آزمايش شماره 3 – شناسايي الياف از طريق تعيين تركيب شيميايي ليف (تشخيص عناصر)
آزمايش شماره 3 – شناسايي الياف از طريق تعيين تركيب شيميايي ليف (تشخيص عناصر)
[FONT="]آزمايش شماره 3 [/FONT]–[FONT="] شناسايي الياف از طريق تعيين تركيب شيميايي ليف (تشخيص عناصر)[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]مقدمه و تئوري:[/FONT]
[FONT="]در اين آزمايش براي شناسايي الياف از روي عناصر سازندهاش استفاده ميكنيم.[/FONT]
[FONT="]اصولا روشهاي متفاوت و گونهگوني براي تشخيص عناصر سازندهي ليف است كه براي مثال ميتوان روشهاي زير را نام برد.[/FONT]
[FONT="]1- اسپكروتسكوپي:[/FONT]
[FONT="]FT-IR[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]←[/FONT][FONT="] رسم نمودار و عدد پيك(3200براي وجود [/FONT][FONT="]OH[/FONT][FONT="])[/FONT]
[FONT="]NMR[/FONT]
[FONT="]Mass[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]←[/FONT][FONT="] با بمباران مادهي پليمري و سر هم كردن پازل، متوجه ساختار اوليه ليف ميشوند.[/FONT]
[FONT="]SEM[/FONT]
[FONT="]DSM[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]2- تجربي:[/FONT]
[FONT="]حرارت دادن ليف درون لولهي آزمايش و مشاهدات از ليف مثلا اگر بخار ايجاد شد نشاندهندهي وجود[/FONT][FONT="]OH[/FONT][FONT="] و اگر ليف سياه شد نشان دهندهي [/FONT][FONT="]C [/FONT][FONT="] است و...[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]تمامي روشهاي شناسايي عناصر هالوژنه، كربن، گوگرد، نيتروژن، كربن و ... را در شرح آزمايش به اختصار توضيح ميدهيم.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]وسايل مورد نياز آزمايش:[/FONT]
1- [FONT="]لولهي آزمايش[/FONT]
2- [FONT="]ليفهاي نساجي(10نوع ليف موجود)[/FONT][FONT="][/FONT]
3- [FONT="]گيره[/FONT][FONT="][/FONT]
4- [FONT="]چراغ بنزن[/FONT][FONT="][/FONT]
5- [FONT="]كبريت[/FONT][FONT="][/FONT]
6- [FONT="]كاغذ تورنوسل[/FONT][FONT="][/FONT]
7- [FONT="]كربنات كلسيم[/FONT][FONT="][/FONT]
8- [FONT="]پيپت مدرج[/FONT][FONT="][/FONT]
9- [FONT="]پوآر[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]شرح آزمايش: [/FONT]
[FONT="]تشخيص كربن [/FONT][FONT="] C[/FONT][FONT="]: [/FONT]
[FONT="]مقداري ليف (به اندازهي نخود يا عدس) را داخل لولهي آزمايش متصل به گيره انداخته و روي حرارت شعلهي بنزن ميگيريم، اگر ليف به رنگ سياه در آمد، يعني ساختار اصلياش شامل كربن بوده و اگر به رنگ سياه در نيامد يعني ساختار اصلي ليف حاولي كربن نبوده است كه البته چون شيمي آلي شيمي كربنهاست، تمامي الياف مورد بررسي سياه شده و حاوي كربن است. مشاهدات خود را در جدول ضميمه شده به گزارش كار مينويسيم.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]تشخيص اكسيژن [/FONT][FONT="]O[/FONT][FONT="]:[/FONT]
[FONT="]مقداري ليف (به اندازهي نخود يا عدس) را درون لولهي آزمايش انداخته روي شعلهي چراغ بنزن ميگيريم، لوله را به صورت مورب گرفته و اگر شاهد بخارهايي حتي به صورت خفيف روي بدنهي لوله بوديم يعني ليف حاوي اكسيژن بوده و در صورت عدم مشاهدهي بخارات يعني اكسيژن جز ساختار اصلي ليف نبوده است.[/FONT]
[FONT="]دقت شود كه ليف قبل از آزمايش بايد خشك شده و داراي رطوبت نباشد، تا آزمايش دچار خطا نشود.[/FONT]
[FONT="]براي خشك شدن ليف هم آن را درون آون به مدت نيم ساعت در حرارت 105درجه قرار ميدهيم.[/FONT]
[FONT="]دقت شود با توجه به ساختار پلي پروپيلن كه در زير آمده است، اكسيژني مشاهده نشده و طبعا نبايد بخارات آبي نيز حاصل شود.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]تشخيص هيدوژن [/FONT][FONT="]H[/FONT][FONT="] : [/FONT]
[FONT="]با وجود اكسيژن يا حتي كربن در يك ساختار يقينا هيدروژن نيز حضور داشته است زيرا هيدروژن پيوندهاي كربن را پر كرده و با مشاهدهي بخار آب در تشخيص اكسيژن نيز به علت ساختار[/FONT][FONT="]H2O[/FONT][FONT="]يقينا هيدروژن در ساختار اصلي بوده است.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]تشخيص نيتروژن [/FONT][FONT="]N[/FONT][FONT="]:[/FONT]
[FONT="]مقداري كربناك كلسيم را كه توسط كارشناس آزمايشگاه درست شده بود را توسط پيپت مدرج و پوآر داخل لولهي آزمايشگاه ريخته، مقداري ( اندازهي نخود) ليف را به درون لولهي آزمايش حاولي كربنات كلسيم انداخته و باز هم با پيپت مقداري كربناك كلسيم روي ليف ريخته به طوري كه سطح ليف را بپوشاند.[/FONT]
[FONT="]لولهي آزمايش متصل به گيره را به صورت مورب براي خارج شدن گاز حاصله روي شعلهي چراغ بنزن گرفته و حرارت ميدهيم، كاغذ تورنسل با آب خنثي(نه خاصيت اسيدي داشته و نه خاصيت بازي- بهتر است از شير آب آزمايشگاه كه داراي خاصيت بازي است استفاده نشود و ميتوان از آب سرد كن استفاده كرد) مرطوب كرده كه قرمز رنگ است، كاغذ تورنسل مرطوب قرمز رنگ را در نزديكي گازهاي خارج شده از لولهي آزمايش گرفته و دقت ميكنيم كه به لبهي لولهي آزمايش برخورد نكند تا خطايي در آزمايش پديد نياييد.[/FONT]
[FONT="]در صورت آبي رنگ شدن كاغذ تورنسل قرمز، يعني نيتروژن در ساختار اصلي ليف بوده و در صورت عدم مشاهدهي رنگ آبي يعني نيتروژني نيز وجود نداشته است.[/FONT]
[FONT="]مشاهدات خود را درون جدول ياد شده مينويسيم.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]تشخيص عناصر هالوژنه [/FONT][FONT="](Cl-F-Br-I)[/FONT][FONT="]:[/FONT]
[FONT="]يك مفتول سيمي را انتخاب و روي شعله قرار ميدهيم تا ناخالصيهايش سوخته و از بين برود، سپس مقداري ليف را دور آن پيچيده و داخل شعله حرارت ميدهيم. چنانچه رنگ شعله به رنگ سبز درآمد يعني عناصر هالوژنه يا كلر در آن وجود داشته و در غير اينصورت يعني آبي سوختن شعله، عدم حضور عناصر هالوژنه را تاييد ميكند.[/FONT]
[FONT="]اين آزمايش در آزمايشگاه انجام نشد.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]تشخيص گوگرد[/FONT][FONT="]S[/FONT][FONT="] : [/FONT]
[FONT="]سود5% + ليف+ استات سرب [/FONT][FONT="]←[/FONT][FONT="]حرارت ميدهيم اگر مشكي شد، يعني گوگرد موجود بوده و در غير اين صورت خير.[/FONT]
[FONT="]يا ميتوان مقداري سودسوزآور را با مقداري خيلي كم از استات سرب مخلوط كرده حرارت دهيم و سپس ليف را به داخل بياندازيم، در صورت مشكي شدن وجود گوگرد و در غير اينصورت خير...[/FONT]
[FONT="]تمامي مشاهدات در جدول ضميمه شده به گزارش كار موجود است.[/FONT]
[FONT="]كه البته اين آزمايش در آزمايشگاه انجام نشد.[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]نتيجهگيري و جدول ضميمه شده:[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]ليف-عنصر[/FONT] | [FONT="]اكسيژن[/FONT][FONT="]O[/FONT][FONT="][/FONT] | [FONT="]هيدروژن[/FONT][FONT="]H[/FONT][FONT="][/FONT] | [FONT="]نيتروژن[/FONT][FONT="]N[/FONT][FONT="][/FONT] | [FONT="]كربن[/FONT][FONT="]C[/FONT][FONT="][/FONT] |
[FONT="]پنبه[/FONT]
| | | | |
[FONT="]پشم[/FONT]
| | | | |
[FONT="]ابريشم[/FONT]
| | | | |
[FONT="]ويسكوز[/FONT]
| | | | |
[FONT="]استات[/FONT]
| | | | |
[FONT="]پلي استر[/FONT]
| | | | |
[FONT="]پلي پروپيلن[/FONT]
| | | | |
[FONT="]آكريليك[/FONT]
| | | | |
[FONT="]چتايي[/FONT]
| | | | |
[FONT="]نايلون[/FONT]
| | | | |
[FONT="] [/FONT]