تئوری موسیقی

[nastaran-20]

سلام!
برای نوشتن نتهای موسیفی از صفحاتی خّط کشی شده ( خطوط حامل ) استفاده میکنیم .

خطوط حامل : خطوط حامل یا پنج خّط حامل خطوطی هستند افقی و موازی و با فاصله های مساوی که برای نوشتن نتهای موسیقی مؤرد استفاده قرار میگیرند ، این پنح خّط را از پایین به بالا شماره گذاری میکنیم ، به تصویر دقّت کنید

خطوط کمکی حامل : برای اینکه بتونیم وسعت بیشتری از نتها رو به نگارش در بیاوریم از روشهای مختلفی استفاده
میکنیم که یکی از این روشها استفاده از خطوط کمکی حامل هست که معمولاً از سه خّط کمکی در زیر پنح خّط حامل و سه خّط کمکی در بالای پنج خّط حامل بهره میکیریم .
وعلّت نگارش خطوط کمکی به این شکل به دلیل تشخیص سریع خطوط هست ، حال اینکه اگر همین تعداد خطوط کمکی را هم همانند پنج خّط اصلی میداشتیم ، تشخیص سریع خطوط بسیار سخت و حتی غیر ممکن بود . ، به تصویر دقّت کنید

چکونگی و محّل قرار گرفتن نتها بر روی خطوط حامل : در تصویر زیر نحوه و محّل قرار گرفتن نتها بر روی پنج خّط حامل و دو خّط کمکی یکی در بالا و یکی در پایین نشون داده شده . ( شکل نتها رو با یک نت گرد نشون دادم که در ادامه به اشکال مختلف نتها هم خواهیم پرداخت ) به تصویر دقّت کنید و به خاطر بسپارید که تا اینجای کار این نتها هیچ اسمی ندارند .

اشکال مختلف نتها و سکوتها و ارزش ( کشش ) ضربی هر کدام :
نت گرد و سکوت گرد با ارزش کششی معادل 4 ضرب ( برای مثال اگر من بخواهم با فلوت یک نت گرد 4 ضربی اجرا کنم آن نت را اجرا میکنم و به اندازه مثلاً 4 ثانیه کشش آنرا ادامه میدهم . ودر مؤرد سکوت هم یعنی به اندازه 4 ثانیه سکوت میکنم و چیزی اجرا نمیکنم )
نت سفید و سکوت سفید با ارزش کششی معادل 2 ضرب
نت سیاه و سکوت سیاه با ارزش کششی معادل 1 ضرب
نت چنگ و سکوت چنگ با ارزش کششی معادل 0.5 ضرب
نت دولا چنگ و سکوت دولا چنگ با ارزش کششی معادل 0.25 ضرب
البته سه لا چنگ و چهار لا چنگ ...... و الا ماشاءاله هم هست که فعلاً زیاد به درد کار ما نمی خوره و در جای خودش توضیح خواهم داد . به عکس دقّت کنید و توجّه کنید که سکوتها درست به همین شکلها ودرهمین محّل ها قرار میگیرند ولی در مؤرد نتها شکلها همیشه همین هست ولی محّل قرار گرفتنشون بستگی به نام نت دارد که بعداً توضیح خواهم داد.

 

[nastaran-20]

جلسه دوّم تئوری موسیقی

جلسه دوّم تئوری موسیقی

با سلام!
نقطه :
هر گاه در مقابل نُتی یک نقطه قرار بگیرد ، این نقطه ارزش آن نُت را به اندازه نصف ارزش خود آن نُت افزایش میدهد.
برای مثال اگر در مقابل یک نُت گرد که 4 ضرب ارزش دارد یک نقطه قرار بگیرد ارزش آن نُت میشود 6 ضرب
و یا اگر در مقابل یک نُت سفید که 2 ضرب ارزش دارد یک نقطه قرار بگیرد ارزش آن نُت میشود 3 ضرب
به عکس دقُت کنید

نام و ردیف نُتها در موسیقی :
تعداد هفت نُت در موسیقی وجود دارد، در زبان فارسی که زبان موسیقی خود را از زبان فرانسه گرفته است ، اسم و ردیف نُتها به این شرح است

دو - ر - می - فا - سُل - لا - سی

و به حروف لاتین

Do - Re - Mi - Fa - Sol - La - Si

و در بیشتر اروپا و امریکا با الفبای انگلیسی هست که شما هم همین مدل نامها رو هم که فقط 7 حرف هست باید یاد بکیرید که هم برای خواندن نام آکوردها و هم استفاده از برنامه های کمک آموزشی که خدمتتون معرفی خواهم کرد لازم خواهد بود

C - D - E - F - G - A - B

به عکس دقُت کنید

کلیدها در موسیقی و اشکال مختلف آنها :
کلیدها علاماتی هستند که فقط برای نامگذاری نُتها بر روی خطوط حامل مؤرد استفاده قرار میگیرند و چند نوع هستند
مثل کلید سُل و کلیدهای فا و کلیدهای دو
قابل ذکر است که کلید سُل برای نُتهای گیتار و پیانو و کیبورد و ویولون و.................... و کلیدهای فا برای نُت
کُر و ویولن سل و فلوت باس و قسمتهای پایینی پیانو و..................... و کلیدهای دو هم بیشتر برای نُت سازهایی
مثل کنترا باس و اُبوا و...................بکار میرود که بعدها در موقع خودشون مؤرد بحث قرار میگیرند
به عکس دقُت کنید

کلید سُل و نامگذاری نُتها به وسیله آن :
کلید سُل علامتی است که روی خّط دوّم حامل قرار میگیرد و اسم خود را ( سُل ) به نُتی میدهد که روی خّط دوّم قرار دارد و سپس نتهای بالا و پایین سُل را با توّجه به نام و ردیف نتها نامگذاری میکنیم . تو مدرسه سر زنگ حساب یادتون میاد معلم یه عدد 5 مینوشت و میگفت اعداد قبل و بعدش رو پُر کنید ؟ مثل همون عمل کنید .
به عکسها دقُت کنید

 

[nastaran-20]

جلسه سوّم تئوری موسیقی

جلسه سوّم تئوری موسیقی

با سلام!

وزن در موسیقی :
برای اینکه موسیقی زیبا و قابل فهم به گوش برسد باید دارای نظم باشد ، برای مثال وفتی یک پیانیست یک قطعه موسیقی را با پیانو اجرا میکند نوایی زیبا بگوش میرسد ، حال آنکه اگر همان پیانو در اختیار یک بچّه آن هم از نوع شیطونش قرار بگیرد بعد از چند دقیقه دقیقاً متوجه منظورم از لزوم نظم در موسیقی خواهید شد .
تیک تاک ساعت میتواند نمونه خوبی از نظمی دو ضربه ای در ایجاد یک صدا باشد ، در موسیقی هم به همین شکل عمل شده و نظم ها یا وزن های یک ضربه ای و دو ضربه ای و سه و چهار و............. در نظر کرفته شده است . به این وزن ها در موسیقی میزان میگوییم .
میزانها:
میزانهای یک ضربی که به شکل کسر یک جهارم نوشته میشود .
میزانهای دو ضربی که به شکل کسر دو چهارم نوشته میشود .
میزانهای سه ضربی که به شکل کسر سه چهارم نوشته میشود .
میزانهای چهار ضربی که به شکل کسر چهار چهارم و یا به شکل (C) نوشته میشود .
میزانهای پنج ضربی که به شکل کسر پنج جهارم نوشته میشوند .
میزانهای شش ضربی ...................................
البته قابل ذکر است که معمولترین میزانهای ساده میزانهای دو چهارم و سه چهارم و چهار چهارم هستند .
میزانها در ابتدای آهنگ ، بعد از کلید و بر روی خطوط حامل نوشته میشوند که ریتم حرکتی آهنگ ما را مشخّص میکنند و اگر احیاناً در بین آهنگی قصد تغیر ریتم آهنگ را داشته باشیم در همان نقطه میزان جدید نوشته میشود و آهنگ با ریتم جدید ادامه میابد .
به عکس دقّت کنید .

میزانهای مرکّب :
اگر هر یک از میزانهای ساده را در کسر سه دوّم ضرب کنیم به میزانهای مرکّب دست می یابیم پس میتوان گفت که میزانهای مرکّب میزانهایی هستند که دارای عدد هشت در مخرج کسر هستند .
مثل میزانهای سه هشتم و شش هشتم و نه هشتم و دوازده هشتم و...................
به عکس دقّت کنید .

عملکرد کسرهای میزان را بهتر درک کنیم :
براستی کسرهای میزان چه پیغامی برای ما دارند و به چه شکل ؟ برای مثال ،یک آهنگ را با میزان سه چهارم در نظر بگیرید .
صورت کسر :
صورت کسر که عدد سه میباشد به ما پیغام میدهد که ریتم آهنگ ما سه ضربه ای میباشد ، پس تا اینجا میتوان گفت که اگر یک نوازنده تُمبک و یا جازیست و یا یک دستگاه تولید ریتم (مثلاً قسمت ریتم یک کیبورد) قرار باشد با ما همنوازی کند باید آماده برای اجرای یک ریتم سه ضربی باشد که سرعتش هم بستگی به سرعت آهنگ ما دارد.
مخرج کسر :
آهنگ ما سه ضربه ای است بسیار خوب ، ولی ارزش هر کدام از این ضربه ها چقدر است که در نُت نویسی آهنگ در نظر گرفته شده ؟ این ارزش هر ضربه را مخرج کسر مشخّص میکند به این شکل که ،
نُت گرد را که ارزشی 4 ضربی دارد و در جلسه دوّم توضیح داده شده به خاطر بیاورید ..
همیشه و در همه میزانها ، چه میزانهای ساده و چه میزانهای مُرکّب ، این نُت گرد بر عددی که در مخرج کسرهای میزان قرار دارد تقسیم میشود و حاصل ارزش هر ضربه ما در آهنگ میباشد .
پس در این آهنگ که عدد چهار در مخرج کسر میزان است ارزش هر ضربه ما یک ضرب میشود پس میتوان گفت که آهنگ سه چهارم یک آهنگ سه ضربی است .
چند مثال :
آهنگ یک چهارم آهنگی است یک ضربی
آهنگ دو چهارم آهنگی است دو ضربی .
آهنگ چهار چهارم آهنگی است چهار ضربی