[h=2]کاخ گلستان در آستانه خروج از فهرست آثار جهانی قرار گرفت[/h]
با رأی دیوان عدالت اداری مبنی بر ساخت یک ساختمان 27 متری در حریم کاخ گلستان تهران، احتمال خروج این اثر از فهرست میراث جهانی یا قرار گرفتن آن در فعرست میراث در خطر قوت گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری شهر الکترونیک، پرونده کاخ گلستان که در سال ۲۰۰۷ میلادی به سازمان یونسکو ارسال شده بود، در تیرماه سال 1392 و در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته بین‌الدول میراث جهانی سازمان یونسکو در کامبوج مورد تأیید کارشناسان این کمیته قرار گرفت و به عنوان اولین اثر تاریخی پایتخت در فهرست میراث جهانی ثبت شد.
اکنون کمیته پی‌گیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران گزارش داده است که با ساخت مجتمع تجاری دلگشا در حریم کاخ گلستان این اثر شرایط ثبت جهانی را از دست خواهد داد.
در گزارش کمیته مزبور آمده است: تا قبل از ثبت جهانی کاخ گلستان، کارشناسان به ارتفاع ساختمان شماره 2 قوه قضائیه در ضلع جنوبی کاخ و نیز سرای دلگشا در حریم آن ایراداتی وارد می‌کردند و اصرار داشتند که نیم طبقه ساختمان شماره 2 قوه قضائیه تخریب شود و نیز ارتفاع سرای دلگشا در حدی باشد که به حریم منظرین کاخ گلستان آسیبی وارد نکند. این اصرار به حدی بود که در زمان مراجعه کارشناسان یونسکو برای بازدید اولیه از کاخ گلستان، معاون وقت سازمان میراث فرهنگی کشور درصدد برآمد تا جرثقیل های موجود در سرای دلگشا را به طور موقت پائین بیاورد تا موجب اظهار نظر منفی کارشناسان یونسکو نشود.
به همین منظور، مسعود علویان صدر ، معاون اسبق سازمان میراث فرهنگی کشور توانست در تعامل با شورای شهر و شهرداری تهران در جلسه مورخ 2/11/1391 کمیسیون ماده 5 شهر تهران و در بند پانزده شماره 514 این جلسه، حد ارتفاعی سرای دلگشا را بدین شکل معین کند: «... به این لحاظ مقرر گردید تا عمق سی متر (از بر خیابان 15خرداد) پلاک مذبور (سرای دلگشا به پلاک ثبتی 1697/17029) به ارتفاع 5/10 متر و بعد از آن حداکثر به ارتفاع 12 متر طراحی و اجرا گردد.»
در پائین این صورتجلسه امضای «مهدی چمران» رئیس اسبق شورای شهر تهران، «محمد باقر قالیباف» شهردار فعلی تهران، «علویان صدر» معاون اسبق سازمان میراث فرهنگی کشور و معاونان اسبق وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت از محیط زیست و جهاد کشاورزی به چشم می خورد.
بعد از این جلسه بود که کارشناسان یونسکو نظر موافق خود در زمینه ثبت جهانی کاخ گلستان را اعلام کردند و این اثر ثبت جهانی شد. با این حال، 41 روز بعد از جلسه کمیسیون ماده 5 و ابلاغ حد ارتفاعی به «محمد ترامشلو» مالک سرای دلگشا، او بار دیگر به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و خواستار ابطال توافقات صورت گرفته در جلسه کمیسیون ماده 5 شورای شورای عالی معماری و شهرسازی تهران شد.
طبق مستندات کمیته پی‌گیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران، دادخواست این شخص پس از ثبت در شعبه اول دیوان عدالت اداری به شماره پرونده 9109980958000640 و به شماره بایگانی 912509 در تاریخ 13/12 1391 به میراث فرهنگی ارسال شده است اما این بار به جای اینکه ابلاغیه به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران ابلاغ شود، به میراث فرهنگی کشور ابلاغ شده و شخصی به نام آقای "ذ" در فاصله روزهای 20 تا 25 اسفند ماه 91در دبیرخانه سازمان میراث فرهنگی کشور، نامه را از مامور ابلاغ دیوان عدالت اداری دریافت کرده و به «امید غنمی» مدیرکل حقوقی میراث فرهنگی کشور ارجاع داده است.
با این حال، شواهد نشان می‌دهد که اداره کل حقوقی میراث فرهنگی استان تهران به عنوان مسئول دفاع در این پرونده، از ابلاغیه دیوان عدالت اداری تا 6 شهریور ماه 92 بی اطلاع بوده و زمانی به طور اتفاقی از موضوع این شکایت مطلع می‌شود که رأی اولیه دیوان عدالت اداری بدون استماع نظرات سازمان میراث فرهنگی صادر شده بوده است.
اکنون رای قطعی دادگاه نیز صادر و ابلاغ شده است اما گویا باز این رای به جای اداره کل میراث فرهنگی استان تهران به سازمان میراث فرهنگی کشور و اداره کل حقوقی سازمان ارسال شده است!
کارشناسان استان تهران امیدی به رای دادگاه تجدید نظر و تغییر رای فعلی ندارند و در اثر اهمال رئیس اداره کل حقوقی میراث فرهنگی کشور و عدم ارسال ابلاغیه دادگاه به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، شعبه اول دیوان عدالت اداری رای قطعی خود را صادر کرده و دستور لغو بند 15 جلسه 2/11/91 کمیسون ماده پنج شهر تهران و اجازه ساخت 27 متر ارتفاع بر روی بنای سرای دلگشا را صادر کرده است؛ که با این رای، کاخ گلستان درست پس از گذشت 2 ماه ممکن است به سرنوشت میدان نقش جهان اصفهان دچار شود و در فهرست میراث در خطر جهانی قرار بگیرد و در نهایت در معرض تهدید خطر خروج از ثبت نیز قرار گیرد.
گفتنی است بر اساس اسناد موجود، به دلیل گذشت زمان از پرونده ساختمانی صادر شده از سوی شهرداری تهران برای سرای دلگشا، پروانه این بنا و پارکینگ 493 واحدی آن به دلیل عدم فعالیت غیر عمدی و نیز عدم پرداخت دیون به شهرداری تهران؛ باطل شده است و مالک و مبلغ 21 میلیارد و 100 میلیون ریال به شهرداری تهران طلبکار است. به همین سبب؛ در حال حاضر شهردرای منطقه 12 از عملیات ساختمانی بنای موسوم به سرای دلگشا جلوگیری کرده است.
صورت جلسه کمیسیون ماده 5
اعلام رأی دیوان عدالت اداری به شورای عالی معماری و شهرسازی تهران
وضعیت پرونده سرای دلگشا در شهرداری تهران
منبع: پایگاه خبری شهر الکترونیک
به گزارش پایگاه خبری شهر الکترونیک، پرونده کاخ گلستان که در سال ۲۰۰۷ میلادی به سازمان یونسکو ارسال شده بود، در تیرماه سال 1392 و در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته بین‌الدول میراث جهانی سازمان یونسکو در کامبوج مورد تأیید کارشناسان این کمیته قرار گرفت و به عنوان اولین اثر تاریخی پایتخت در فهرست میراث جهانی ثبت شد.
اکنون کمیته پی‌گیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران گزارش داده است که با ساخت مجتمع تجاری دلگشا در حریم کاخ گلستان این اثر شرایط ثبت جهانی را از دست خواهد داد.
در گزارش کمیته مزبور آمده است: تا قبل از ثبت جهانی کاخ گلستان، کارشناسان به ارتفاع ساختمان شماره 2 قوه قضائیه در ضلع جنوبی کاخ و نیز سرای دلگشا در حریم آن ایراداتی وارد می‌کردند و اصرار داشتند که نیم طبقه ساختمان شماره 2 قوه قضائیه تخریب شود و نیز ارتفاع سرای دلگشا در حدی باشد که به حریم منظرین کاخ گلستان آسیبی وارد نکند. این اصرار به حدی بود که در زمان مراجعه کارشناسان یونسکو برای بازدید اولیه از کاخ گلستان، معاون وقت سازمان میراث فرهنگی کشور درصدد برآمد تا جرثقیل های موجود در سرای دلگشا را به طور موقت پائین بیاورد تا موجب اظهار نظر منفی کارشناسان یونسکو نشود.
به همین منظور، مسعود علویان صدر ، معاون اسبق سازمان میراث فرهنگی کشور توانست در تعامل با شورای شهر و شهرداری تهران در جلسه مورخ 2/11/1391 کمیسیون ماده 5 شهر تهران و در بند پانزده شماره 514 این جلسه، حد ارتفاعی سرای دلگشا را بدین شکل معین کند: «... به این لحاظ مقرر گردید تا عمق سی متر (از بر خیابان 15خرداد) پلاک مذبور (سرای دلگشا به پلاک ثبتی 1697/17029) به ارتفاع 5/10 متر و بعد از آن حداکثر به ارتفاع 12 متر طراحی و اجرا گردد.»
در پائین این صورتجلسه امضای «مهدی چمران» رئیس اسبق شورای شهر تهران، «محمد باقر قالیباف» شهردار فعلی تهران، «علویان صدر» معاون اسبق سازمان میراث فرهنگی کشور و معاونان اسبق وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت از محیط زیست و جهاد کشاورزی به چشم می خورد.
بعد از این جلسه بود که کارشناسان یونسکو نظر موافق خود در زمینه ثبت جهانی کاخ گلستان را اعلام کردند و این اثر ثبت جهانی شد. با این حال، 41 روز بعد از جلسه کمیسیون ماده 5 و ابلاغ حد ارتفاعی به «محمد ترامشلو» مالک سرای دلگشا، او بار دیگر به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و خواستار ابطال توافقات صورت گرفته در جلسه کمیسیون ماده 5 شورای شورای عالی معماری و شهرسازی تهران شد.
طبق مستندات کمیته پی‌گیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران، دادخواست این شخص پس از ثبت در شعبه اول دیوان عدالت اداری به شماره پرونده 9109980958000640 و به شماره بایگانی 912509 در تاریخ 13/12 1391 به میراث فرهنگی ارسال شده است اما این بار به جای اینکه ابلاغیه به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران ابلاغ شود، به میراث فرهنگی کشور ابلاغ شده و شخصی به نام آقای "ذ" در فاصله روزهای 20 تا 25 اسفند ماه 91در دبیرخانه سازمان میراث فرهنگی کشور، نامه را از مامور ابلاغ دیوان عدالت اداری دریافت کرده و به «امید غنمی» مدیرکل حقوقی میراث فرهنگی کشور ارجاع داده است.
با این حال، شواهد نشان می‌دهد که اداره کل حقوقی میراث فرهنگی استان تهران به عنوان مسئول دفاع در این پرونده، از ابلاغیه دیوان عدالت اداری تا 6 شهریور ماه 92 بی اطلاع بوده و زمانی به طور اتفاقی از موضوع این شکایت مطلع می‌شود که رأی اولیه دیوان عدالت اداری بدون استماع نظرات سازمان میراث فرهنگی صادر شده بوده است.
اکنون رای قطعی دادگاه نیز صادر و ابلاغ شده است اما گویا باز این رای به جای اداره کل میراث فرهنگی استان تهران به سازمان میراث فرهنگی کشور و اداره کل حقوقی سازمان ارسال شده است!
کارشناسان استان تهران امیدی به رای دادگاه تجدید نظر و تغییر رای فعلی ندارند و در اثر اهمال رئیس اداره کل حقوقی میراث فرهنگی کشور و عدم ارسال ابلاغیه دادگاه به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، شعبه اول دیوان عدالت اداری رای قطعی خود را صادر کرده و دستور لغو بند 15 جلسه 2/11/91 کمیسون ماده پنج شهر تهران و اجازه ساخت 27 متر ارتفاع بر روی بنای سرای دلگشا را صادر کرده است؛ که با این رای، کاخ گلستان درست پس از گذشت 2 ماه ممکن است به سرنوشت میدان نقش جهان اصفهان دچار شود و در فهرست میراث در خطر جهانی قرار بگیرد و در نهایت در معرض تهدید خطر خروج از ثبت نیز قرار گیرد.
گفتنی است بر اساس اسناد موجود، به دلیل گذشت زمان از پرونده ساختمانی صادر شده از سوی شهرداری تهران برای سرای دلگشا، پروانه این بنا و پارکینگ 493 واحدی آن به دلیل عدم فعالیت غیر عمدی و نیز عدم پرداخت دیون به شهرداری تهران؛ باطل شده است و مالک و مبلغ 21 میلیارد و 100 میلیون ریال به شهرداری تهران طلبکار است. به همین سبب؛ در حال حاضر شهردرای منطقه 12 از عملیات ساختمانی بنای موسوم به سرای دلگشا جلوگیری کرده است.
صورت جلسه کمیسیون ماده 5
اعلام رأی دیوان عدالت اداری به شورای عالی معماری و شهرسازی تهران
وضعیت پرونده سرای دلگشا در شهرداری تهران