تشخیص مزاج معتدل از نا معتدل پنج راه دارد :
۱ - دست بر اندامها نهند اگر بدون علت خاصی، زیاد گرم باشد مزاج گرم است و اگر سرد باشد مزاج نیز سرد است و در غیر اینصورت معتدل.
۲ - بر گوشت اندامها بنگرند اگر سخت باشد مزاج خشک است و اگر نرم باشد مزاج مرطوب می باشد.
۳ - بر اندامها و مقدار گوشت و پیه آنها بنگرند :
گوشت و پیه برابر---> نشانه مزاج سرد و مرطوب است که سردی و رطوبت برابرند ولی اگر پیه و چربی بیشتر باشد سردی بیش از رطوبت می باشد.
زیادی گوشت---> مزاج مرطوب
کمی گوشت---> مزاج خشک
زیادی چربی و پیه---> مزاج سرد
کمی چربی و پیه---> مزاج گرم
اگر گوشت و چربی بدن هردو کم باشد نشانه مزاج گرم و خشک است.
دلیل وجود پیه و چربی بدن، وجود چربی در خون است که در اندامهای افراد سرد مزاج، این چربی به واسطه سرمای طبع، فسرده شده و روی اندامهای سرد مثل پوست و غشاء و ... رسوب می کند و اگر مزاج گوشت نیز سرد باشد روی گوشت هم رسوب می کند. به همین دلیل است که چربی روی اندامهای گرم مثل قلب و جگر خیلی کمتر رسوب می کند و وجود چربی در بدن زنان هم بخاطر اینکه طبعشان سردتر از مردان می باشد بیشتر است.
۴ - نگاه کردن به موی بدن : حالات مو در مزاجهای مختلف به شرح ذیل می باشد
مزاج گرم : موی بسیار و پرپشت و معمولا چرب
مزاج سرد : موی کم و باریک، رنگ موی سرخ مایل به سپیدی و زردی
مزاج خشک : موی جعد(فر) و بر هم شکسته
مزاج مرطوب : موی راست و ناشکسته
موی قهوه ای یا اشقر(سرخ مایل به نارنجی) نشانه تعادل مزاج است.
۵ - نگاه کردن به پوست : پوست سرخ نشانه مزاج گرم و پوست سفید نشانه مزاج سرد است. پوست تیره با رنگ گرفته مزاج سرد را نشان می دهد ولی پوست سیاه شفاف نشانه مزاج گرم و خشک است. رنگ مایل به سیاهی پوست و نیز موی زیاد بدن و لاغری از نشانه های مزاج گرم و خشک است.
سینه پهن و رگهای گشاد و نبض عظیم و دلاوری و عضله های برجسته و پیدا نشان دهنده اعتدال مزاج می باشد.
www.masiid.blogfa.com