sara_r
کاربر بیش فعال
معماري مدارس
هر فضاي معماري، به خصوص فضاي معماري مدارس، بايد در برابر خصوصيات جغرافيايي و اقليمي بتواند شرايط مساعدي براي پاسخگويي به نيازهاي انساني فراهم آورد.
عوامل اقليمي در شكلگيري فضاي كالبدي مدارس همواره تاثيري قاطع و يك جانبه نداشته اند.
يكي از مهمترين عناصر فضايي يك مدرسه، حجرههاي آن است كه مهمترين نقش را در تكوين شكل نهايي فضاي كالبدي آن برعهده دارد. قرار گرفتن حجره ها در چهار جهت بنا، موجب تكوين سيمايي خاص گرديده است.
عناصر فضايي- كاركردي مدارس عبارتند از حجره، مدرس، كتابخانه، مسجد، اتاقهاي خادم و چراغدار و آبكش و سرويسهاي بهداشتي.
خلاقيت و نوآوري معماران موجب شده است كه فضاي معماري مدارس از تنوع بسيار زيادي برخوردار شود.
نحوه قرار گيري عناصر فضايي- كاركردي مدارس اغلب به اين ترتيب است كه در چهار جهت پيرامون حياط مركزي قرار گرفته ان. شكل حياطها به صورت مستقيل كشيده يا نزديك به مربع (با گوشههاي قائمه يا پخ) است. ورودي مدرسه در يك سوي محوري كه از وسط دو ضلع و مركز مستطيل ميگذرد، قرار دارد. فضايي كه از سوي ديگر محور مذكور، يعني روبروي فضاي ورودي قرار ميگرفته، به كاركردي غير از حجره- مانند گنبد خانه و مسجد و مدرسه، مدرس، كتابخانه يا ايواني بزرگ كه به عنوان مسجد يا مدرس مورد استفاده قرار ميگرفت- اختصاص مييافته است.
به طور كلي ميتوان گفت فضاي معماري مدارس همزمان با تحولي كه در معماري مساجد در دوره سلجوقيان به وقوع پيوست، دگرگون شد و به شكل چهار ايواني درآمد.
داخل مدرسه حياطي سرسبز با حجره ها و ايوان هايي در اطراف داشته است. جاي سمينارها در ايوانهاي مدارس بوده. ايوان چههاي جلوي حجره ها نيز محل بحث بوده است. حجره ها يا اتاق معمولا داراي يك ايوانچه و پستو بوده است، كه محلي براي استراحت و مطالعه و آشپزخانه داشته است. در بيشتر مدارس ايوانچههاي جلوي حجرههاي طبقه اول به راهرو تبديل شده در جلوي حجره ها راهرو و در پشت آنها نيز پستوها قرار گرفته اند. استاد در مدرس درس ميداده است. غير از اينها، هر مدرسه يك مسجد، نمازخانه و كتابخانهاي داشته است. قديمي ترين مدرسه، مدرسه فخريه سبزوار است. مدارس زيباي متعددي در ايران بجاي مانده است. يكي از آنها مدرسه غياثيه خرگرد است. خرگرد بين خواف و جام است. اين كار توسط قوام الدين شيرازي و بعد او پسرش غياث الدين ساخته شده است. اين مدرسه به نام غياث الدين پير احمد خافي وزير شاهرخ نام گذاري شده و در ميان مدارس ايران در دقت و تنوع در كار و پلان و نيز تنوع در آمود، كامل ترين نمونه است.
در پلان برجستگي ها و تو رفتگيهاي زيبائي دارد. بيرون زدگي ها را مهار و تورفتگيها را نسخير ميگويند. حجرههاي آن دو طبقه هستند. از لحاظ نوع كاربندي ها و مقرنس يك اثر فوق العاده است. مقرنسهاي آن بعضي به صورت پتكانه و بعضي به صورت چفت آويز ميباشد. اين بنا در مجموع يك موزه هنري است.
هر فضاي معماري، به خصوص فضاي معماري مدارس، بايد در برابر خصوصيات جغرافيايي و اقليمي بتواند شرايط مساعدي براي پاسخگويي به نيازهاي انساني فراهم آورد.
عوامل اقليمي در شكلگيري فضاي كالبدي مدارس همواره تاثيري قاطع و يك جانبه نداشته اند.
يكي از مهمترين عناصر فضايي يك مدرسه، حجرههاي آن است كه مهمترين نقش را در تكوين شكل نهايي فضاي كالبدي آن برعهده دارد. قرار گرفتن حجره ها در چهار جهت بنا، موجب تكوين سيمايي خاص گرديده است.
عناصر فضايي- كاركردي مدارس عبارتند از حجره، مدرس، كتابخانه، مسجد، اتاقهاي خادم و چراغدار و آبكش و سرويسهاي بهداشتي.
خلاقيت و نوآوري معماران موجب شده است كه فضاي معماري مدارس از تنوع بسيار زيادي برخوردار شود.
نحوه قرار گيري عناصر فضايي- كاركردي مدارس اغلب به اين ترتيب است كه در چهار جهت پيرامون حياط مركزي قرار گرفته ان. شكل حياطها به صورت مستقيل كشيده يا نزديك به مربع (با گوشههاي قائمه يا پخ) است. ورودي مدرسه در يك سوي محوري كه از وسط دو ضلع و مركز مستطيل ميگذرد، قرار دارد. فضايي كه از سوي ديگر محور مذكور، يعني روبروي فضاي ورودي قرار ميگرفته، به كاركردي غير از حجره- مانند گنبد خانه و مسجد و مدرسه، مدرس، كتابخانه يا ايواني بزرگ كه به عنوان مسجد يا مدرس مورد استفاده قرار ميگرفت- اختصاص مييافته است.
به طور كلي ميتوان گفت فضاي معماري مدارس همزمان با تحولي كه در معماري مساجد در دوره سلجوقيان به وقوع پيوست، دگرگون شد و به شكل چهار ايواني درآمد.
داخل مدرسه حياطي سرسبز با حجره ها و ايوان هايي در اطراف داشته است. جاي سمينارها در ايوانهاي مدارس بوده. ايوان چههاي جلوي حجره ها نيز محل بحث بوده است. حجره ها يا اتاق معمولا داراي يك ايوانچه و پستو بوده است، كه محلي براي استراحت و مطالعه و آشپزخانه داشته است. در بيشتر مدارس ايوانچههاي جلوي حجرههاي طبقه اول به راهرو تبديل شده در جلوي حجره ها راهرو و در پشت آنها نيز پستوها قرار گرفته اند. استاد در مدرس درس ميداده است. غير از اينها، هر مدرسه يك مسجد، نمازخانه و كتابخانهاي داشته است. قديمي ترين مدرسه، مدرسه فخريه سبزوار است. مدارس زيباي متعددي در ايران بجاي مانده است. يكي از آنها مدرسه غياثيه خرگرد است. خرگرد بين خواف و جام است. اين كار توسط قوام الدين شيرازي و بعد او پسرش غياث الدين ساخته شده است. اين مدرسه به نام غياث الدين پير احمد خافي وزير شاهرخ نام گذاري شده و در ميان مدارس ايران در دقت و تنوع در كار و پلان و نيز تنوع در آمود، كامل ترين نمونه است.
در پلان برجستگي ها و تو رفتگيهاي زيبائي دارد. بيرون زدگي ها را مهار و تورفتگيها را نسخير ميگويند. حجرههاي آن دو طبقه هستند. از لحاظ نوع كاربندي ها و مقرنس يك اثر فوق العاده است. مقرنسهاي آن بعضي به صورت پتكانه و بعضي به صورت چفت آويز ميباشد. اين بنا در مجموع يك موزه هنري است.
آخرین ویرایش توسط مدیر: