قسمت اول
چکيده :
اين روزها نقش مبلمان شهري در خدمت رساني به شهروندان هر شهر بر کسي پوشيده نيست. اما مسئولان امر و دست اندرکاران امور شهري معتقدند که گذشته از امر خدمات رساني، حفظ هويت و زيبايي سيماي شهري نيز از اولويت هاي بالايي برخوردار است؛ چنان که بعضاً مشاهده مي شود با گسترش بي ضابطه ي بسياري از شهرهاي بزرگ و افزايش جمعيت، کم کم تسلط مسئولان شهري به کنترل اوضاع اجتماعي و پرداختن به امور سيماي شهرها و سامان دهي آن کم تر از گذشته مي شود و گاهي هويت حفظ سيماي بصري در زير پوشش عملکردها و پاسخ به نياز روزمره ي شهروندان به فراموشي سپرده مي شود. در بعضي موارد نيز به جرات مي توان گفت هجوم بي رويه و حساب نشده ي جمعيت از روستاها و شهرهاي کوچک تر به شهرهاي بزرگ و به ويژه کلان شهرها و در نتيجه نياز بيش تر به خدمات شهري مناسب، باعث به وجود آمدن سيمايي نامناسب و اغتشاش در هويت و کالبد شهر مي شود. به طوري که در بسياري از موارد براي پاسخ گويي به نياز شهروندان در امر خدمات شهري، دقت فداي سرعت شده و حفظ هويت و زيبايي، به ويژه در مبلمان شهري، قرباني نيازهاي مقطعي و نسنجيده ي روزمره ي شهر مي شود.
کليدواژه ها: خدمات شهري، طراحي شهري، سيماي شهر، فرهنگ، زيبايي، مبلمان شهري، هويت شهري.
مقدمه :
در دوره ي معاصر مشکلات کلان شهرها فقط در ازدياد جمعيت، ترافيک، گراني، اقتصاد و نابه ساماني هاي زيست محيطي و ... خلاصه نمي شود؛ بلکه انواع ناهنجاري هاي رفتاري، مشکلات اجتماعي و فشارهاي روحي و رواني ناشي از سيماي ناخوشايند بصري نيز خود دلايل کافي براي افزايش مسائل زندگي مدرن شهري و تنگ تر شدن عرصه بر جامعه ي امروزي است. به يقين آرامشي که از نماي مناسب شهري در پي استفاده ي صحيح از مبلمان شهري حاصل مي شود، بي تأثير در زندگي شهروند امروزي نخواهد بود؛ به گونه اي که گاهي اين احساس، خستگي را از انسانِ خسته از کار و تلاش و هياهوي روزانه گرفته و با آرامشي پايدار، او را تا در منزل بدرقه مي کند. لذا تأثيري که سيماي آرامش بخش شهري به او عطا کرده است،پشتوانه اي معنوي بر اي ارتباط خانوادگي و به ارمغان بردن اين حس به درون خانه مي شود. با نگرشي اقتصادي و سودمندانه به اين مقوله، نتيجه اي به دست مي آيد که گاهي بسياري از طراحان مبلمان شهري، به ويژه در کشورهاي عقب مانده يا در حال توسعه، درصدد به وجود آوردن سيمايي از شهر هستند که آن ها را به سود بيش تر برساند، و کم تر به جزئيات و نيازهاي رواني، اجتماعي جامعه توجه دارند. اگرچه گاهي ناچار به رعايت استانداردهاي شهري مي شوند، معمولاً اين مقررات را قوانيني دست و پاگير و ناسودآور مي دانند. لذا پرداختن به مسائلي همچون مبلمان شهري و تأثير عملکرد آن در سيما و هويت شهر را کاري عبث و يا حداقل دست و پاگير و ناسودآور مي دانند و به همين دليل حاضر نميشوند بر سر مسائلي همچون موارد ياد شده ريسک اقتصادي را بپذيرند. در عصر حاضر، سيما و نمايي از شهر مورد توجه است که با طرح هاي بديع و مدرن، رنگ هاي گرم و تند و تابلوهاي رنگارنگ نئون به همراه نورپردازي هاي شبانه، جذابيت خود را حفظ کرده و خودنمايي کند، بي توجه به اين که اين مبلمان شهري طراحي شده چه تأثيري در ذهن مخاطب شهري و شهروند ساکن شهر خواهد گذارد. در اين مقاله سعي شده است با بيان نمونه هايي از مبلمان شهري موجود در داخل و خارج کشور، نوع استفاده از آن ها و تأثير به جاي گذاشته بر محيط زيست نشان داده شود.
نقش مبلمان شهري در هويت و سيماي شهري :
مقوله ي مبلمان شهري و نقش آن در شهر از هر منظري در خور اهميت و شايان بررسي ست؛ يا به تعبيري مي توان گفت نقش مبلمان شهري را از زواياي مختلفي مي توان مورد کنکاش قرار داد. با آنچه در چکيده ي مقاله آمده است، نقش مبلمان شهري از ديدگاه هاي زير مورد بررسي و کالبد شکافي قرار گرفته است، گرچه بايد اذعان داشت ممکن است اين بررسي جامع و کامل نبوده و مي تواند به صورت گسترده تر در قالب عناوين ديگري نيز مطرح شود:
- نقش مبلمان شهري، سيماي شهر و نياز شهروندان
- مبلمان شهري، معلولان، جانبازان و سالمندان.
- نقش نمادها و نشانه ها در مبلمان شهري.
- رابطه ي مبلمان شهري و آرامش ذهني و سلامت رواني.
- تأثير اقليم مصالح، رنگ و ويژگي هاي هنري در مبلمان شهري.
چکيده :
اين روزها نقش مبلمان شهري در خدمت رساني به شهروندان هر شهر بر کسي پوشيده نيست. اما مسئولان امر و دست اندرکاران امور شهري معتقدند که گذشته از امر خدمات رساني، حفظ هويت و زيبايي سيماي شهري نيز از اولويت هاي بالايي برخوردار است؛ چنان که بعضاً مشاهده مي شود با گسترش بي ضابطه ي بسياري از شهرهاي بزرگ و افزايش جمعيت، کم کم تسلط مسئولان شهري به کنترل اوضاع اجتماعي و پرداختن به امور سيماي شهرها و سامان دهي آن کم تر از گذشته مي شود و گاهي هويت حفظ سيماي بصري در زير پوشش عملکردها و پاسخ به نياز روزمره ي شهروندان به فراموشي سپرده مي شود. در بعضي موارد نيز به جرات مي توان گفت هجوم بي رويه و حساب نشده ي جمعيت از روستاها و شهرهاي کوچک تر به شهرهاي بزرگ و به ويژه کلان شهرها و در نتيجه نياز بيش تر به خدمات شهري مناسب، باعث به وجود آمدن سيمايي نامناسب و اغتشاش در هويت و کالبد شهر مي شود. به طوري که در بسياري از موارد براي پاسخ گويي به نياز شهروندان در امر خدمات شهري، دقت فداي سرعت شده و حفظ هويت و زيبايي، به ويژه در مبلمان شهري، قرباني نيازهاي مقطعي و نسنجيده ي روزمره ي شهر مي شود.
کليدواژه ها: خدمات شهري، طراحي شهري، سيماي شهر، فرهنگ، زيبايي، مبلمان شهري، هويت شهري.
مقدمه :
در دوره ي معاصر مشکلات کلان شهرها فقط در ازدياد جمعيت، ترافيک، گراني، اقتصاد و نابه ساماني هاي زيست محيطي و ... خلاصه نمي شود؛ بلکه انواع ناهنجاري هاي رفتاري، مشکلات اجتماعي و فشارهاي روحي و رواني ناشي از سيماي ناخوشايند بصري نيز خود دلايل کافي براي افزايش مسائل زندگي مدرن شهري و تنگ تر شدن عرصه بر جامعه ي امروزي است. به يقين آرامشي که از نماي مناسب شهري در پي استفاده ي صحيح از مبلمان شهري حاصل مي شود، بي تأثير در زندگي شهروند امروزي نخواهد بود؛ به گونه اي که گاهي اين احساس، خستگي را از انسانِ خسته از کار و تلاش و هياهوي روزانه گرفته و با آرامشي پايدار، او را تا در منزل بدرقه مي کند. لذا تأثيري که سيماي آرامش بخش شهري به او عطا کرده است،پشتوانه اي معنوي بر اي ارتباط خانوادگي و به ارمغان بردن اين حس به درون خانه مي شود. با نگرشي اقتصادي و سودمندانه به اين مقوله، نتيجه اي به دست مي آيد که گاهي بسياري از طراحان مبلمان شهري، به ويژه در کشورهاي عقب مانده يا در حال توسعه، درصدد به وجود آوردن سيمايي از شهر هستند که آن ها را به سود بيش تر برساند، و کم تر به جزئيات و نيازهاي رواني، اجتماعي جامعه توجه دارند. اگرچه گاهي ناچار به رعايت استانداردهاي شهري مي شوند، معمولاً اين مقررات را قوانيني دست و پاگير و ناسودآور مي دانند. لذا پرداختن به مسائلي همچون مبلمان شهري و تأثير عملکرد آن در سيما و هويت شهر را کاري عبث و يا حداقل دست و پاگير و ناسودآور مي دانند و به همين دليل حاضر نميشوند بر سر مسائلي همچون موارد ياد شده ريسک اقتصادي را بپذيرند. در عصر حاضر، سيما و نمايي از شهر مورد توجه است که با طرح هاي بديع و مدرن، رنگ هاي گرم و تند و تابلوهاي رنگارنگ نئون به همراه نورپردازي هاي شبانه، جذابيت خود را حفظ کرده و خودنمايي کند، بي توجه به اين که اين مبلمان شهري طراحي شده چه تأثيري در ذهن مخاطب شهري و شهروند ساکن شهر خواهد گذارد. در اين مقاله سعي شده است با بيان نمونه هايي از مبلمان شهري موجود در داخل و خارج کشور، نوع استفاده از آن ها و تأثير به جاي گذاشته بر محيط زيست نشان داده شود.
نقش مبلمان شهري در هويت و سيماي شهري :
مقوله ي مبلمان شهري و نقش آن در شهر از هر منظري در خور اهميت و شايان بررسي ست؛ يا به تعبيري مي توان گفت نقش مبلمان شهري را از زواياي مختلفي مي توان مورد کنکاش قرار داد. با آنچه در چکيده ي مقاله آمده است، نقش مبلمان شهري از ديدگاه هاي زير مورد بررسي و کالبد شکافي قرار گرفته است، گرچه بايد اذعان داشت ممکن است اين بررسي جامع و کامل نبوده و مي تواند به صورت گسترده تر در قالب عناوين ديگري نيز مطرح شود:
- نقش مبلمان شهري، سيماي شهر و نياز شهروندان
- مبلمان شهري، معلولان، جانبازان و سالمندان.
- نقش نمادها و نشانه ها در مبلمان شهري.
- رابطه ي مبلمان شهري و آرامش ذهني و سلامت رواني.
- تأثير اقليم مصالح، رنگ و ويژگي هاي هنري در مبلمان شهري.