IEC17025

KARA_DENIZ

عضو جدید
سلام
لطفا مطالب و اطلاعاتتون رو در رابطه با IEC17025 در این تاپیک قرار دهید
 
سلام بر همگي دوستان
من مشاور استاندارد ISO/IEC 17025 هستم شرکت بهبود فرا پويا در حال تدارک يک دوره پنج روزه در مورد اين استاندارد هست که از طرف شرکت Quality Austria برگزار ميشود هر کسي تمايل به شرکت در اين دوره را دارد با ايميل من Borhani17025@gmail.com تماس بگيرد در ضمن هزينه اين دوره هم براي پنج روز500,000 تومان مي باشد.
با تشکر
نويد برهاني ناييني.
 
آخرین ویرایش:
سلام دوست عزيز
در الزامات استاندارد ISO/IEC 17025 هيچ الزامي در مورد Bench Marking وجود ندارد ولي آزمايشگاه ها با شرکت در آزمون هاي کفايت تخصصي و مقايسات بين آزمايشگاهي مي توانند از تجريه ساير آزمايشگاه هاي معتبر و مرجع دنيا استفاده نمايند در مورد نحوه برگزاري و شرکت در اين آزمون ها و مقايسات اگر سئوال و توضيح بيشتري مي خواهيد لطفاً بفرماييد تا شما را بيشتر راهنمايي کنم.
در ضمن اگر بند استاندارد را در مورد اين آزمونها و مقايشات ميخواهيد بند 5-4 و بند5-9 استاندارد ميباشد.
اگر متن استاندارد را هم خواستيد مي توانم متن انگليسي آن را در اختيارتان قرار دهم.
با تشکر .
نويد برهاني ناييني.
 
متن انگليسي استاندار د ISO/IEC 17025

متن انگليسي استاندار د ISO/IEC 17025

سلام متن کامل استاندارد ISO/IEC 17025 را براتون گذاشتم
 

پیوست ها

  • ISO_IEC_17025-2005.pdf
    235.4 کیلوبایت · بازدیدها: 0
  • ISO 17025 - How to Accredit your Laboratory.pdf
    18.2 کیلوبایت · بازدیدها: 0
سلام آقای برهانی
ممنونم بابت مشارکتتون در این تاپیک:w10:
سلام دوست عزيز
خواهش میکنم :)
در مورد استاندارد 17025 مطالب بسیار زياد است اگر اجازه بدهيد به ترتیب اهمیت مطالبی را برایتان ارسال می کنم.
در بند 5-9 از استاندارد ISO/IEC 17025 که در مورد تضمين (کنترل)کيفيت نتايج آزمون صحبت مي کنه به مطلبي در مورد استفاده از ابزارهاي آماري جهت تجزيه و تحليل فعالیتهای انجام شده توسط آزمایشگاه می پردازه که امروز می خواهم چند ابزار آماري را در این مورد برایتان توضيح دهم
اميدوارم که بتونه کمک کنه:
همانطوري که مطلع هستيد پارامتر هايي که مي توان کيفيت يک اندازه گيري را با آن مشخص نمود سه پارامتر هستند
الف): دقت
که ميزان پراکندگي هر نتيجه آزمون را نسبت به ميانگين نتايج آزمون ها را نشان مي دهد
ب): صحت
که ميزان فاصله ميانگين تعداد نامحدودي از تکرار را نسبت به مقدار واقعي نشان مي دهد
ج): درستي
که ميزان فاصله هر مقدار اندازه گيري را نسبت به مقدار واقعي نشان مي دهد

حال بر اي اينکه نتايج آزمون هاي يک آزمايشگاه را بررسي کنيم مي توانيم از ابزار هاي زير استفاده نماييم:
1-Control Chart
2- مقايسات با استفاده از T-test و F-test و ANOVA
3- Linearity
اين ابزار ها براي کنترل کيفيت داخلي که توسط خود آزمايشگاه مورد استفاده قرار مي گيرد استفاده مي شود
براي فعاليت هاي کنترل کيفي که خارج از آزمايشگاه مورد استفاده قرار مي گيرد مي توان از ابزار هاي زير استفاده نمود:
1- مقايسات بين آزمايشگاهيILC
2- آزمون کفايت تخصصي يا همان آزمون مهارتPT)Proficiency Testing)
در بحث بعدي ابزار هار را به ترتيب برايتان توضيح مي دهم
به اميد ديدار.;)
 

KARA_DENIZ

عضو جدید
سلام دوست عزيز
خواهش میکنم :)
در مورد استاندارد 17025 مطالب بسیار زياد است اگر اجازه بدهيد به ترتیب اهمیت مطالبی را برایتان ارسال می کنم.
در بند 5-9 از استاندارد ISO/IEC 17025 که در مورد تضمين (کنترل)کيفيت نتايج آزمون صحبت مي کنه به مطلبي در مورد استفاده از ابزارهاي آماري جهت تجزيه و تحليل فعالیتهای انجام شده توسط آزمایشگاه می پردازه که امروز می خواهم چند ابزار آماري را در این مورد برایتان توضيح دهم
اميدوارم که بتونه کمک کنه:
همانطوري که مطلع هستيد پارامتر هايي که مي توان کيفيت يک اندازه گيري را با آن مشخص نمود سه پارامتر هستند
الف): دقت
که ميزان پراکندگي هر نتيجه آزمون را نسبت به ميانگين نتايج آزمون ها را نشان مي دهد
ب): صحت
که ميزان فاصله ميانگين تعداد نامحدودي از تکرار را نسبت به مقدار واقعي نشان مي دهد
ج): درستي
که ميزان فاصله هر مقدار اندازه گيري را نسبت به مقدار واقعي نشان مي دهد

حال بر اي اينکه نتايج آزمون هاي يک آزمايشگاه را بررسي کنيم مي توانيم از ابزار هاي زير استفاده نماييم:
1-Control Chart
2- مقايسات با استفاده از T-test و F-test و ANOVA
3- Linearity
اين ابزار ها براي کنترل کيفيت داخلي که توسط خود آزمايشگاه مورد استفاده قرار مي گيرد استفاده مي شود
براي فعاليت هاي کنترل کيفي که خارج از آزمايشگاه مورد استفاده قرار مي گيرد مي توان از ابزار هاي زير استفاده نمود:
1- مقايسات بين آزمايشگاهيILC
2- آزمون کفايت تخصصي يا همان آزمون مهارتPT)Proficiency Testing)
در بحث بعدي ابزار هار را به ترتيب برايتان توضيح مي دهم
به اميد ديدار.;)
ممنونم از شما آقای مهندس برهانی
اگه این کار رو بکنید ممنون شما هستم
 
با عرض سلام خدمت همگي دوستان و عرض پوزش بابت تاخیر بسيار طولاني که داشتم.
در مورد ابزارهاي آماري که براي فعاليتهاي کنترل کيفي داخلي آزمايشگاه مورد استفاده قرار ميگيرد بايد ابتدا از مقاهيم اصلي علم اندازه شناسي شروع کنم:
مفاهيم مهم عبارتند از :
1- دقت اندازه گيري:
دقت اندازه گيري در حقيقت فاصله بين هر اندازه نسبت به ميانگين تعداد محدودي از داده ها مي باشد که در حقيقت نشان دهنده ميزان پراکندگي داده ها نسبت به هم مي باشند که براي محاسبه آن ميتوان از انحراف استاندارد داده هاي مورد نظر استفاده نمود طبيعتاً هر چقدر مقدار اين پراکندگي کمتر باشد ما اندازه گيري بهتري را انجام داده ايم.
در برخي از موارد که آزمون ها بر اساس استاندارد هاي شناخته شده مانند ASTM-ISO و ... استفاده ميشود در انتهاي اين استاندارد ها عباراتي مانند Precision & Bias یا Repeatability & Reproducibility مطرح شده است آزمايشگاه مي تواند از اين مقادير براي بررسي دقت درون آزمايشگاهي و دقت برون آزمايشگاهي استفاده نمايد .
همانطوري که در متن استاندارد ISO/IEC 17025 بند 4-5 قيد شده است آزمايشگاه بايد قبل از اينکه آزموني را در دامنه کاربرد خود مطرح نمايد (چه استاندارد و چه استاندارد نشده) بايد آين آزمون ها را تصديق نمايد ، يکي از اين راهها بررسي دقت درون آزمايشگاهي و بررسي دقت برون آزمايشگاهي مي باشد. درصورتي که دقتهاي محاسبه شده در آزمایشگاه ک.چکتر از 2.8 برابر اعداد قيد شده در استاندارد باشد آنگاه مي توان گفت که آزمون داراي دقت درون و برون آزمايشگاهي مناسبي مي باشد.
تعريف ديگري که بايد به آن بپردازم واژه صحت است.
2- صحت اندازه گيري:
تعريف اين واژه عبارت است از: ميزبان فاصله بين ميانگين تعداد نامحدودي اندازه گيري با مقدار واقعي اندازه ده. همانطوري که در تعريف قيد شده است ما نياز به تعداد نامحدود اندازه گيري داريم که اين امر در اکثر مواقع غير فابل دستيابي مي باشد لذا واژه صح صرفاً يک تعريف است و جنبه تئوري دارد لذا توجه شما را به اين موضوع در هنگام استفاده از اين واژه جلب مي نمايم.(استفاده از اين واژه در علم اندازه گيری بصورت عملي نا درست مي باشد).
در مورد مقدار واقعي نيز بايد توجه داشت با توجه به عدم قطعيت موجود ر انجام هر آزمون و عوامل تاثير گزار بر روي نتايج آزمون ما هيچگاه مقدار واقعي را اندازه گيري نخواهيم کرد بنا بر اين براي محاسبات هر گاه نياز به مقدار واقعي داشته باشيم از مقدار واقعي توافق شده مانند ابزار مرجع(Gage Block هاي مربوط به اندازه گيري و کاليبراسيون ابعادي) و مواد مرجع (Reference Materials) یا مواد مرجع گواهي شده(Certified Reference Materials) استفاده مي کنيم .تفاوت بين مواد مرجع و مواد مرجع تاييد شده را در تاپيک هاي بعد خدمتتان عرض خواهم کرد.
واژه ديگري که بايد به آن بپردازم واژه درستي است
3- درستي اندازه گيري: عبارت است از ميزان فاصله بين مقدار واقعي با مقدار اندازه گيري شده.
اين موضوع در حقيقت در مورد ميزان درستي مقدار اندازه گيري ما صحبت مي کند که طبيعتاً هر چقدر مقدار آن کمتر باشد در نتيجه اندازه گيري ما درست تر صورت گرفته است.



ببخشيد حجم مطالب بالا و زمان بسيار اندک است در صورت هر گونه سئوال خوشحال ميشم بتونم کمکتون کنم.
شما ميتوانيد با من از طريق آدرس زير در تماس باشيد:
Borhani17025@gmail.com
با آرزوي توفيق براي تک تک شما عزيزان
ارادتمند برهاني.
 
فعاليت هاي کنترل کيفي داخلي و خارجي در آزمايشگاه ها

فعاليت هاي کنترل کيفي داخلي و خارجي در آزمايشگاه ها

بازم سلام به همگي دوستان :
در ادامه مطالبي که براتون ارسال کردم ميخوام براتون بند 5-9 استاندارد ايزو 17025 رو بيشتر باز کنم و با هم به الزامات اين بند استاندارد بپردازيم:
بند 5-9- تضمين کيفيت نتايج آزمون و کاليبراسيون
5-9-1-آزمايشگاه بايد روش‌هاي اجرايي كنترل كيفيت، براي پايش اعتبار آزمون‌ها و كاليبراسيون‌هاي تحت انجام، داشته باشد. نتايج داده‌هاي حاصل بايد به روشي ثبت شود كه روندها قابل شناسايي بوده و، هر جا كه عملي باشد، فنون آماري بايد جهت بازنگري نتايج بكار گرفته شوند.
خوب همانطوري که ميبينيد همانگونه که در داده هاي خام انجام آزمون ها ما بايد اين داده ها رو به گونه اي ثبت کنيم که قابليت رديابي مشخص باشد ، استاندارد نيز در مورد داده هاي کنترل کيفي نيز تاکيد بر اين قابليت رديابي دارد يعني هنگامي که ما يک فعاليت کنترل کيفي انجام مي دهيم حتماً بايد مشخص کنيم که اين فعاليت بر روي کدام آزمون توسط چه ماده اي و توسط چه شخصي و چه دستگاهي انجام شده است همچنين نياز است که تاريخ انجام اين فعاليت نيز مشخص گردد. بنابراين حتماً در فرم ثبت داده هاي کنترل کيفيت بايد اين موارد را مد نظر قرار ديد .
براي موضوع دوم هر جا كه عملي باشد، فنون آماري بايد جهت بازنگري نتايج بكار گرفته شوند:
خيلي از دوستان اعتقاد دارند که انجام تکرار پذيري و تجديد پذيري يک فعاليت کنترل کيفي مي باشد من نيز منکر اين قضيه نمي شوم ولي حتماً بايد معياري را براي حد پذيرش اين گونه فعاليت ها مشخص نمود به عنوان مثال عدد تکرار پذيري در يک آزمون 1.076 بدست آماده است خوب ما بايد بدانيم که اين عدد قابل قبول است يا خير اين فعاليت ها فقط براي زماني مي تواند استفاده گردد که ما در روش هاي آزمون خود حدود تکرار پذيري مجاز و تجديد پذيري مجاز را داشته باشيم در آينده اين مطلب را برايتان باز خواهم کرد.
براي استفاده از ابزار هاي آماري ، بايد ابزار هايي انتخاب گردد که هم دقت و هم درستي داده ها بررسي گردد براي همين ما از ابزارهايي که در تاپيک اول به آنها اشاره کردم استفاده مي کنيم.
اين پايش بايد طرح‌ريزي و بازنگري شود:
از اين بند استاندارد مي توان برداشت نمود که ما نياز به يک برنامه مدون براي انجام فعاليت هاي کنترل کيفي خود داريم که طبيعتاً بايد به آن وفادار بمانيم.
اين برنامه بايد شامل تمامي آزمون هاي موجود در دامنه کاربرد آزمايشگاه باشد و بايد بصورت مناسب زمانبندي شده باشد.
تواتر انجام فعاليت هاي کنترل کيفي آزمايشگاه بايد متناسب با آزمون ها و دقت مورد نياز هر آزمون باشد بهگونه اي که با انجام اين فعاليت ها آزمايشگاه اطمينان حاصل کند که درستي و دقت مورد نياز براي آزمون ها محقق شده است. اين موصوع را پايين تر برايتا تشريح مي کنم.
و ممكن است شامل موارد زير باشد، اما محدود به آنها نمي‌شود:
الف) استفاده منظم از مواد مرجع تأييد شده و يا كنترل كيفيت داخلي با بكارگيري مواد مرجع ثانويه
در اينجا استاندارد اشاره مستقيم به بررسي درستي نتايج آزمون مي نمايد بنابراين ما براي انجام اين کار نياز به مقدار واقعي داريم که در حقيقت همان مواد مرجع يا مواد مرجع گواهي شده است.
ابزاري که در اين قسمت از آن استفاده مي گردد، استفاد از آزمون T-test مي باشد.
ب) مشاركت در برنامه‌هاي مقايسات بين آزمايشگاهي[1] يا آزمون‌هاي کفايت تخصصي[2]
در اين بند استاندارد به مقايسات بين آزمايشگاهي اشاره نموده که من به دوستان پيشنهاد ميدهم که براي اطلاعات بيشتر به استاندارد ASTM E691 مراجعه نمايند. اگر کسي از دوستان به متن اين استاندارد نياز داشت حتماً به من ايميل بزند تا برايش ارسال کنم.براي آزمون کفايت تخصصي (آزمون مهارت) هم در تاپيک هاي بعدي در مورد آن با هم صحبت خاهيم کرد.
ج) تكرار آزمون‌ها يا كاليبراسيون‌ها با بكارگيري همان روش‌ها يا روش‌هاي ديگر
در اين قسمت منظور مقايسه بين دقت و درستي دو مجموعه از داده ها مي باشد که بايد از ابزار T-testبراي بررسي درستي دو مجموعه از داده ها و از F-test براي مقايسه دفت دو مجموعه از داده ها استفاده نمود.
د) آزمون يا كاليبراسيون مجدد اقلام نگهداري شده
اينجا نيز مانند مورد فوق عمل مي گردد.
ه‍) همبستگي نتايج براي مشخصات متفاوت از يك نمونه
در اين قسمت نيز ما مي توانيم با بررسي خطي بودن نتايج آزمون و همچنين انجام رگرسيون از ميزان همبستگي داده ها آزمون مطلع شويم.
يادآوري : روش‌هاي انتخاب شده بايستي مناسب براي نوع و حجم كار تحت انجام باشد.
5-9-2- داده‌هاي کنترل کيفيت بايد مورد تجزيه و تحليل قرار گيرند و در صورتيکه خارج از معيارهاي از پيش‌ تعيين شده باشند بايد اقدام طرح‌ريزي شده‌اي براي اصلاح مشکل و جلوگيري از گزارش نتايج نادرست صورت پذيرد.
اين نکته بسيار مهمي است که اغلب آزمايشگاه ها به آن توجه نمي کنند. بايد توجه شما را به اين نکته جلب مي کنم که در صورتي که نتايج تجزيه و تحليل داده اي کنترل کيفي نشان دهنده وجود يک خطا در نتايج آزمون شما بود بايد به اين موضوع مانند يک عدم انطباق نگاه کرد و مراحل مربوط به عدم انطباق را اجرا نمود چراکه ما اين فعاليت ها را براي اين انجام ميدهيم تا از نتايج آزمون خود مطمئن گرديم.
تضمين کيفيت و کنترل کيفيت در آزمايشگاه
فرايند اندازه‌گيري، فرايندي توليدي است که محصول آن، ارقام است. داشتن چنين ديدگاهي نسبت به فرايند اندازه‌گيري بسيار مفيد است. زيرا با اين ديدگاه، نه فقط تجهيزات مورد استفاده در اندازه‌گيري، بلکه کليه پارامترهاي تاثيرگذار بر اين فرايند مانند اپراتورها، تغييرات محيط و غيره نيز جزو عوامل بالقوه خطا محسوب مي‌شوند.
نتايج آزمون‌ها مبنايي هستند که تصميمات اقتصادي، اکولوژيکي و قانوني بر مبناي آنها اتخاذ مي‌شوند لذا نتايج بايد داراي يک کيفيت مشخص باشند:
- درستي
- عدم قطعيت شناخته شده
- قابل مقايسه با ساير اندازه‌گيري‌ها (دقت)
هدف کلي کنترل کيفيت حصول اطمينان از اين مطلب است که نتايج داراي دقت و درستي کافي مي‌باشند.
برنامه کنترل کيفيت
برنامه کنترل کيفيت آزمايشگاه يکي از جنبه‌هاي کليدي جهت حصول اطمينان از مناسب بودن داده‌هاي منتشر شده براي اهداف کيفي است. اعتبار نتايج آزمون به اين معناست که پارامترهاي مربوط به دقت و درستي اندازه‌گيري مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گيرد.
کليه مراحل يک فرايند آزمون شامل موارد زير بايد در برنامه‌هاي کنترل کيفيت/ تضمين کيفيت در نظر گرفته شوند:
- تهيه محلول‌ها
-نمونه‌برداري
-آماده‌سازي و فرآوري نمونه
- استخراج نمونه
- بررسي مناسب بودن سيستم
-کاليبراسيون/ بررسي تجهيزات
- ارزيابي آماري نتايج
- تفسير داده‌ها/ نتايج
کنترل کيفيت داخلي و خارجي
برنامه‌هاي کنترل کيفيت در آزمايشگاه به دو گروه کنترل کيفيت داخلي[3] و کنترل کيفيت خارجي[4] قابل تقسيم مي‌باشند.
فعاليت‌هاي کنترل کيفيت داخلي مي‌تواند شامل موارد زير باشد ولي محدود به آنها نمي‌باشد:
- تکرار اندازه‌گيري روي نمونه‌هاي يکسان
-آزمون مجدد نمونه‌هاي نگهداري شده
-تکرار آزمون با استفاده از روش‌ها، تجهيزات يا اپراتورهاي متفاوت
شواهد خارجي براي کيفيت فرآيند اندازه‌گيري به دلايل متعددي داراي اهميت است. اولاً، ساده‌ترين رويکردي است که مي‌توان در آن حجم کارهاي مورد نياز براي ارزيابي داخلي را کاهش داد و ثانياً، استفاده از اين روش خطر خطاي ناشي از خودکاوي را کاهش مي‌دهد. به هر حال، دستيابي به دقت قابل قبول، مبتني بر برنامه ارزيابي داخلي کيفيت آزمايشگاه پيش‌نياز شرکت در هر فعاليت ارزيابي خارجي کيفيت مي‌باشد.
فعاليت‌هاي کنترل کيفيت خارجي مي‌تواند شامل موارد زير باشد ولي محدود به آنها نمي‌باشد:
- استفاده از مواد مرجع يا مواد مرجع گواهي‌شده
- مشارکت در مقايسات بين آزمايشگاهي
- مشارکت در آزمون‌هاي کفايت تخصصي
ارزيابي داده‌هاي حاصل از کنترل کيفيت
در زماني که ما شاهد وجود يک مشکل در نتايج فعاليتهاي کنترل کيفي هستيم مي تواند اقدامات شامل بررسي نتايج محاسبات يا خطاهاي نگارشي، تهيه يا استفاده از استانداردهاي جديد، کاليبراسيون مجدد تجهيزات، تجزيه و تحليل مجدد کليه نمونه‌ها با معرف‌هاي جديد، استفاده از سيستم جايگزين و تکرار آزمون/ کاليبراسيون باشد.
مستندسازي يکي از جنبه‌هاي مهم تضمين کيفيت مي‌باشد. مستندسازي ناکافي باعث مي‌شود تا شايستگي‌هاي فني و قابليت دفاع از نتايج توليدي مورد ترديد واقع شوند. سوابق کافي و دقيق بايد از موارد زير نگهداري شوند:
- نمونه مورد اندازه‌گيري
- فرد اندازه‌گيري کننده
- روش اندازه‌گيري
- داده‌هاي بدست آمده
- محاسبات
-گزارشات
بسيار خوشحال ميشم اگه در اين موارد سئوالي داشتيد پاسخ گوي شما باشم شما مي توانيد با آدرس زير با من در تماس باشيد:;)
borhani17025@gmail.com
پس از پايان بحث در مورد فعاليت هاي کنترل کيفي نيز ميخواهم در مورد عدم قطعيت در اندازه گيري برايتان مطالبي رابيان کنم.:)
با آرزوي موفقيت براي تک تک شما دوستان.

[1]Inter Laboratory Comparisons (ILC)

[2]Proficiency Testing (PT)

[3]Internal Quality Control

[4]External Quality Control
 
با سلام مجدد يادم رفت بگم که اگه عمري باقي باشه و کار ها اجازه بده سعي ميکنم ابتداي هر هفته مطالب جديد براتون بزارم هفته آينده هم در مورد نحوه استفاده از کنترل چارت را براتون توضيح خواهم داد.
ارادتمند همگي شما برهاني.
 
استفاده از نمودارهاي کنترلي براي کنترل پايداري نتايج آزمون در آزمايشگاه ها

استفاده از نمودارهاي کنترلي براي کنترل پايداري نتايج آزمون در آزمايشگاه ها

با سلام خدمت همگي دوستان
همانطوري که قول دادم امروز ميخوام براتون نحوه استفاده از کنترل چرارت رو توضيح بدم پس شروع ميکنيم:

پايداري[1]
کليات
اندازه‌گيري يک فرايند است و پارامترهاي مربوط به صحت و دقت آن به مرور تغيير خواهند کرد. بنابراين پايداري آن همانند هر فرايند ديگر بايد در طول زمان، تحت مراقبت و کنترل قرار گيرد. بررسي پايداري فرايند اندازه‌گيري بر اساس دو مشخصه مهم آن يعني دقت و صحت انجام مي‌شود. بنابراين هرگاه در طول زمان، دقت و صحت يک فرايند اندازه‌گيري تغيير نکند مي‌توان گفت فرايند اندازه‌گيري از پايداري مناسبي برخوردار است.
يکي از روش‌هاي بررسي پايداري يک سيستم اندازه‌گيري نمايش گرافيکي نتايج آزمون با توجه به زمان يا توالي اندازه‌گيري‌ها مي‌باشد.
نمودارهاي کنترل دقت و صحت براي تعيين تحت کنترل قرار داشتن سيستم اندازه‌گيري و قابل قبول بودن نتايج توليد شده مورد استفاده قرار مي‌گيرند. نمودارهاي کنترلي، ابزاري جهت تشخيص الگوي نوسان نامعين (تصادفي) از نوسان معين (با دليل معلوم يا سيستماتيک) فراهم مي‌کند. اين تکنيک، داده‌هاي آزمايش شده از يک فرآيند يا روش را به نحوي نمايش مي‌دهد که امکان مقايسه گرافيکي نوسان کليه نتايج آزمون با نوسان ميانگين يا مورد انتظار گروه‌هاي کوچک داده‌ها فراهم مي‌شود و در حقيقت يک تجزيه و تحليل گرافيکي از ميزان نوسان را نشان مي‌دهد. مقدار ميانگين محاسبه مي‌شود و پراگندگي مشخص مي‌گردد. در بيشتر موارد حدود هشدار 2± انحراف استاندارد و حدود اقدام 3± انحراف استاندارد در هر طرف ميانگين در نظر گرفته مي‌شوند. از آنجايي که توزيع ميانگين‌ها به صورت نرمال است، احتمال خروج نتايج از حدود کنترل به سادگي قابل محاسبه است. اگر اندازه‌گيري تحت کنترل باشد، نتايج تقريباً هميشه داخل حدود کنترل قرار مي‌گيرند.
پايداري آماري از طريق نمودارهاي كنترلي (X Bar-R) قابل تجزيه و تحليل است. نمودارهاي آماري همچنين تفكيكي را بين علل تصادفي و علل سيستماتيک ايجاد مي‌نمايند.
در مطالعه پايداري يك سيستم اندازه‌گيري، نياز به محاسبه عددي مقدار پايداري سيستم نمي‌باشد زيرا با استفاده از نمودار كنترل آماري مي‌‌توان بهبود (يا بد‌تر شدن) سيستم اندازه‌گيري را مشاهده نمود.
براي بررسي پايداري سيستم اندازه‌گيري:
- ابتدا بايد يک ماده مرجع انتخاب کرده
- آن را در فواصل زماني مختلف مورد اندازه‌گيري قرار داد.
- در هر بار اندازه‌گيري، ماده مرجع بين 3 تا 5 بار اندازه‌گيري مي‌شود.
- اين کار در فواصل زماني مختلف و معمولاً بين 25 تا 30 بار تکرار مي‌شود.
- پس از انجام اندازه‌گيري‌ها و ثبت نتايج نمودارهاي(X Bar-R) براي داده‌هاي حاصله رسم مي‌گردد
نمودار کنترلي براي مقادير ميانگين
نمودارهاي درستي (که با نامهاي نمودارهاي ميانگين يا نمودارهاي کنترلي شوارت[1] نيز شناخته مي‌شوند) به اين شکل رسم مي‌شوند که داده‌هاي به دست آمده از يک سري آزمايشات در نموداري که محور عمودي آن برحسب واحد اندازه‌گيري و محور افقي آن برحسب زمان مي‌باشد، رسم مي‌شوند. ميانگين و انحراف استاندارد براساس داده‌ها محاسبه مي‌شود. حدود اقدام بالا و پايين به فاصله 3± برابر انحراف استاندارد در دو سمت ميانگين رسم مي‌شوند. حدود هشدار بالا و پايين 2± برابر انحراف استاندارد در دو طرف ميانگين مشخص مي‌گردند.
در صورتي که انحراف استاندارد جامعه مشخص نباشد، انحراف استانداردS به يکي از دو روش زير قابل محاسبه است:
- ميانگين دامنه هاي بدست آمده تقسيم بر D2 که از جدول بدست مي آيد مي باشد.
- روش ديگر محاسبه مقدار انجراف استاندارد استفاده از انحراف استاندارد ادغام شده است .
محور عمودي نمودار، نشان‌دهنده ميانگين مقادير اندازه‌گيري شده مي‌باشد. محور افقي، محور زمان مي‌باشد. بنابراين تغييرات مقادير ميانگيندر طول زمان مشخص مي‌شود. مقدار هدف، که همان مقدار مرجع مي باشد به صورت خط افقي نشان داده شده است. در اين نمودار دو ناحيه ديگر نيز به صورت خط افقي نشان داده شده است. حدود هشدار که ميزان مقدار هدف + دوبرابر ( انحراف استاندارد/ ريشه دوم تعداد تکرارها) که به آن حد هشدار بالايي گفته مي شود و و حدود اقدام مقدار هدف- دوبرابر( انحراف استاندارد/ ريشه دوم تعداد تکرارها) محاسبه که به آن حد هشدار پاييني گفته مي شود.
حدود اقدام نيز مانند حدود هشدار است با اين تفاوت که اين حدود سه برابر انحراف استاندارد مي باشد.
نمودارهاي کنترلي براي دامنه (R)
اگر نمودار کنترلي ميانگين نشان‌دهنده خارج از کنترل بودن فرايند باشد، دو حالت ممکن است وجود داشته باشد. يک حالت تغيير مقدار ميانگين است. شناسايي اين تغييرات، دليل اصلي استفاده از نمودارهاي کنترلي است که مقدار ميانگين را نشان مي‌دهند. حالت دوم زماني است که ميانگين فرايند تغييري نکرده ولي تغييرات فرايند افزايش يافته است.
تغيير در فرايند يا مقدار ميانگين آن مي‌توانند همزمان به وقوع بپيوندند. بنابراين بايد تغييرات فرايند و تغييرات مقدار ميانگين را به طور جداگانه پايش نمودتغييرات فرايند از طريق ترسيم نمودار کنترلي دامنه نشان داده مي‌شود.

تفسير نمودارهاي کنترلي
حالات خارج از کنترل در نمودارهاي کنترلي به شرح زير مي‌باشد:
- قرار گرفتن 1 نقطه خارج از حدود اقدام. احتمال وقوع اين حالت در شرايطي که فرايند تحت کنترل است، فقط 0.3% (0.003) مي‌باشد.
- قرار گرفتن 9 نقطه متوالي يک طرف خط مرکزي. احتمال وقوع اين حالت p=(0.5)9= 0.0045
- 6 مقدار متوالي صعودي يا نزولي، حتي بين حدود اخطار
- 14 مقدار متوالي به صورت تناوبي بالا و پايين مي‌روند
- قرار گرفتن 2 نقطه از 3 نقطه متوالي بين حدود هشدار و اقدام

خب اميدوارم خيلي خستون نکرده باشم و اميدوارم مطالب براتون مناسب باشه
بازم تکرار ميکنم اگه کسي نياز به کمک تو زمينه فعاليت هاي کنترل کيفي داشته باشه با من تماس بگيريد:
Borhani17025@gmail.com



[ 1] Shewhart





[1]Stability
 
عدم قطعيت در اندازه گيري چيست؟

عدم قطعيت در اندازه گيري چيست؟

با سلام به همگي دوستان
عرض تبرک دارم به مناسبت عيد نوروز باستان.
اميدوارم که همگي دوستان سال بسيار خوب توام با سلامتي براي خودتان و خانواده محترمتان باشد.
بعد از يک تاخير طولاني ديگه در خدمتتون هستم با بحث شيرين عدم قطعيتو
با توجه به اينکه بسيار از آزمايشگاه ها در محاسبه عدم قطعيت مشکل دارند تصميم گرفتم که اين مبحث رو از مفاهيم پايه برايتان توضيح دهم خوب شروع ميکنيم:
مفهوم عدم‌قطعيت
عدم‌قطعيت مفهومي است که در زمينه‌هاي مختلفي از قبيل فلسفه، آمار، اقتصاد، بيمه، روانشناسي، جامعه‌شناسي، مهندسي و علوم اطلاعات کاربرد دارد. اين مفهوم در پيش‌بيني وقايع آينده و اندازه‌گيري‌هاي انجام‌شده مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
عدم‌قطعيت به معني نداشتن قطعيت است يا شرايطي است که به دليل دانش ناکافي امکان اظهار نظر قطعي در مورد شرايط موجود يا آينده وجود نداشته باشد.
به عنوان مثال اگر شما در مورد وضعيت هواي فردا مطمئن نباشيد (باران مي‌آيد يا نه)، در اين حالت عدم‌قطعيت وجود دارد. وقتي شما در مورد وضعيت‌ هواي فردا به صورت احتمالي صحبت مي‌کنيد، عدم‌قطعيت خود را کمي کرده‌ايد. فرض کنيد پيش‌بيني شما در مورد وضعيت هواي فردا اينگونه باشد: "به احتمال 90% هوا آفتابي است." اگر شما براي فردا برنامه مهمي در فضاي باز داشته باشيد، در اين حالت 10% احتمال دارد که باران ببارد و برنامه شما انجام نشود. اگر اين برنامه، برنامه کاري باشد و به دليل بارش باران، 10.000.000 تومان از دست بدهيد، در اين صورت عدم‌قطعيت خود را اينگونه کمي مي کنيد: "10% احتمال از دست دادن 10.000.000 تومان وجود دارد." حتي مي‌توان اين پيش‌بيني را به صورت واقعي‌تر و از طريق کمي کردن عدم‌قطعيت در مورد باران کم و باران شديد، هزينه تاخير و يا هزينه لغو برنامه و ... بيان کرد.
عدم‌قطعيت ممکن است نتيجه عدم دانش در مورد وقايعي باشد که با مطالعات بيشتر مي‌توان دانش کافي در مورد آن وقايع را کسب نمود. به عنوان مثال در زمان طراحي يک موشک، شما در مورد اينکه آيا اين موشک کار مي‌کند يا نه مطمئن نيستيد، اما اين عدم‌قطعيت با انجام آزمايشات و تحقيقات بيشتر از بين مي‌رود.
در فيزيک، اصل عدم‌قطعيت هايزنبرگ، محدوده‌اي را مشخص مي‌کند که مي‌توان در مورد موقعيت و سرعت يک ذره آگاهي داشت. اين عدم‌قطعيت به دليل ناديده گرفتن اطلاعات نيست بلکه در حقيقت اطلاعات بيشتري در اين زمينه وجود ندارد.
تعريف عدم‌قطعيت اندازه‌گيري
VIM: "پارامتري مربوط به نتيجه اندازه‌گيري كه پراكندگي مقاديري را مشخص مي‌كند كه مي‌توان بطور منطقي به اندازه‌ده نسبت داد."
عدم‌قطعيت اندازه‌گيري تشريح اين واقعيت است که براي يک اندازه‌ده و نتيجه يک اندازه‌گيري يک مقدار واحد وجود ندارد بلکه تعداد نامحدودي مقادير وجود دارد که در اطراف نتيجه به دست آمده گسترده شده‌اند.
دلايل نوسانات مربوط به نتايج اندازه‌گيري‌هاي تكرار شده، كميت‌هاي تاثيرگذار مي‌باشند كه مي‌توانند نتيجه اندازه‌گيري را تحت تاثير قرار دهند. تعيين تمام كميت‌هاي تاثيرگذار بر روي نتيجه اندازه‌گيري غير ممكن است. آنهايي كه بيشترين تاثيرات را دارند را مي‌توان شناسايي نمود و ميزان تاثير آنها برنتيجه اندازه‌گيري را تخمين زد.
بديهي است که منظور از نتيجه هر اندازه‌گيري بهترين تخمين مقدار اندازه‌ده است و نيز بديهي است که همه مولفه‌هاي عدم‌قطعيت در پراکندگي سهم دارند.
کلمه عدم قطعيت به معني ترديد در خصوص مقدار نتيجه اندازه‌گيري مي‌باشد. عدم‌قطعيت اندازه‌گيري به ما اطلاعاتي درباره كيفيت اندازه‌گيري ارائه مي‌دهد. نتيجه فقط تخميني از مقدار واقعي مي‌باشد و فقط هنگامي کامل است که با بيانيه‌اي در‌خصوص عدم‌قطعيت همراه باشد.
واژه عدم‌قطعيت به معني ترديد است. اما عدم‌قطعيت اندازه‌گيري نه تنها نشان‌دهنده ترديد در مورد اعتبار اندازه‌گيري نيست، بلکه آگاهي در مورد عدم‌قطعيت، باعث افزايش اعتماد به اعتبار نتايج آزمايشگاه مي‌شود.
هنگامي‌که نتيجه اندازه‌گيري يک کميت فيزيکي گزارش مي‌شود، الزامي است که بعضي اشارات کمي در مورد کيفيت نتيجه ارائه شود تا کسي که آن را استفاده مي‌کند بتواند قابليت اطمينان آن را ارزيابي کند. بدون اين اطلاعات نتايج اندازه‌گيري را نمي‌توان با يکديگر مقايسه نمود.
مقدار اندازه‌گيري شده ± عدم‌قطعيت
به عنوان مثال نجاري را در نظر بگيريد که مي‌خواهد ارتفاع درب اتاق را پيش از نصب، اندازه‌گيري نمايد. در ابتدا ممکن است با نگاه کردن به درب، ارتفاع آن را 210 cm تخمين بزند. اين اندازه‌گيري مسلماً داراي عدم‌قطعيت مي‌باشد در نتيجه نجار ارتفاع چارچوب را بين 205 cm تا 215 cm برآورد مي‌نمايد.
اگر او بخواهد اندازه‌گيري صحيح‌تري را انجام دهد از يک متر استفاده مي‌کند و ارتفاع را 211.3 cm اندازه‌گيري مي‌نمايد. اين اندازه‌گيري قطعاً از تخمين اوليه او دقيق‌تر است ولي کماکان داراي عدم‌قطعيت مي‌باشد به اين دليل که براي او امکان ندارد که بداند آيا ارتفاع دقيقاً 211.3000 cm بوده يا مثلاً 211.3001 cm بوده است.
اين عدم‌قطعيت داراي منابع متعددي مي‌باشد، يکي از آنها مي‌تواند نور ضعيف محل اندازه‌گيري باشد. منبع ديگر مي‌تواند تقسيم‌بندي‌هاي روي متر باشد (مثلاً هر سانتيمتر به دو قسمت مساوي تقسيم شده است). عامل ديگر نوسانات دما و رطوبت در محل اندازه‌گيري مي‌باشد لذا براي نجار داستان ما کميتي به نام "ارتفاع درب" به طور قطعي قابل اندازه‌گيري نمي‌باشد.
در نتيجه براي هيچ کميت ويژه‌اي، يک مقدار مشخص قابل تخصيص نمي‌باشد.
در ساير موارد که عدم‌قطعيت داراي اهميت مي‌باشد ممکن است داراي حدود مجاز باشيم به عنوان مثال هنگام نصب درب، نجار مي‌خواهد بداند که آيا حداکثر مقدار عدم‌قطعيت از 1 mm کوچکتر مي‌باشد يا خير زيرا اگر مقدار عدم‌قطعيت در اين حدود باشد در نصب درب مشکلي وجود نخواهد داشت.
در بعضي موارد (به خصوص اندازه‌گيري‌هاي روزمره) مفهوم عدم‌قطعيت کاربرد زيادي ندارد به عنوان مثال اگر بگوييم مسافت خانه تا محل کار 3 km مي‌باشد ممکن است به اين معنا باشد که اين مسافت بين 2.5 تا 3 کيلومتر يا بين 2.99 تا 3.01 کيلومتر مي‌باشد که داراي اهميت زيادي نمي‌باشد.
به طور خلاصه مي‌توان مفهوم عدم‌قطعيت را به شرح زير تشريح نمود:
- ميزاني از خطاي احتمالي تخمين زده شده در مقدار يک اندازه‌ده
- تخميني از گستره‌اي از مقادير که مقدار واقعي اندازه‌ده در آن گستره قرار دارد.
مفهوم "عدم‌قطعيت" به عنوان يک ويژگي کمي در تاريخ علم اندازه‌شناسي مفهومي نوين مي‌باشد در حالي که "خطا" و "تجزيه و تحليل خطا" داراي سابقه‌اي طولاني در علم اندازه‌شناسي مي‌باشند.
اگرچه موضوع عدم‌قطعيت اندازه‌گيري سال‌ها پيش مورد توجه شيميدان‌ها قرار گرفته بود، سازمان ISO براي اولين بار در سال 1993 "راهنماي اعلام عدم‌قطعيت اندازه‌گيري" را منتشر کرد. در اين مدرک، قواعد عمومي ارزيابي و بيان عدم‌قطعيت اندازه‌گيري در طيف وسيعي از آزمون‌ها تشريح شده است. در سال 1995، Eurachem، همان قواعد را به صورت کاربردي براي آزمون‌هاي شيميايي در مدرکي با عنوان "کمي کردن عدم‌قطعيت در آزمون‌هاي شيميايي" منتشر کرد و در سال 1999 آن را مورد بازنگري و تجديد انتشار قرار داد.
در سال 1999، بر اساس الزام استاندارد ISO/IEC 17025، "آزمايشگاه بايد روش‌هاي اجرايي براي تخمين عدم‌قطعيت اندازه‌گيري را تهيه و اجرا نمايد"، تخمين عدم‌قطعيت، به عنوان يک الزام مطرح گرديد.
کاربرد عدم‌قطعيت اندازه‌گيري
کليات
مهندسيني که طراحي مسائل مرتبط با ايمني هواپيماها، خودروها يا قطارها را انجام مي‌دهند بايد عدم‌قطعيت‌هاي مربوط به زمان عکس‌العمل راننده، مسافتي که پس از ترمز کردن، وسيله نقليه مي‌پيمايد تا متوقف شود و ساير متغيرها را در نظر گيرند
خطا و عدم‌قطعيت
مفهوم دو اصطلاح "خطا" و "عدم‌قطعيت" نبايد باهم اشتباه گرفته شود.
خطا تفاوت بين مقدار اندازه‌گيري شده با مقدار واقعي کميتي است كه اندازه‌گيري مي‌شود در حالي که عدم‌قطعيت كمي نمودن ترديدي است كه درباره اندازه‌گيري وجود دارد.
هر زماني كه ممكن باشد ما تلاش مي‌كنيم كه خطاهاي شناخته شده را اصلاح كنيم. به عنوان مثال با بكارگيري اصلاحات از گواهينامه‌هاي كاليبراسيون. ولي هر خطايي كه مقدار آن را ندانيم مي‌تواند يك منبع عدم‌قطعيت باشد.
در جايي که مقادير دقيق خطاي مربوط به نتيجه يک اندازه‌گيري ناشناخته باشند، عدم‌قطعيت ناشي از عوامل تصادفي يا سيستماتيک بايد ارزيابي شوند.

بهترين قابليت اندازه‌گيري (BMC)
کوچکترين عدم‌قطعيت اندازه‌گيري که يک آزمايشگاه در دامنه کاربرد تاييد صلاحيت و در ايده‌آل‌ترين شرايط مي‌تواند به آن دست يابد.
بهترين قابليت اندازه‌گيري پارامتري است که از آن به منظور تعيين قابليت‌هاي يک آزمايشگاه کاليبراسيون تاييد صلاحيت شده استفاده مي‌شود.
بايد توجه داشت که مقدار بهترين توان اندازه گيري فقط در آزمايشگاه هاي کاليبراسيون موضوعيت دارد و در آزمايشگاه هاي آزمون محاسبه BMC يک کار نادرست مي باشد.
بهترين قابليت اندازه‌گيري اصطلاحي است که معمولاً به منظور تشريح عدم‌قطعيت آزمايشگاه‌هاي کاليبراسيون تاييد صلاحيت شده استفاده مي‌شود. يک آزمايشگاه تاييد صلاحيت شده مجاز به گزارش عدم‌قطعيت کمتر از مقدار بهترين قابليت اندازه‌گيري (BMC) مندرج در گواهينامه تاييد صلاحيت نمي‌باشد.
تفاوت بين عدم قطعيت و BMC در اين است که در محاسبه عدم قطعيت کليه پارامترهاي تاثير گذار در نتيجه را بايد شناسايي و کمي نمود ولي در محاسبه BMC فقط پارامتر هايي درنظر گرفته مي شود که آزمايشگاه کاليبراسيون در آن نقش داشته است بنابراين همواره:
Measurement Uncertainty (MU) > BMC
به مثال زير توجه کنيد:
عوامل تاثير گذار براي کاليبراسيون يک ترازوي ديجيتال عبارتند از:
1- مولفه وزنه مرجع از گواهینامه کالیبراسیون
2- مولفه رانش وزنه مرجع از کالیبراسیون قبلی از دو گواهینامه متوالی
3- مولفه بارگذاري خارج از مركز از اجرای آزمون مربوط
4- مولفه اختلاف در صفر
5- مولفه اختلاف در بار حداکثر
6- مولفه شناوري هوا
7- مولفه تفكيك‌پذيري
8- مولفه تكرار‌پذيري از اجرای تکرار
خوب با توجه به توضيحاتي که در بالا دادم مشاهده ميکنيد که فقط پارامتر هاي 1،2 و 6 بر اثر آزمايشگاه کاليبراسيون ايجاد شده است و ساير پارامتر ها از تجهيز تحت کاليبره منشاء گرفته است بنابراين براي محاسبه BMC فقط اين سه پارامتر را درنظر گرفته و محاسبات را انجام مي دهيم.
بايد متوجه شده باشيد که چرا در آزمايشگاه هاي آزمون ما نمي توانيم مقدار بهترين توان اندازه گيري را محاسبه کنيم در حقيقت در آزمايشگاه هاي آزمون مقدار بهترين توان اندازه گيري همان مقدار عدم قطعيت آزمون مي باشد.
خوب فکر کنم ديگه سرتون رو درد آوردم و براي امروز ديگه کافي باشد
اگه عمري باقي بود در جلسات بعد الزامات مربوط به عدم قطعيت را در استاندارد ISO/IEC 17025 براتون توضيح ميدم و نحوه محاسبه عدم قطعيت رو نيز براتون ميگم.
مثل هميشه ميگم اگه هر گونه سئوالي در مورد مباحث مطرح شده داريد خوشحال ميشم بتون کمکتون کنم
ارادتمند شما
نويد برهاني ناييني
Email:Borhani17025@gmail.com
Cel Phone:09126391525
به اميد ديدار در پست هاي بعدي
 

chemist880

عضو جدید
سلام دوست عزيز
خواهش میکنم :)
در مورد استاندارد 17025 مطالب بسیار زياد است اگر اجازه بدهيد به ترتیب اهمیت مطالبی را برایتان ارسال می کنم.
در بند 5-9 از استاندارد ISO/IEC 17025 که در مورد تضمين (کنترل)کيفيت نتايج آزمون صحبت مي کنه به مطلبي در مورد استفاده از ابزارهاي آماري جهت تجزيه و تحليل فعالیتهای انجام شده توسط آزمایشگاه می پردازه که امروز می خواهم چند ابزار آماري را در این مورد برایتان توضيح دهم
اميدوارم که بتونه کمک کنه:
همانطوري که مطلع هستيد پارامتر هايي که مي توان کيفيت يک اندازه گيري را با آن مشخص نمود سه پارامتر هستند
الف): دقت
که ميزان پراکندگي هر نتيجه آزمون را نسبت به ميانگين نتايج آزمون ها را نشان مي دهد
ب): صحت
که ميزان فاصله ميانگين تعداد نامحدودي از تکرار را نسبت به مقدار واقعي نشان مي دهد
ج): درستي
که ميزان فاصله هر مقدار اندازه گيري را نسبت به مقدار واقعي نشان مي دهد

حال بر اي اينکه نتايج آزمون هاي يک آزمايشگاه را بررسي کنيم مي توانيم از ابزار هاي زير استفاده نماييم:
1-Control Chart
2- مقايسات با استفاده از T-test و F-test و ANOVA
3- Linearity
اين ابزار ها براي کنترل کيفيت داخلي که توسط خود آزمايشگاه مورد استفاده قرار مي گيرد استفاده مي شود
براي فعاليت هاي کنترل کيفي که خارج از آزمايشگاه مورد استفاده قرار مي گيرد مي توان از ابزار هاي زير استفاده نمود:
1- مقايسات بين آزمايشگاهيILC
2- آزمون کفايت تخصصي يا همان آزمون مهارتPT)Proficiency Testing)
در بحث بعدي ابزار هار را به ترتيب برايتان توضيح مي دهم
به اميد ديدار.;)







سلام آقای مهندس برهانی
ممنون از مطالب مفیدی که گذاشتین،
لطف میکنید در مورد ابزار ها ی کنترل کيفيت داخلي بیشتر توضیح بدین....
 
سلام به همه دوستان ببخشيد من اينترنت ADSL قطع شده بايد کمي صبر کنيد حتماً براتون مطالب جالبي در مورد کنترل کيفيت و عدم قطعيت و همچنين مبحث صحه گذاري که براي دوستاني که آناليز دستگاهي انجام ميدن بسيار مفيد خواهد بود خواهم گذاشت.فعلاً به اميد ديدار.
 

|PlaNeT|

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
سلام به همه دوستان ببخشيد من اينترنت ADSL قطع شده بايد کمي صبر کنيد حتماً براتون مطالب جالبي در مورد کنترل کيفيت و عدم قطعيت و همچنين مبحث صحه گذاري که براي دوستاني که آناليز دستگاهي انجام ميدن بسيار مفيد خواهد بود خواهم گذاشت.فعلاً به اميد ديدار.

سلام مهندس
مطالب جالب و کار بردی گذاشتین........
فقط مشکل اینجاست.............. که ما صبر ایوب رو نداریم...............:D
 
صبر

صبر

;)سلام به همه دوستان
بخدا حوصله خودم هم سررفته خدا بگم اين شاتل رو چکار کنه:mad: اونايي که با Dial-up به اينترنت وصل ميشن ميدونن چه بد بختي داره:cry: ولي يه خواهش دارم اونم صبر هست اطلاعاتي که ميخواهم براتون بزارم بخدا ارزش صبر کردن رو داره:redface: .
دوستاني که در مورد استاندارد 17025 سئوال دارن ميتونن بهم ايميل بزنن.:)
به اميد ديدار
 

|PlaNeT|

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
;)سلام به همه دوستان
بخدا حوصله خودم هم سررفته خدا بگم اين شاتل رو چکار کنه:mad: اونايي که با Dial-up به اينترنت وصل ميشن ميدونن چه بد بختي داره:cry: ولي يه خواهش دارم اونم صبر هست اطلاعاتي که ميخواهم براتون بزارم بخدا ارزش صبر کردن رو داره:redface: .
دوستاني که در مورد استاندارد 17025 سئوال دارن ميتونن بهم ايميل بزنن.:)
به اميد ديدار


:gol::gol::gol::gol::gol::gol:
ممنون آقای مهندس...............(این تشکر از طرف دوستانه:))

پس ما همچنان منتظر می مونیم................اینجوری دوستان هم میان...:D
 
سلام به همگي دوستان
خوشحالم که بهت بگم ADSL من وصل شد بهتون قول ميدم دوشنبه يا سه شنبه براتون اطلاعات مربوط به صحه گذاري هايي که بايد براي روشهاي استاندارد نشده بلد باشید رو براتون بگم فعلاً خدا نگهدار.
 
  1. تعاريف مرتبط با صحه‌گذاري
  1. صحه‌گذاري (Validation):
تأئيد از طريق بررسي و فراهم كردن شواهد عيني در مورد اينكه الزامات خاص براي كاربرد مورد نظر معيني برآورده شده است.
  1. آنالايت[1]
يک جزء شيميايي که غلظت (يا جرم) آن تعيين مي‌شود.
  1. شاهد[2]
  1. ماده‌اي که فاقد سطوح قابل تشخيص از آنالايت مورد جستجو مي‌باشد. به آن ماتريس شاهد نيز مي‌گويند.
  2. آزموني که در غياب نمونه در آن فقط از حلا‌ل‌ها و معرف‌ها استفاده شده باشد (مي‌توان به منظور واقعي نمودن شرايط آزمون به جاي نمونه از آب استفاده نمود).
  1. کاليبراسيون
تعيين ارتباط بين سيگنال مشاهده شده و مقادير شناخته شده آنالايت.
  1. حد پايين کاليبره شده[3] (LCL)
پايين‌ترين غلظت (يا جرمي) از آنالايت که در آن سيستم اندازه‌گيري کاليبره شده است.
  1. تاثير ماتريسي[4]
تاثير يک يا چند ترکيب شناسايي نشده از نمونه بر اندازه‌گيري غلظت (يا جرم) آنالايت.
  1. بازيافت[5]
حاصل تقسيم آنالايت باقيمانده در پايان اندازه‌گيري بر مقدار اضافه شده آن (معمولاً به نمونه شاهد).
  1. اضافه‌سازي[6]
اضافه نمودن آنالايت با هدف تعيين بازيافت.
  1. گستره
گستره صحه‌گذاري شده، محدوده‌اي از غلظت آنالايت است که در آن محدوه، روش را صحه‌گذاري شده در نظر مي‌گيريم. نکته مهم اين است که اين گستره الزاماً با گستره کاليبراسيون يکسان نمي‌باشد. کاليبراسيون ممکن است گستره وسيع‌تري از غلظت را پوشش دهد. در عمل بيشتر روش‌ها در يک يا دو سطح از غلظت، صحه‌گذاري مي‌شوند.
  1. موارد کاربرد صحه‌گذاري
  • روش‌هاي استانداردي كه خارج از دامنة كاربرد مورد نظر آن‌ها بكارگرفته شوند
  • روش‌هاي استاندارد نشده
  • روش‌هاي استاندارد بسط‌يافته و اصلاح شده
  • روش‌هاي ابداع شده يا طراحي شده
  • روش‌هاي استانداردي كه براي اولين بار مورد استفاده قرار مي‌گيرند
  1. منابع روش‌هاي استاندارد شده و استاندارد نشده
  1. روش‌هاي استاندارد شده
  • استانداردهاي ملي، بين‌المللي و منطقه‌اي (…،ASTM ،DIN ،EN ،(ISO
  • روش‌هاي اجرائي منتشر شده بوسيله سازمان‌هاي معتبر در نشريات وابسته به سازمان به عنوان مثال (AOAC براي مواد غذايي و كشاورزي، ICH براي آناليزهاي كلينيكي و.....)
  1. روش‌هاي استاندارد نشده
  • گزارشات فني (Technical Reports)
  • كتب علمي (Scientific Literatures)
  • روش‌هاي داخلي (In-house Methods)
  1. اصول اوليه
  • روش آزمون بايد براي هدف اندازه‌گيري مناسب بوده و نتايج قابل اطمينان توليد نمايد.
  • مشارکت در برنامه‌هاي آزمون کفايت تخصصي نبايد مانع بررسي عملکرد روش آزمون در آزمايشگاه گردد.
  • شواهد مورد نياز به منظور جاري‌سازي يک روش در آزمايشگاه مي‌تواند از روش‌هاي زير جمع‌آوري گردد:
  • انتخاب روش مناسب از مراجع معتبر و شناخته شده
  • بررسي مشخصه‌هاي عملکردي روش (صحه‌گذاري روش‌هاي آزمون)
  • تصديق مستمر و طرح‌ريزي شده روش
  • نشان دادن عملکرد مناسب روش در يک يا دو آزمايشگاه ديگر
  • مشارکت در برنامه‌هاي مطالعات بين‌آزمايشگاهي
شکل 2-1- ارتباط ميان صحه‌گذاري، توسعه روش و الزامات مشتريان

بعد از مرور تعاريف حالا مي­خواهم برايتان شاخص­هايي که براي صحه­گذاري يک روش آزمون مورد استفاده قرار مي­گيرد توضيح دهم:
  1. مشخصه‌هاي عملکردي[7] و معيارهاي يک روش آزمون
مشخصه عملکردي، کيفيت مشخصي است که مي‌تواند به يک روش آزمون اختصاص يابد. به عنوان مثال: گزينش‌پذيري[8]، گستره[9]، صحت، درستي، بازيافت، دقت، تکرارپذيري، تجديدپذيري، حد تشخيص[10]، حد کمي شدن[11]، تشخيص‌پذيري[12]، استواري[13] و پايداري
مشخصه‌هاي عملکردي که بايد مورد ارزيابي قرار گيرند با توجه به نوع آزمون و استفاده مورد نظر آن متفاوت خواهند بود. مشخصه‌هاي عملکردي روش شامل موارد زير است:
  • تشخيص‌پذيري (نشان‌ دادن اينکه سيگنال شناسايي شده به دليل وجود آنالايت مي‌باشد)
  • گستره
  • بازيافت (بررسي عملکرد روش در مراحل هضم و آماده‌سازي)
  • حد تشخيص و حد کمي شدن
  • پايداري آنالايت (در محلول‌هاي استاندارد، در زمان انبارش نمونه و فرآوري آن، کارايي استخراج و همگن بودن نمونه)
معيارهاي عملکردي، الزامات مربوط به يک مشخصه عملکردي است که مي‌توان آن را براي قضاوت در خصوص اينکه آيا يک روش براي هدف مورد نظر مناسب بوده و نتايج قابل اطمينان توليد مي‌کند، مورد استفاده قرار داد.
صحه‌گذاري فرايندي مستمر مي‌باشد و پارامترهاي عملکردي که در طول صحه‌گذاري تعيين مي‌شوند بايد در برنامه‌هاي کنترل کيفيت داخلي آزمايشگاه به صورت مستمر پايش شوند.
هرگاه پارامترهاي عملکردي روش نشان‌دهنده مناسب نبودن روش باشند، روش بايد تغيير کرده و مجدداً صحه‌گذاري گردد.
خوب اگه موافق هستيد براي امروز کافي باشه اگه هر کدام از دوستان نياز به کمک داشتند مي­تونن برام ايميل بزنند و يا با من از طريق تلفن همراه تماس بگيرند
Email:Borhani17025@gmail.com
Cell Phone: +989126391525
ارادتمند شما
نويد برهاني ناييني


[1] Analyte

[2] Blank

[3] Lowest Calibration Level

[4] Matrix Effect

[5] Recovery

[6] Spiking

[7] Performance Characteristics

[8] Selectivity

[9] Range

[10] Limit of detection

[11] Limit of quantification

[12] Specifity

[13] Robustness
 
خوب فکر ميکنم براي امروز کافي باشه اگه اجازه بديد تو فرصت هايي که پيدا مي کنم بازم براتون مطالب مي زارم اميدوارم که از مطالب بتونيد استفاده کنيد و مطالب براتون مفيد باشه اگه عمري باشه جلسه بعد ميخواهم الزامات استاندارد را براتون توضيح بدم و اگه بشه ميخوام فنون لازم براي صحه گذاري رو براتون بگم
هرکي از مطالب تونست استفاده کنه تشکر لازم ندارم براي يکي از بستگانم دعا کنيد که خيلي لازم داره.
با سپاس از تمامي شما ارادتمند
نويد برهاني ناييني.
 
با عرض سلام مجدد امروز مي خواهم برايتان متن استاندارد ISO/IEC 17025 را تشريح کنم اميدوارم که برايتان مفيد باشه:
بند 5-4-5- استاندارد ISO/IEC 17025 در خصوص صحه‌گذاري روش‌هاي آزمون
5-4-5-1- صحه‌گذاري عبارت است از تاييد از طريق بررسي و فراهم‌آوري شواهد عيني مبني بر برآورده ساختن الزامات خاص براي کاربرد معين مورد نظر.
5-4-5-2- روش‌هاي غير استاندارد، روش‌هاي طراحي‌شده و ايجاد شده توسط آزمايشگاه، روش‌هاي استانداردي که در خارج از دامنه کاربردشان به کار گرفته شده‌‌اند و روش‌‌هاي استاندارد بسط‌يافته و اصلاح‌شده، بايد توسط آزمايشگاه جهت تاييد اينکه روش‌‌ها براي استفاده مورد نظر مناسب مي‌باشند، صحه‌گذاري شوند. صحه‌گذاري بايد به صورتي بسط‌ يابد که نيازهاي کاربرد معين يا در حوزه کاربرد را، برآورده نمايد. نتايج بدست آمده، روش اجرايي استفاده شده براي صحه‌گذاري و بيانيه‌اي مبني بر مناسب بودن روش براي کاربرد خواسته شده، بايد توسط آزمايشگاه ثبت شود.
يادآوري1: صحه‌گذاري ممکن است شامل روش‌هاي اجرايي براي نمونه‌برداري، جابجايي و حمل و نقل نيز باشد.
يادآوري 2: فنون مورد استفاده براي تعيين عملکرد يک روش بايستي يکي يا ترکيبي از موارد زير باشد:
کاليبراسيون با استفاده از استانداردهاي مرجع يا مواد مرجع
مقايسه با نتايج بدست‌آمده از ساير روش‌ها
مقايسات بين آزمايشگاهي
ارزيابي ساختار يافته عوامل موثر بر نتيجه
ارزيابي عدم‌قطعيت نتايج بر اساس درک علمي از اصول تئوري روش و تجربه عملي
يادآوري 3: وقتي چند تغيير در روش‌هاي غير استاندارد صحه‌گذاري شده ايجاد شود، تاثير چنين تغييراتي بايستي مستند شود و در صورت نياز، صحه‌گذاري مجدد بايستي صورت پذيرد.
5-4-5-3- دامنه و درستي مقادير قابل حصول از روش‌هاي صحه‌گذاري شده (مانند عدم‌قطعيت نتايج، حد تشخيص، گزينش‌پذيري روش، خطي بودن، حد تکرارپذيري و يا تجديدپذيري، استواري در برابر تاثيرات خارجي و يا حساسيت در برابر تاثيرات حاصل از منشاء نمونه يا شي آزمون) همانطور که براي کاربرد خواسته شده ارزيابي شده است، بايد با نيازهاي مشتري نيز منطبق باشد.
يادآوري1: صحه‌گذاري شامل تشخيص الزامات، تعيين ويژگي‌هاي روش‌ها، بررسي جهت اطمينان از توانايي روش براي برآورده کردن الزامات، و بيانيه‌اي مبني بر صحه‌گذاري روش مي‌باشد.
يادآوري 2: همچنان که روش توسعه مي‌يابد، بايستي بازنگري به صورت منظم براي تصديق اينکه نيازهاي مشتري همچنان برآورده مي‌شوند، انجام پذيرد. هر تغيير در الزامات خواسته شده که نياز به اصلاح طرح مورد توسعه دارد بايستي تصويب شده و مجاز باشد.
يادآوري 3: صحه‌گذاري اغلب يک موازنه ميان هزينه‌ها، مخاطرات و امکانات فني مي‌باشد. موارد متعددي وجود دارد که محدوده و عدم‌قطعيت مقادير (مانند درستي، حد تشخيص، گزينش‌پذيري، خطي بودن، تکرار پذيري، تجديدپذيري، قدرت و حساسيت) فقط مي‌تواند به روشي ساده شده داده شود که ناشي از فقدان اطلاعات مي‌باشد.
باز هم تاکيد ميکنم اگه کسي در مورد مطالب فوق يا هر مطلبي که در مورد استاندارد ISO/IEC 17025 هست سئوال داشته باشه ميتونه رو کمک من حساب کنه\
EMail: Borhani17025@gmail.com

Cel Phone:+989126391525
 
سلام به همه دوستاني که اين تاپيک رو دنبال مي کند.
يه خواهش دارم لطفاً در مورد مطالب اگه نقطه نظري داريد بگيد متاسفانه من هيچ Feedback از شما در اين مورد دريافت نمي کنم بجز تشکر هاي دوستان که هميشه به من لطف دارن .
پيشنهاد ميکنم مشکلاتتون رو تو اين تاپيک مطرح کنيد مثلاً براي محاسبه عدم قطعيت يا موارد کنتل کيفيت يا هر مورد ديگه که داريد رو اگه اينجا بپرسيد بقيه دوستان هم استفاده ميکنن.
فکر نميکردم هيچ کس مشکلي نداشته باشه ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟:surprised:
خواهشاً کمک کنيد ه فول دوستمون اين تاپيک فعالباشه.
ارادتمند
نويد برهاني ناييني
Borhani17025@gmail.com
 

sima2009

عضو جدید
روش اجرایی و محاسبه عدم تخمین قطعیت و مقایسه های بین آزمایشگاهی

روش اجرایی و محاسبه عدم تخمین قطعیت و مقایسه های بین آزمایشگاهی

جناب آقای برهانی
با سلام و تشکر از مطالب مفیدی که در اختیار علاقمندان قرار دادید.

سؤال من در رابطه با روش اجرایی محاسبه عدم تخمین قطعیت و ماهیت این کار می باشد. به طور کلی چطور میشود این محاسبات را انجام داد فرضاً برای اعداد آزمایشگاهی مثل عدم قطعیت برای اندازه گیری خاکستر آرد؟ همچنین آیا جدول خاصی برای این کار مورد نیاز می باشد؟ برای انجام مقایسه های بین آزمایشگاهی چگونه عمل کنیم؟

متشکرم
 
با سلام خدمت شما
در مورد نحوه محاسبه عدم قطعيت بايد بطور مختصر خدمتتان عرض کنم که ابتدا بايد ماهيت عدم قطعيت را کاملاً درک کنيد و بعد اقدام به محاسبه آن بپردازيد براي آشنايي بيشتر شما مطالب را خدمتتان ارائه مي دهم:
براي درک مفهوم عدم قطعيت بايد با يک مثال شروع کنم. فرض کنيد که ما دما را در يک آون 100 درجه سيليسيون تنظيم کرديم. به نظر شما چه عواملي بر روي اين دما تاثير خواهد داشت؟
خوب من اين عوامل را براي شما ميگويم:
1- خرابي آون شامل تاثير پذيري دماي محيط بر روي دماي داخل آون، عدم کار کرد صخيخ المنتهاي آون و ...
2- کاليبره نبودن کنترلر دمايي شامل سنسور دمايي و ترموستان آون
3- عدم مهارت اپراتور در تنظيم درست دما.
4- عدم يکنواختي دما در داخل آون (شما بهتر ميدانيد که هنگامي دما در آون تنظيم مي شود تمامي نقاط داخل آون به يک اندازه نبوده و يک عدم يکنواختي دما در آن موجود مي باشد)
5- عدم پايداري دما(هنگامي که دما بر روي 100 درجه تنظيم مي شود بخاطر عمل کرد ترمستات آون اين دما بين مثلاً 100.5 الي 99.5 درجه متغير خواهد بود چرا که هيچ ترمستاتي وجود ندارد که دقيقاً در دماي 100 درجه دستور روشن شدن را به المنتها بدهد و در همان 100 درجه هم دستور خاموش شدن المنت ها را بدهد پس همواره يک تغيير دمايي و عدم پايداري دما در آون وجود خواهد داشت.

خوب حالا من از شما مي پرسم عواملي که در بالا ذکر شد که با رنگ هاي مختلف مشخص شده چه تفاوتي با هم دارند؟
اگر بهتر دقت کنيد مشاهده مي کنيد که در هر اندازه گيري يک سري عواملي تاثير هستند که قابل کنترل و اصلاح هستند و ميتوان اثر آنها را بر روي نتايج آزمون از بين برد مانند عوامل 1 تا 3 ولي يک سري عوامل هستند که نمي توان آنها را تحت کنترل قرار داد شما هرچقدر هم آون خوبي داشته باشيد باز هم عوامل 4 و 5 در تنظيم دماي شما نقش خواهند داشت بنا بر اين در هر اندازه گيري يک سري عواملي وجود دارند که بر روي نتايج آزمون شما تاثير مي گذارند و باعث ميشن که نتيجه بدست آمده از اندازه گيري شما با مقدار واقعي متفاوت بوده در نتيجه يک هاله اي از شک و ترديد اطراف نتيجه بدست آمده وجود داشته باشد. پس اين عوامل تاثير گذار که تحت کنترل ما هم نمي توانند قرار بگيرند ما را از مقدار واقعي آزمونه دور مي کنند .
اين عوامل باعث ميشن که ما نسبت به نتيجه اندازه گيري خود شک داشته باشيم و نتونيم با قطعيت در مورد درستي نتيجه اندازه گيري خود قضاوت کنيم.
به ميزان تاثير عوامل تاثير گذار بر روي نتايج آزمون که تحت کنترل ما نيستند عدم قطعيت آزمون گفته مي شود.
خوب حالا يه موضوع مهم همانطور که گفتم عواملي که ما رو از جواب واقعي دور مي کنن هميشه وجود دارند ولي اين آزمايشگاه هست که مشخص ميکنه که اين عوامل رو تا چه اندازه تونسته تحت کنترل قرار بده و تونسته هاله شک و عدم قطعيت آزمونش رو کم کنه بنابر اين اگر دو آزمايشگاه وجود داشته باشند که يکي عدم قطعيت کمتري در يک آزمون داشته باشه طبيعتاً جوابي را که آزمايشگاه با عدم قطعيت کمتر در اختيار مشتري قرار مي دهد دقيقتر و با شک کمتري هست پس" عدم قطعيت يک معياري براي نشان دادن دقت و درستي نتايج آزمايشگاه ها نسبت به هم هست " خوب حالا با مفهوم عدم قطعيت آشنا شديد . بريم سراغ نحوه محاسبه آن.
ابتدا در مورد عدم قطعيت فرض بگيريد که ما درحال انجام آزمايشي هستيم مانند همين اندازه گيري خاکستر آرد .
در ابتدا بايد عوامل تاثير گذار بر روي نتيجه آزمون شناسايي شود راحترين راه براي شناسايي اين عوامل استفاده از ابزاري به اسم نمودار استخوان ماهي ميباشد .
به عنوان مثال من با توحه به مراحل انجام آزمون عوامل را شناسايي مي کنم:
1- برداشت وزن مشخصي از نمونه:
در اين حالت عواملي که مي توانند بر روي نتايج آزمون تاثير بگذارند عبارتند از
الف):ترازو
ب): ميزان رطوبت موجود در نمونه
با توجه به موارد فوق ما عواملي مد نظرمان است که نتوانيم آنها را کنترل کنيم پس عامل 2 با خشک کردن نمونه داخل آون و از بين بردن رطوبت نمونه از بين خواهد رفت پس تا حالا فقط ميمونه ترازو.
همواره به خاطر داشته باشيد که در دستگاه هايي که داراي نشان گر هستند يک عامل عدم قطعيت زينه دستگاه مي باشد
زينه دستگاه چيست : کوچکترين واحدي که يک دستگاه اندازه گيري ميتونه نشون بده مثلاً ترازو با زينه 0.001gr يعني زينه ترازو 0.001gr مي باشد.
عامل ديگر عدم قطعيت کاليبراسيون ترازو مي باشد
قبول داريد که آزمايشگاه کاليبراسيوني که اين ترازو را کاليبره کرده در هنگام کاليراسيون براي نتايجي که بدست آورده عدم قطعيت وجود داشته؟
پس اين عدم قطعيت نيز در نتيجه آزمون ما هم نقش خواهد داشت.
در اين مرجله از آزمون اگر وزن نمونه از حاصل کسر بين ظرف خالي و ظرف با نمونه محاسبه ميشود تمامي عوامل بايد دوبار درنظر گرفته شوند.
2-سوزاندن نمونه و حرارت دادن نمونه در آون تا خاکستر شدن نمونه:
در اين قسمت هم همانطور که توضيح داده شده عامل عدم قطعيت کاليبراسيون آون و عدم پايداري و عدم يکنواختي آون بايد مد نظر قرار گيرد.
3- ورن کردن خاکستر نمونه
دقيقاً مثل وزن نمونه اوليه مي باشد.
3- انجام محاسبات
در اين قسمت عدم قطعيتي نداريم چون صرفاً انجام محاسبات مي باشد.
خوب حالا که تک تک عوامل استخراج شد بايد مقدار عددي هر يک را محاسبه کنيم به اين شکل که براي زينه ترازو داريم : نصف مقدار زينه تقسيم بر ريشه دوم عدد 3 (حالا اينکه اين اعداد از کجا اومده توضيحش خيلي مفصله)
براي عدم قطعيت ترازو و آون داريم : مقدار عدم قطعيت گزارش شده در گواهي کاليبراسيون تقسيم بر 2
حال با ترکيب اين اعداد از طريق مجذور مجموع مربعات مي توانيم عدم قطعيت مرکب را حساب نمود و با ضرب عدد بدست آمده در عدد 2 عدم قطعيت بسط يافته محاسبه مي گردد.
ببخشيد تا انجا که امکان داشت سعي کردم برايتان موضوع را باز کنم ولي قبول کنيد که از طريق تاپيک نميشه از اين بهتر توضيح داد .
راستي در مورد سئوالتون که آيا جدول خاصي نياز داره يا نه الزام خاصي وجود نداره ولي ميتوانيد خلاصه محاسباتتون رو در قالب يک جدول به اسم جدول بودجه عدم قطعيت بياريد.
در مورد مقايسات بين آزمايشگاهي هم بايد بگم استاندارد ASTM E691 کاملاً اين موضوع را براتون توضيح داده پيشنهاد مي کنم بعد از مطالعه اين استاندارد اگر سئوالي داشتيد بپرسيد در خدمتتون هستم .
اگر در مورد عدم قطعيت و کنترل کيفيت داخلي و خارجي لازم ميدونيد دوره آموزشي برگزار بشود من در خدمتتون هستم با شماره من تماس بگيريد.
Cel Phone:+989126391525
Email: Borhani17025@gmail.com
 
بازم سلام يادم رفت بگم که يکي ديگه از عوامل تاثير گذار عوامل تصادفي هستند که با تکرار پذيري بايد محاسبه بشن اينطوري که 10 باز آزمون رو تکرار ميکنيد انحراف استاندارد مربوط به نتايج رو به عنوان عامل تصادفي درنظر گرفته با بقيه مجموع مجذور مربعات ميکنيد و بقيه مراحل
خواهشاً اگه اطلاعات ديگه اي خواستيد بهم خبر بديد و بگيد اطلاعات مفيد بوده يا خير (بدون تعارف).
 

sima2009

عضو جدید
آقای برهانی
مطالبتان فوق العاده برای اینجانب مفید و ارزشمند بودند. مطمئناً اشخاص دیگری که در این زمینه اطلاعات محدودی دارند، می توانند از این تاپیک ها حداکثر استفاده را داشته باشند. در مورد استاندارد ASTM E691، متأسفانه نتونستم آن را از لینک های ایرانی و خارجی دریافت کنم چون مسدود شده بودند. سؤال دیگر من در رابطه با قابلیت ردیابی اندازه گیری است که تهیه روش اجرایی آن از الزامات استاندارد می باشد. چه روش عملی را می توان برای اجرای صحیح این موضوع توصیه نمود و چگونه می توان روش به کار رفته را صحه گذاری نمود.
در رابطه با نیاز به دوره های آموزشی خواهشمندم ایمیلتان را کنترل فرمایید.

بسیار متشکرم
 
بالا