فینگربرد(صفحه انگشت گذاری) (که با نام فرت برد در سازهای فرت بندی شده شناخته می شود )یکی از بخش های تشکیل دهندهی بیشتر سازهای زهی و بهصورت نواری کم عرض و بلند از جنس چوب است ،که از بالا تا پایین دستهی ساز-جایی که سیم ها قرار دارند- را تقسیم بندی میکند.
در نواختن اینگونه سازها، نوازنده انگشتانش را در طول سیم ها فشار میدهد تا طول ارتعاش و در نتیجه نت ها راتغییر دهد. به این روش استاپ (stop)سیم ها گفته میشود.
فرت ها :
فینگربرد می تواندبا نوارهای باریکی از جنسی سخت وعمود بر سیم ها فرت بندی شود. فرت ها به نوازنده امکان می دهند که سیم را در جای معین نگه دارد و همچنین دمپینگ(Damping) ویبراسیون هارا از زمانی که انگشت ها تنها هستند کمتر می کنند.
فرت ها ممکن است ثابت باشند همانطور که در گیتار و ماندولین دیده میشود،ویا متحرک باشند مانند عود.
همچنین ممکن است فینگربرد ها فرت بندی نشده باشند ، همانگونه که معمولا" در سازهای آرشه ای دیده می شود یعنی در جایی که دمپینگ مشکلی ایجاد نمی کند.
فینگربردهای فرت بندی نشده نسبت به نوع دیگر امکان کنترل بیشتر برتغییرات کوچک صدا را به نوازنده می دهند ، اما درمجموع انگشت گذاری درست در آنها سخت تر است.
فینگربرد ها همچین ممکن است نامعمول وبه صورت ترکیبی از این دو (متحرک و ثابت) باشند ، مانند ساختاری که در سیتار دیده می شود ،یعنی جایی که فرت های برآمده به پشت لبه های فینگربرد اتصال یافته اندو امتداد سیم های پایین فرت ها، فرت بندی نشده اند.فرت ها به اندازه ای ارتفاع دارند که فشار سیم ها روی فینگربرد برای توقف ارتعاششان لازم نباشد ،بنابراین ارتعاشات سیم های پایین تر (زیرتر) توقف نمیابد .
فرت ها ممکن استدارای طرح نشانه گذاری باشند تا انگشت گذاری در عرض آسان شود.
در طول زمان ، فرت ها فرسوده می شوند ، که باعث ایجاد صدای گز می شود.دراین حالت نیاز است که فرت بندی دوباره انجام شود . اگر فرت ها دقیق و مناسب با فینگربرد تنظیم نشده باشند سبب فالش شدن شدید صدا می شوند .
راه آخر تعیین علت ایجاد صدای گز و فالش شدن ،اندازه گیری درجه ایست که فرت ها نسبت به هم تراز می شوند . اگر یک لبهی صاف را روی دسته قرار دهید و آن را طوری تنظیم کنید که در خلاف یکی از سیم ها قرار گیرد با نوک هر فرت تماس پیدا می کند .
مواد تشکیل دهنده
در سازهای آرشه ای (مانند ویولن ، ویولا،چلو و کنترباس) فینگربرد معمولا از چوب آبنوس ،اقاقیا(نوعی بلسان) یا دیگر چوب های بادوام ساخته شده میشود .
در برخی گیتار ها فینگربرد ودسته از یک بخش از چوب ساخته می شوند . شمار اندکی از سازندگان ساز نوآور از مواد سبک و بدون چوب مانند فیبر کربن در ساخت فینگربرد بهره می برند.
پارامتر ها
به طور معمول فینگربرد قطعه ای بلند با مقطع مستطیل شکل است . روی گیتار ، ماندولین ،یوکلیلی(Ukulele) یا سازهای مشابه ، فینگربرد تخت و پهن به نظر می رسد ،اما ممکن است اندکی به شکل استوانه یا مخروط بالا آمده باشد که درمقایسه با پهنای فینگربرد شعاع نسبتا" بزرگی است. شعاع یاد شده در تشخیص سیم ساز ، شعاع انحنای فینگربرد درتیغه سردسته (nut) است .
دربسیاری از سازهای زهی -آرشه ای از فینگربرد های انحنا دار بهره برده می شود . nut و bridge (خرک)در این ساختارحرکت آرشه را بهبود می بخشند .
طول ، عرض ، ضخامت و سنگینی یک فینگربرد می توانند بر طنین صدا اثر بگذارند.
بیشتر فینگربرد ها با پارامتر های زیر توصیف می شوند :
-w1عرض تیغه (نزدیک سر دسته-(-headstock-w2عرض در نیم طول scale (اگر فرت بندی شده باشد ،معمولا" دوازدهمین فرت )h1 -ارتفاع جانبی (ضخامت)در تیغهh2 -ارتفاع جانبی در نصف طول-rشعاع (ممکن است ثابت نباشد) شعاع (انحنا)
بسته به اندازه ی شعاع هاو تغییرشان روی طول فینگربرد ، همه ی فینگربرد ها دریکی از چهار گروه زیر قرار می گیرند :
مسطح : هردوی تیغه nut و bridge تخت هستند ، سیم ها در یک صفحه قرار دارند و ساز انحنا ندارد (شعاع بی نهایت است ) استوانه ای : فینگربرد شعاع ثابتی دارد و فینگربرد ،nut و bridge شعاع یکسانی دارند ( شعاع فینگربرد به اندازه ی ناچیزی کمتر از bridge وnut است )
مخروطی : فینگربرد دارای شعاع متغیری است که معمولا" از شعاع r1 تا r2 به صورت خطی افزایش میابد وگاهی اوقات به آن شعاع ترکیبی گفته می شود .
nut و bridge هر دو انحنا دارند اما شعاعnut کمتر از bridge است .
ترکیبی :
به طور کامل مخروطی نیست و bridgeو nut انحنا دارند ،همه ی بخش های فینگربرد دارای انحناست اما شکل آن کاملا" مخطروطی نیست .
نکته ها
I مقیاس است .x محلی است روی فینگربرد که از 0 درnut تا l در bridge تغییر می کند.r(x) شعاع ،که به محل روی فینگربرد بستگی دارد.f(x) تابعی غیر خطی است.
گیتار های کلاسیک ، برخی گیتار های 12 سیمه ، دبرو ها(dobro) و پدال استیل و شمارکمی از گیتارهای آکوستیک با سیم استیل فینگربرد مسطح دارند .دیگر گیتارها ؛ غالبا" دست کم اندکی انحنا دارند ، به هر روی برخی گیتار های الکتریک باس 5 و 6 سیمه که به تازگی ساخته شده اندنیز فینگربرد مسطح(تخت) دارند.
گفته می شود آکورد و ریتم زدن درگیتار هایی با شعاع کوچکتر (بین 7.25 تا 10 اینچ ) آسان تراست وگیتارهایی با شعاع 12 تا 16 اینچ و یا بیشتر برای نواختن سولو با سرعت های بالا مناسب اند .
فینگربرد های مخروطی و ترکیبی تلاش می کنند که هر دوی این کارآیی هارا داشته باشند و درآنها nutانتهای فینگربرد برای سهولت در گرفتن آکورد ها شعاع کوچکتری دارد وbridge وانتهای فینگربرد، به منظور آسان شدن نواختن سولو و جلوگیری از فرت اوت(fret out) شعاع بزرگ تری دارد .
ساز های زهی آرشه ای بیشتر به فینگربرد های خمیده گرایش دارند تابتوان هر سیم را به تنهایی و آسان نواخت .شماری از سازهای مدرن خانواده ی ویولن و کنترباس انحنای بسیاری دارند . اما برخی سازهای آرشه ای قدیمی مسطح بوده اند.
منبع : نت آهنگ
در نواختن اینگونه سازها، نوازنده انگشتانش را در طول سیم ها فشار میدهد تا طول ارتعاش و در نتیجه نت ها راتغییر دهد. به این روش استاپ (stop)سیم ها گفته میشود.
http://
فینگربرد می تواندبا نوارهای باریکی از جنسی سخت وعمود بر سیم ها فرت بندی شود. فرت ها به نوازنده امکان می دهند که سیم را در جای معین نگه دارد و همچنین دمپینگ(Damping) ویبراسیون هارا از زمانی که انگشت ها تنها هستند کمتر می کنند.
فرت ها ممکن است ثابت باشند همانطور که در گیتار و ماندولین دیده میشود،ویا متحرک باشند مانند عود.
همچنین ممکن است فینگربرد ها فرت بندی نشده باشند ، همانگونه که معمولا" در سازهای آرشه ای دیده می شود یعنی در جایی که دمپینگ مشکلی ایجاد نمی کند.
فینگربردهای فرت بندی نشده نسبت به نوع دیگر امکان کنترل بیشتر برتغییرات کوچک صدا را به نوازنده می دهند ، اما درمجموع انگشت گذاری درست در آنها سخت تر است.
فینگربرد ها همچین ممکن است نامعمول وبه صورت ترکیبی از این دو (متحرک و ثابت) باشند ، مانند ساختاری که در سیتار دیده می شود ،یعنی جایی که فرت های برآمده به پشت لبه های فینگربرد اتصال یافته اندو امتداد سیم های پایین فرت ها، فرت بندی نشده اند.فرت ها به اندازه ای ارتفاع دارند که فشار سیم ها روی فینگربرد برای توقف ارتعاششان لازم نباشد ،بنابراین ارتعاشات سیم های پایین تر (زیرتر) توقف نمیابد .
فرت ها ممکن استدارای طرح نشانه گذاری باشند تا انگشت گذاری در عرض آسان شود.
در طول زمان ، فرت ها فرسوده می شوند ، که باعث ایجاد صدای گز می شود.دراین حالت نیاز است که فرت بندی دوباره انجام شود . اگر فرت ها دقیق و مناسب با فینگربرد تنظیم نشده باشند سبب فالش شدن شدید صدا می شوند .
راه آخر تعیین علت ایجاد صدای گز و فالش شدن ،اندازه گیری درجه ایست که فرت ها نسبت به هم تراز می شوند . اگر یک لبهی صاف را روی دسته قرار دهید و آن را طوری تنظیم کنید که در خلاف یکی از سیم ها قرار گیرد با نوک هر فرت تماس پیدا می کند .
مواد تشکیل دهنده
در سازهای آرشه ای (مانند ویولن ، ویولا،چلو و کنترباس) فینگربرد معمولا از چوب آبنوس ،اقاقیا(نوعی بلسان) یا دیگر چوب های بادوام ساخته شده میشود .
در برخی گیتار ها فینگربرد ودسته از یک بخش از چوب ساخته می شوند . شمار اندکی از سازندگان ساز نوآور از مواد سبک و بدون چوب مانند فیبر کربن در ساخت فینگربرد بهره می برند.
پارامتر ها
به طور معمول فینگربرد قطعه ای بلند با مقطع مستطیل شکل است . روی گیتار ، ماندولین ،یوکلیلی(Ukulele) یا سازهای مشابه ، فینگربرد تخت و پهن به نظر می رسد ،اما ممکن است اندکی به شکل استوانه یا مخروط بالا آمده باشد که درمقایسه با پهنای فینگربرد شعاع نسبتا" بزرگی است. شعاع یاد شده در تشخیص سیم ساز ، شعاع انحنای فینگربرد درتیغه سردسته (nut) است .
دربسیاری از سازهای زهی -آرشه ای از فینگربرد های انحنا دار بهره برده می شود . nut و bridge (خرک)در این ساختارحرکت آرشه را بهبود می بخشند .
طول ، عرض ، ضخامت و سنگینی یک فینگربرد می توانند بر طنین صدا اثر بگذارند.
بیشتر فینگربرد ها با پارامتر های زیر توصیف می شوند :
-w1عرض تیغه (نزدیک سر دسته-(-headstock-w2عرض در نیم طول scale (اگر فرت بندی شده باشد ،معمولا" دوازدهمین فرت )h1 -ارتفاع جانبی (ضخامت)در تیغهh2 -ارتفاع جانبی در نصف طول-rشعاع (ممکن است ثابت نباشد) شعاع (انحنا)
بسته به اندازه ی شعاع هاو تغییرشان روی طول فینگربرد ، همه ی فینگربرد ها دریکی از چهار گروه زیر قرار می گیرند :
مسطح : هردوی تیغه nut و bridge تخت هستند ، سیم ها در یک صفحه قرار دارند و ساز انحنا ندارد (شعاع بی نهایت است ) استوانه ای : فینگربرد شعاع ثابتی دارد و فینگربرد ،nut و bridge شعاع یکسانی دارند ( شعاع فینگربرد به اندازه ی ناچیزی کمتر از bridge وnut است )
مخروطی : فینگربرد دارای شعاع متغیری است که معمولا" از شعاع r1 تا r2 به صورت خطی افزایش میابد وگاهی اوقات به آن شعاع ترکیبی گفته می شود .
nut و bridge هر دو انحنا دارند اما شعاعnut کمتر از bridge است .
ترکیبی :
به طور کامل مخروطی نیست و bridgeو nut انحنا دارند ،همه ی بخش های فینگربرد دارای انحناست اما شکل آن کاملا" مخطروطی نیست .
نکته ها
I مقیاس است .x محلی است روی فینگربرد که از 0 درnut تا l در bridge تغییر می کند.r(x) شعاع ،که به محل روی فینگربرد بستگی دارد.f(x) تابعی غیر خطی است.
گیتار های کلاسیک ، برخی گیتار های 12 سیمه ، دبرو ها(dobro) و پدال استیل و شمارکمی از گیتارهای آکوستیک با سیم استیل فینگربرد مسطح دارند .دیگر گیتارها ؛ غالبا" دست کم اندکی انحنا دارند ، به هر روی برخی گیتار های الکتریک باس 5 و 6 سیمه که به تازگی ساخته شده اندنیز فینگربرد مسطح(تخت) دارند.
گفته می شود آکورد و ریتم زدن درگیتار هایی با شعاع کوچکتر (بین 7.25 تا 10 اینچ ) آسان تراست وگیتارهایی با شعاع 12 تا 16 اینچ و یا بیشتر برای نواختن سولو با سرعت های بالا مناسب اند .
فینگربرد های مخروطی و ترکیبی تلاش می کنند که هر دوی این کارآیی هارا داشته باشند و درآنها nutانتهای فینگربرد برای سهولت در گرفتن آکورد ها شعاع کوچکتری دارد وbridge وانتهای فینگربرد، به منظور آسان شدن نواختن سولو و جلوگیری از فرت اوت(fret out) شعاع بزرگ تری دارد .
ساز های زهی آرشه ای بیشتر به فینگربرد های خمیده گرایش دارند تابتوان هر سیم را به تنهایی و آسان نواخت .شماری از سازهای مدرن خانواده ی ویولن و کنترباس انحنای بسیاری دارند . اما برخی سازهای آرشه ای قدیمی مسطح بوده اند.
منبع : نت آهنگ
آخرین ویرایش: