پوشش بام های شیروانی
از وظایف پوشش بام های شیروانی هدایت آب باران و برف به خارج از ساختمان و جلوگیری از ورود آن ها به داخل ساختمان است .
چون معمولا دسترسی به بام های شیروانی به آسانی میسر نیست و این نوع بام ها هم پیوسته در معرض عوامل جوی قرار دارند باید در انتخاب پوشش آنها دقت فراوان به عمل آید با از دوام کافی برخوردار باشند و امکان تعویض قطعات به راحتی میسر باشد.به طور کلی انتخاب پوشش بستگی به نوع اسکلت ، بارهای وارده (استاتیکی و دینامیکی) ، مصالح محلی، امکانات موجود و نمای مورد نظر دارد.
سفال ها
سفال های تک پوششی : شکل این سفال ها طوری است که هر سفال با لبه سفال های مجاور خود در یک ردیف همپوشانی پیدا
می کند این همپوشانی از ورود آب از میان سفال های مجاور به داخل بام جلوگیری می کند . مزیت سفال چینی تک پوششی این است که وزن آن در هر واحد سطح بام تا حدود 40 ٪ از وزن سفال چینی سادهبا مصالح مشابه کمتر است و این سبب اقتصادی بودن سازه بام می شود مبدا این سفال ها به منطقه مدیترانه باز می گردد.
سفال تخت یا ساده : این سفال ها مستطیلی به ابعاد 265 در 165 میلی متر است که روی ان ها سوراخ هایی جهت میخ کردن و ⌂ برجستگی هایی جهت اتصال به توفال ها وجود دارد این سفال های کوچک به صورت دو پوششی در شیب بام چیده می شود تا آبی که ازمیان درزهای باز سفال های مجاور نفوذ می کند از روی سفال دو پوششی به پایین هدایت شود . وزن پوشش سفالی تخت معمولا از وزن سفال های تک پوششی مشابه بیشتر است . امروزه از سفال های تخت کمتر از گذشته استفاده می شود .
شکل یک بام شیروانی سفال پوش را نشان می دهد.
سفال های بتنی : این سفال ها از مخلوط ماسه با دانه بندی دقیق ، سیمان پرتلند و آب با پرس شدن در قالب ها ساخته می شوند
سپس لایه نازکی از ماسه ، سیمان ، مواد رنگی در سطح رویی سفال پرس می شود . در مرحله بعد سفال ها را برای چند روز در زیر پوشش قرار می دهند تا سخت شوند . سفال های بتنی ، شکل ، بافت و رنگ یکنواختی دارند . سفال های بتنی سخت و متراکم اند و آن ها را باید در شیب های5/ 17 تا 35 درجه نسبت به افق نصب کرد .
این سفال ها در اشکال و اندازه های مختلفی ها چون سفال های دو خم ، سفال های تخت قفل و بستی و سفال های رومی ساخته می شوند .
سفال های بتنی نسبت به سفال های خاک رس مشابه وزن بیشتری دارند .
سفال های خاک رس : این سفال ها را می توان با استخراج ، قالب زنی و پخت خاک رس تولید کرد . از این سفال ها قرن ها به عنوان پوشش بام در انگلستان استفاده می شد .
سفال های دست ساز از پرس کردن دستی خاک رس ماسه ای در قالب ها تولید می شود. سفال های دست ساز آب را نسبتا راحت جذب می کنند ، به همین خاطر باید آن ها را شیب های بیش از 45 درجه نسبت به افق قرار داد در صورتی که این سفال ها در شیب های کمتری چیده شوند احتمال اشباع شدن آن ها در زمستان و خرد شدگی ناشی از یخ زدگی وجود دارد
سفال های ماشینی از خاک های رس خالص برگزیده ای ساخته می شوند که کاملا به صورت پودری ریز دانه آسیاب شده اند سپس خاک رس با مقدار بسیار کمی آب مخلوط شده و به صورت ماشینی با فشار زیاد به شکل سفال پرس می شود این سفال ها بسیار سخت و متراکم اند و به سادگی آب را جذب نمی کنند و آن ها را می توان نسبت به سفال های دست ساز در شیب های کم تر هم کار گذاشت . رنگ سفال های خاک رس به مرور زمان تا حدودی تیره تر می شود .
برای پوشاندن خط الراس بام می توان از چهار نوع سفال استاندارد کلاهک بام استفاده کرد .
1- سفال کلاهک کمانی (کمان 105 درجه ) 2 - سفال کلاهکی نیم گرد ( کمان 98 درجه )
3- سفال کلاهکی گوژ پشت 4- سفال کلاهکی نبشی ( زاویه 90 درجه )
و طول آن ها 300 یا 450 است .mm دهانه هر چهار نوع سفال کلاهک 200
سفال کلاهک آن ها را با ملات سیمان بر روی سفال های ردیف فوقانی بام کار می گذارند .
اجرای پوشش شیروانی با ورق گالوانیزه : چون ابعاد ورق های گالوانیزه محدود هستند برای پوشش سطوح بزرگ باید آن ها را به یکدیگر وصل کرد . اتصال دو ورق به یکدیگر پیچک نام دارد پیچک ها باید طوری اجرا شوند که هیچ گونه منفذی نداشته باشند و آب از آن ها عبور نکند ورق های متصل شده به هم را درروی لایه ها قرار می دهند به نحوی که پیچک های طولی در امتداد شیب سقف قرار گیرند . وسیله اتصال ورق ها به لاپه ها ، میخ پرچ هایی هستند که از زائده های ورق ها تولید می شوند . روی میخ پرچ ها را بتونه می کشند و امکان نفوذ آب را از درز آن ها از بین می برند .
اجرای سقف با ورق های موج دار آزبست سیمان(ایرانیت):
این ورق ها که با موج های بلند و کوتاه ساخته می شوند یکی از پوشش های متداول برای انواع سقف های ساختمان های مسکونی ، انبارها و کارخانه جات است . به دلیل اینکه این ورق ها عایق حرارتی خوبی نیستند در اجرای بام ازپشم شیشه به عنوان عایق حرارتی استفاده می شود . روش نصب این ورق ها به این ترتیب است که روی لایه ها توری گالوانیزه ، اصطلاحا توری مرغی ، و روی توری یک لایه پشم شیشه پهن می کنند به طوری که ورق آلومینیوم پشم شیشه ، روی توری قرار بگیرد . ورق های موج دار را روی پشم شیشه و از پایین یعنی محل آب رو نصب می کنند .اگر سقف بدون آب رو باشد باید حداقل سانتی متر30 کنسول شود .
هم پوشانی جانبی ( طولی ) این ورق ها نیم موج کافی است . اگر هم پوشانی از نیم موج بیشتر شود خطر ترک خوردن ورق ها وجود دارد .هم پوشانی انتهایی ( عرضی ) تابع شیب بام و منطقه از نظر عوامل جوی است.
اجرای پوشش با ورق موج دار آلومینیومی:
این صفحات زنگ نمی زنند و غیر قابل اشتعال و سبک هستند وزن هستند آن ها را به صورت موج دار و ذوزنقه ای تا طول 6 متر می سازند .
شیب مناسب برای این بام ها 15 درجه است متعلقات مختلفی دارند که امکان اجرای بام را به خوبی فراهم می کنند.
این صفحات را به وسیله پیچ خودکار یا کربی به لاپه وصل می کنند کربی را در گرده ورق موج دار قرار می دهند و برای آب بندی درزیر مهره واشر لاستیکی به کار می برند یک لایه پشم شیشه درزیر ورق ها می تواند بام را عایق نماید .