آنتوان سوروگین
Antoin Sevruguin
آنتوان سوروگین معروف به «آنتوان خان» عکاس ایرانی-گرجستانی زمان ناصرالدین شاه قاجار با مجموعه عکس هایش از مردم، مکان ها آداب و رسوم، مشاغل و خصوصا اقوام ایرانی در عین حال که یکی از نخستین عکاسان ایرانی است و به لحاظ هنری تصاویر درخوری به ثبت رسانده به لحاظ تاریخی، دارای اهمیت و اعتبار ویژه ای است.Antoin Sevruguin
آنتوان که فرزند پدر و مادر گرجی تبار مقیم ایران بود در سفارت روسیه در تهران به دنیا آمد و از سنین جوانی همراه با برادرانش امانوئل و کولیا نزد عکاس معروف روسى دیمترى ایوانویچ ژرماکوف در تفلیس عکاسى را آموخت.
او در سال ۱۸۷۰ میلادی بار دیگر به ایران بازگشت و در تبریز ساکن و سپس به دستگاه ولیعهد مظفرالدین میرزا راه یافت و از او لقب «خانى» گرفت؛ وی بعد از آن به تهران آمد و در خیابان علاءالدوله (فردوسى) کنار در شرقى میدان مشق یک عکاسخانه دایر کرد.
آنتوان خان سوروگین یکى از موفقترین عکاسهاى عصر خود بود. بیشتر عکسهای گرفته شده توسط او متعلق به سالهای ۱۲۴۹ تا ۱۳۰۹ خورشیدی است. او به علت اینکه توانایی صحبت کردن به زبان فارسی را مانند زبان مادری داشت، به خوبی توانست با اقشار فرهنگی مختلف مردم ایران ارتباط برقرار کند. عکسهای او از دربار سلطنتی، حرمسراها، مساجد و بناهای یادبود دیگر ادیان بسیار شاخص بود و او را متمایز با دیگر عکاسان مشهور اروپایی در ایران میکند. ناصر الدین شاه علاقهی زیادی به عکسهای دربار و پرتره آنتوان داشت و به این سبب به او لقب آنتوان خان و نیز نشان شیر و خورشید را اعطا نمود.
او زبان فرانسه را خوب میدانست و به سال ۱۲۵۸ خورشیدی رسالهی عکاسى، عکاس مشهور فرانسوى لیبر (Liebert) را به فارسى ترجمه کرد و به مظفرالدین میرزا تقدیم داشت.
گفته می شود که در دوران مشروطه، آنتوان خان به جمع مشروطه خواهان پیوست و به همین خاطر محمدعلی شاه قاجار دستور داد بمبی را در خانه کنار عکاسخانهی وی منفجر کنند؛ بر اثر این حادثه یکی از بزرگترین گنجینههای عکاسی دوران قاجار از بین رفت.
همچنین در دوران رضا شاه پهلوی دو هزار نگاتیو شیشهاى پرارزش سوروگین توقیف شد که تا سالها بعد در دست خاندان پهلوی بود.از مهمترین وقایعی که آنتوان موفق به ثبت آنها شد میتوان به مراسم اعدام میرزا کرمانی، مراسم تدفین ناصر الدین شاه و انقلاب مشروطه اشاره داشت.
عکس های این عکاس ایرانی اکنون در «گالری هنر فریر» در واشنگتن، موزهی ملى نژادشناسى شهر لیدن و موزه عكس آمستردام هلند نگهداری می شود.
منبع : kakhrasht.persianblog.ir