معرفی تکنیک های حل خلاق مسئله.

businessman

عضو جدید
با سلام به همه مهندسان.
می خوام در این تاپیک در مورد تکنیک های حل مسئله بحث کنیم و هر کسی هر تکنیکی رو که اطلاعات کاملی ازش داره برامون در این تاپیک قرار بده.
لطفا نظر دهید و همکاری کنید.:smile:

اگر منظورتون همون نوآوری نظام یافته یا تریز هست بنده در خدمتم.
 
حل خلاق مسئله

حل خلاق مسئله

تکنیک های حل خلاق مسئله(CREATIVE PROBLEMSOLVINGTECHNIQUES)
موسسه ها و مدیران آنها ،کادر تخصصی و رهبران گروه هاو دیگر کارکنان سازمان ها هر روز با مشکلات و چالشهای متفاوتی روبه رو می شوند.آهنگ تغییرات هر روز شتاب بیشتری به خود می گیرد و همچنین بر تعداد رقبا به طور چشمگیری افزوده می شود.فناوری های جدید با سرعت بسیار زیادی پا به عرصه ظهور می گذارند و همچنین جامعه صنعتی به یک جامعه مبتنی بر دانش تغییر حالت می دهد و سر انجام اینکه محیط کسب و کار پیچیده تر می گردد.
سازمان ها برای مقابله با این چالش ها باید از تکنیک های حل خلاق مسئله کمک بگیرند تا بتواند به سطوح موثر و کارآمد برسند. برای حل مسائل پیچیده در سازمان ها نیاز به پرسنل خلاق می باشد تا بتوانند بر مشکلات پیش آمده فائق شوند.فراگیری تکنیک های حل خلاق مسئله به پرسنل می آموزد که در حل مسائل چگونه از خلاقیت خود برای حل مسائل گوناگون کمک بگیرند.
نوآوری و خلاقیت
سازمان ها و مدیران و دیگر کارشناسان سعی می کنند افکار و مفاهیم بدیعی را خلق کنند که به نوآوری منتهی خواهد شد.فرایند خلق یک چیز جدید به نوآوری معروف است.البته باید یک چیز بدیع دارای ارزش باشد تا بتواند به نوآوری تبدیل شود.بنابراین نوآوری فرایند خلق چیزی است که ارزش قابل توجهی برای فرد،گروه،سازمان و یا صنعت دارد.
خلاقیت سکوی پرتاب به سوی نوآوری است. قبل از اینکه نوآوری داشته باشیم باید خلاقیت داشته باشیم.ودر نتیجه اینکه خلاقیت عبارت است از مهارت ابداع چیز جدید و ارزشمند کردن آن.توسعه قابلیت خلاقیت و تبدیل آن به مهارت عمدتا تحت تاثیر پدر و مادر،معلمان وکسانی می باشد که قواعد و قوانینی را در باره رفتارهای قابل قبول تجویز می کنند و اعتقاد و یا اجرای قواعد فوق نیز موجب خنثی شدن و یا بی نتیجه ماندن خلاقیت می شود ویا از آنجاکه فقط تعداد کمی از رفتار ها مجاز شمرده می شود خلاقیت سرکوب می گردد.بنابراین باید سعی کنید که این مهارت را در خود پرورش دهید و استعداد نهفته خود را از بند رها کنیم.
موضوع بحث این تاپیک افزایش خلاقیت از طریق فراگیری فنونی است که باعث ارتقای خلاقیت در حل مسئله می شود.
 
آخرین ویرایش:
حل خلاق مسئله

حل خلاق مسئله

تکنیک اول:کوله بار تجربهEXPERIENCE KIT
کوله بار تجربه توسط IDEASCOPE کمبریج،ماساچوست،طراحی شد.در این روش حل کنندگان مسئله را در فضایی از تجربه قرار می دهند تا بهتر بتوانند مسئله را درک کنندو بنابراین راه حل های بیشتر و بهتری ارائه کنند.این تکنیک نوعی ترکیب تکنیک های ایفای نقش و توفان فکری و بروز افکار است.کوله بار تجربه با شرکت کنندگان در مسئله سروکار دارد.برای مثال شرکت IDEASCOPE کوله بار تجربه ای را در اختیار مدیران بخش مواد اولیه که سعی داشتند فروش محصولات خود را بهبود بخشند گذاشت.این کوله بار مشتمل بر نمونه ای از محصولات رقبا و ،دفتر یادداشت برای ثبت مقدار شستشوی لباس در هفته در خوانواده های خود شرکت کنندگان،لذوم بازدید از یک لباسشویی در محل حداقل به مدت یک ساعت و یک پیراهن کثیف که می بایست با استفاده از محصول شرکت در منزل شستشو و سپس در جلسه خلاقیت پوشیده می شد،بود.چندین لکه روی پیراهن پاک نشده بود.همه این تجربه ها بینش و شناخت جدیدی را برای مدیران شعبه نسبت به مسئله موجود فراهم نمود.
تکنیک دوم:سلطان کوهستان KING OF DHE MOUNTAIN
سلطان کوهستان یک بازی کودکانه است که طی آن یک بازیکن به بالای چیزی مانند کنده درخت رفته و بازیکنان دیگر سعی می کنند او را بیندازند.بازی مشابهی را می توان به عنوان یک تکنیک شناسایی مسئله به کار بست.یک یا دو نفر موضعی را درباره یک مسئله اتخاذ می کنند و دیگر اعضای گروه سعی می کنند آنها را از کوه تعریف مسئله پایین بکشند.برای موفقیت در انجام این کار ،فرد چالش طلب باید تعریف بهتری از مسئله داشته باشد.درست همانند بازی


کودکانه که شخص پس از اینکه طرف مقابل را از کوه پایین کشید خود باید به بالای کوه برود.این جریان آنقدر ادامه می یابد تا اینکه سرانجام یک فرد موفق به عنوان سلطان کوه مطرح شود.فرد بازمانده که می بایست هر نظریه ای را که قبل از این اظهار کرده بود اصلاح نماید صاحب آن چیزی است که اکنون همان اتفاق نظر گروهی در رابطه با ماهیت اصلی مسئله است.
 

businessman

عضو جدید
تکنیک اول:کوله بار تجربهEXPERIENCE KIT
کوله بار تجربه توسط IDEASCOPE کمبریج،ماساچوست،طراحی شد.در این روش حل کنندگان مسئله را در فضایی از تجربه قرار می دهند تا بهتر بتوانند مسئله را درک کنندو بنابراین راه حل های بیشتر و بهتری ارائه کنند.این تکنیک نوعی ترکیب تکنیک های ایفای نقش و توفان فکری و بروز افکار است.کوله بار تجربه با شرکت کنندگان در مسئله سروکار دارد.برای مثال شرکت IDEASCOPE کوله بار تجربه ای را در اختیار مدیران بخش مواد اولیه که سعی داشتند فروش محصولات خود را بهبود بخشند گذاشت.این کوله بار مشتمل بر نمونه ای از محصولات رقبا و ،دفتر یادداشت برای ثبت مقدار شستشوی لباس در هفته در خوانواده های خود شرکت کنندگان،لذوم بازدید از یک لباسشویی در محل حداقل به مدت یک ساعت و یک پیراهن کثیف که می بایست با استفاده از محصول شرکت در منزل شستشو و سپس در جلسه خلاقیت پوشیده می شد،بود.چندین لکه روی پیراهن پاک نشده بود.همه این تجربه ها بینش و شناخت جدیدی را برای مدیران شعبه نسبت به مسئله موجود فراهم نمود.
تکنیک دوم:سلطان کوهستان KING OF DHE MOUNTAIN
سلطان کوهستان یک بازی کودکانه است که طی آن یک بازیکن به بالای چیزی مانند کنده درخت رفته و بازیکنان دیگر سعی می کنند او را بیندازند.بازی مشابهی را می توان به عنوان یک تکنیک شناسایی مسئله به کار بست.یک یا دو نفر موضعی را درباره یک مسئله اتخاذ می کنند و دیگر اعضای گروه سعی می کنند آنها را از کوه تعریف مسئله پایین بکشند.برای موفقیت در انجام این کار ،فرد چالش طلب باید تعریف بهتری از مسئله داشته باشد.درست همانند بازی


کودکانه که شخص پس از اینکه طرف مقابل را از کوه پایین کشید خود باید به بالای کوه برود.این جریان آنقدر ادامه می یابد تا اینکه سرانجام یک فرد موفق به عنوان سلطان کوه مطرح شود.فرد بازمانده که می بایست هر نظریه ای را که قبل از این اظهار کرده بود اصلاح نماید صاحب آن چیزی است که اکنون همان اتفاق نظر گروهی در رابطه با ماهیت اصلی مسئله است.

ممنون آقا مهدی از تکنیک هایی که قرار دادید. اما به نظر می رسه امرزوه جهت درک و شناخت مسئله دیگر از روش هایی که شما ذکر کردید و یا توفان فکری استفاده نمی شه چرا که این روش ها تنها صورت مسئله را بزرگتر و گمراه کننده تر می کنند. به نظر من بهترین تکنیک جهت شناسائی مسئله همان contradiction یا یافتن تضادهای فنی است. و همچنین فرمول بندی مسئله و یافتن کارکردهای عناصر ( PHF, PUF, UF, HF) خیلی کاراست. همچنین برای حل مسئله هم که روش su-field و جداول تضادهای فنی و مهمتر از آنها انواع مختلف ARIZ ها من جمله( ARIZ 61, ARIZ 71, 91E, 85C ) می تواند مفید باشد.
 
آخرین ویرایش:

businessman

عضو جدید
دوستان هم اگر مایل به تحقیق و مطالعه بیشتر در زمینه نوآوری هستند کتاب های زیر می تواند مفید باشد.
الگوریتم نوآوری تالیف: دکتر محمدحسین سلیمی انتشارات رسا
نوآوری نظام یافته جان ترنینکو انتشارات رسا
مهندسی خلاقیت علیرضا منصوریان( با اون فوتبالیسته اشتباه گرفته نشود :biggrin:) انتشارات رسا
مفاهیم خلاقیت و حل مسئله به روش خلاق انتشارات فراز اندیش سبز
 
ممنون آقا مهدی از تکنیک هایی که قرار دادید. اما به نظر می رسه امرزوه جهت درک و شناخت مسئله دیگر از روش هایی که شما ذکر کردید و یا توفان فکری استفاده نمی شه چرا که این روش ها تنها صورت مسئله را بزرگتر و گمراه کننده تر می کنند. به نظر من بهترین تکنیک جهت شناسائی مسئله همان contradiction یا یافتن تضادهای فنی است. و همچنین فرمول بندی مسئله و یافتن کارکردهای عناصر ( PHF, PUF, UF, HF) خیلی کاراست. همچنین برای حل مسئله هم که روش su-field و جداول تضادهای فنی و مهمتر از آنها انواع مختلف ARIZ ها من جمله( ARIZ 61, ARIZ 71, 91E, 85C ) می تواند مفید باشد.
خوشحال میشم که شما هم همکاری کنید و تاپیک رو تخصصی تر کنید.می تونید در مورد تکنیک های مورد علاقه و یا مفید تر خودتون هم توضیح بدید و هم یک مثال به کار گرفته شده رو اعلام کنید.
در ضمن خیلی از شرکت ها برای حداقل شناسایی مسئله از این تکنیک ها استفاده می کنند.در ضمن برای خیلی از شرکت های کوچک حتی این مسائل پیش پا افتاده هنوز معماست.
امیدوارم از خوندن این مطالب خسته نشید.:smile:
 

s22a2ch

مدیر بازنشسته
این بحث خیلی خوبه و خیلی ها حتی اسمش رو هم نشنیدن.
امیدوارم بتونید ببرید جلو.
فقط سر هر کدوم از روشها که بحث می کنید بیشتر توضیح بدید تا همه متوجه بشن.
ممنون
 

businessman

عضو جدید
پس برم علی رو صدا کنم
این تو کجاها استفاده مشیه؟

در همه جا استفاده می شه از جمله تمام علوم مهندسی. چون علم نوپایی هست هنوز دارن روش کار می کنن اما تو همین زمینه صنایع خودمون مقالات زیادی وجود داره که کاربرد تریز تو مباحثی از جمله کنترل پروژه , لجستیک و حتی بازاریابی و سایر مباحث رو تشریح کرده( اگر کسی در زمینه خاصی برای کاربرد تریز مقاله خواست بگه شاید تونستم پیدا کنم) . یعنی خلاصه یه جاهایی که دیگه اون مبحث جواب نمی ده و کم آورده از نوآوری تو اون مبحث استفاده کردن. در حال حاضر هم کمپانی های بزرگی مثل مایکروسافت آی بی ام تویوتا و .... برای حل مسائل جاریشون یا برای خلق ایده های نو یا به سازمان هایی که در آمریکا و خیلی از کشور های اروپایی وجود داره مراجعه می کنن و از کارشناسان این امر مشاوره می گیرن و یا برخی هاشون هم کلاً واحدی به همین منظور برای خودشون دارن .
من فعلاً یه ذره تنبلی می کنم ولی حالا سعی می کنم کاربرد تریز رو با نمونه های کاربردی تو صنعت این بحث رو پیش ببرم. 
 
آخرین ویرایش:
ادامه بحث

ادامه بحث

سلام به همه دوستان.
شرمندم.چند روزی نبودم و این تاپیک حسابی خاک خورده.
ولی از امروز دوباره شروع می کنم و این بحث رو ادامه میدم.:smile:
 
توضیح

توضیح

باید عرض کنم خدمت دوستان که منظور از ادامه این تاپیک معرفی تکنیک هایی است که به مهندسان کمک کند که خلاقیت محو شده را در ما که می تواند یک سازمان را از چالش نجات دهد در بررسی های تحلیلی به کار بگیریم و بتوانیم مسائل بدست آمده از تکنیک های خلاقیت حل مسئله را با به کار گیری تکنیک های آماری به صورت موفقیت با پایان قابل قبول برسانیم.
پس فراموش نکنید که این تاپیک برای به کارگیری تکنیک هایی جهت ایجاد خلاقیت و به موازات آن حل مسائل پیچیده سازمان هاست.:smile:
 
ادامه

ادامه

تداعی:
تداعی یعنی بر قراری یک رابطه ذهنی بین دو شی یا دو اندیشه،که بر اساس سه قانون اولیه صورت می گیرد.این قوانین در اصل توسط یونانیان باستان تدوین شده که عبارتند از:1-مجاورت برای مثال،هنگامی که تخته سیاهی را می بینید به یاد مدرسه می افتید.2-شباهت:یعنی اینکه یک شی یا یک اندیشه شما را به یاد شی و یا اندیشه مشابهی می اندازد.برای مثال هنگامی که ثور را وی بینید به یاد عطارد می افتید.استعاره ها و قیاس ها به شباهت بستگی دارد.3-تباین:اشاره به چیزهای غیر مشابه داردکه تقریبا در مقابل یکدیگرند مانند سیاه و سفید،مرد و زن،خردسال و بزرگسال.بنابراین تداعی یعنی در نظر گرفتن چیزی نزدیک ،مشابه یا مغایر با شی یا اندیشه مورد نظر.
تداعی آزاد:در تداعی آزاد هر آنچه را که در رابطه با کلمه ای که نوشته اید و یا در رابطه با یک یا دو تعریف کلمه ای از یک مسئله که به ذهنتان می رسدبیان می کنید.در این روش رشته ای از افکار به دنبال هم پدید می آیند.تداعی آزاد یک تمرین گروهی و همینطور یک تمرین فردی خوب است.هدف صرفا این است که افکار و اندیشه های خود را روی یک تکه کاغذ و یا وایت برد بیاورید تا افکار جدیدی در رابطه با مسئله در ذهن شما جرقه بزند.در این روش شما انتظار ندارید که به خودی خود به راه حلها دست یابید،بلکه در پی افکار و اندیشه هایی هستید که ممکن است به راه حلهایی منتهی شود.
اکنون سعی کنید با در نظر گرفتن یک تعریف از مسئله،کلمه ای را به عنوان شروع برای تداعی آزاد برگزینید و در سطر اول بنویسید.سچس با نگاه کردن به کلمه اول در سطر دوم اولین کلمه ای را که به ذهنتان می رسد را بنویسید و این کار را تا پایان ادامه دهید.شما می توانید تا بیست سطر این کار را ادامه دهید.سپس به هر یک از 20 واژه نگاهی بیندازید و ببینید که چقدر هر یک از آنها بینش هایی را در رابطه با مسئله در شما ایجاد کرده است.آیا می توانید از هر یک از آنها برای ترسیم قیاسهایی که بتواند راه حلهایی منتهی شود استفاده کنید.سپس در پایان نظریات خود را در مورد کلمه بدست آمده در هر سطر بنویسید.شما می توانید از یکی از کلمات برای یافتن راه حل در توفان فکری کمک بگیرید.
تداعی منظم:در این روش مانند روش قبل عمل می کنیم ولی تفاوت ان در این می باشد که پس از نوشتن اولین کلمه کلمات بعدی باید با کلمه قبل خود رابطه داشته باشد مانند: جنگل در سطر اول و درخت در سطر دوم.
 
آخرین ویرایش:
ادامه

ادامه

زنجیره تداعی ویژگیها:
این تکنیک با فهرستی از صفات و ویژگیهای یک مسئله آغاز می شود و هر کدام از ویژگیها را به صورت آزاد تداعی می کنید تا نظریات تازه ای را در رابطه لا مسئله خلق کنید.برای مثال فرض کنید که مسئله این است که می خواهید صفحه گرامافون را به عنوان وسیله ای برای انتقال موسیقی ،بهسازی کنید.کار را با برشمردن ویژگیهای صفحه گرامافون اندازه ،وزن ،رنگ،ترکیب،هزینه و امثال آن آغاز کنید.اگر بر روی این ویژگیها تداعی آزاد کنید ،ممکن است در صدد بر آیید که روشهایی را برای کاهش وزن دستگاه یا کاهش هزینه آن یا تغییر در ترکیب آن بیابید.اگر بر روی جنبه های ترکیب آن تداعی آزاد کنید ،شاید به واژه هایی مانند کامپیوتر تغییر لیزر-فیبرنوری-و...برسید.در نهایت ممکن است نوار ضبط صوت یا دیسک فشرده را طراحی کنید.این تکنیک به توانایی شما در به پرواز در آوردن ذهن و رسیدن به نظریاتی مبتنی بر اندیشه هایی که به ظاهر به هم ربط ندارند،بستگی دارد.یعنی باید بتوانیم این تجسم را در ذهنتان به وجود آورید که چگونه به کارگیری کامپیوتر یا لیزر می تواند به وسیله جدیدی مانند CD منتهی شود.
مرور مراحل انجام تمرین:
1- کلیه صفات یا ویژگی های یک مسئله یا شی را فهرست بندی کنید.

2- در مورد هر یک از صفات یا گروهی از صفات ،تداعی آزاد کنید تا به راه حلها بینش هایی در مورد مسئله یا شی دست یابید.
3- راه حلهای پیش نهادی را بررسی کنید تا ببینید کدام یک از آنها بیشتر از همه امکان پذیرند.
بقیه واژه های تداعی شده را بررسی کنید تا ببینید چه راه حلهایی را مطرح می سازد و سپس ببینید که کدام یک از همه امکانپذیرتر است.
 

teena

عضو جدید
زنجیره تداعی ویژگیها:
این تکنیک با فهرستی از صفات و ویژگیهای یک مسئله آغاز می شود و هر کدام از ویژگیها را به صورت آزاد تداعی می کنید تا نظریات تازه ای را در رابطه لا مسئله خلق کنید.برای مثال فرض کنید که مسئله این است که می خواهید صفحه گرامافون را به عنوان وسیله ای برای انتقال موسیقی ،بهسازی کنید.کار را با برشمردن ویژگیهای صفحه گرامافون اندازه ،وزن ،رنگ،ترکیب،هزینه و امثال آن آغاز کنید.اگر بر روی این ویژگیها تداعی آزاد کنید ،ممکن است در صدد بر آیید که روشهایی را برای کاهش وزن دستگاه یا کاهش هزینه آن یا تغییر در ترکیب آن بیابید.اگر بر روی جنبه های ترکیب آن تداعی آزاد کنید ،شاید به واژه هایی مانند کامپیوتر تغییر لیزر-فیبرنوری-و...برسید.در نهایت ممکن است نوار ضبط صوت یا دیسک فشرده را طراحی کنید.این تکنیک به توانایی شما در به پرواز در آوردن ذهن و رسیدن به نظریاتی مبتنی بر اندیشه هایی که به ظاهر به هم ربط ندارند،بستگی دارد.یعنی باید بتوانیم این تجسم را در ذهنتان به وجود آورید که چگونه به کارگیری کامپیوتر یا لیزر می تواند به وسیله جدیدی مانند CD منتهی شود.
مرور مراحل انجام تمرین:
1- کلیه صفات یا ویژگی های یک مسئله یا شی را فهرست بندی کنید.

2- در مورد هر یک از صفات یا گروهی از صفات ،تداعی آزاد کنید تا به راه حلها بینش هایی در مورد مسئله یا شی دست یابید.
3- راه حلهای پیش نهادی را بررسی کنید تا ببینید کدام یک از آنها بیشتر از همه امکان پذیرند.
بقیه واژه های تداعی شده را بررسی کنید تا ببینید چه راه حلهایی را مطرح می سازد و سپس ببینید که کدام یک از همه امکانپذیرتر است.
مطلب خيلي خوبي بود,ولي ميشه لطف كنيد يه مثال از cps برام بنويسيد:redface:
 

Similar threads

بالا