مشاغل در تهران قدیم
در کنار خندق بیرونی شهر، بازاری به نام «بازار مفت برها» بود که اجناس مرغوبی در آن فراهم می شد، تا آنجا که خرید دربار و درباریان نیز در آنجا صورت می گرفت. در این بازار، همه نوع شغلی رایج بود، از جمله: کله پزی، نانوایی سنگکی، آش فروشی، فرنی فروشی، آجیل فروشی، عطاری، سقایی، سقاخانه، کلاهدوزی، توتون فروشی، سیگار پیچی، سیگار فروشی، ساعت سازی، رنگرزی، سلمانی، نقالی و سخنوری، مسگری، صحافی، چایخانه، عطاری، نسخه پیچی، ... .
جارچی:
زمانی که روزنامه در ایران به شکل منظم منتشر نمی شد، «جارچی»ها مطالب مهم را به گوش مردم می رساندند و مردم به گفته جارچی ها اعتماد داشتند. رئیس جارچی ها را «جارچی باشی» می نامیدند.
داروخانه:
داروخانه «شورین» نخستین داروخانه ای بود که در طهران قدیم داروهای فرنگی می فروخت. پس از چندی، «مولیون» فرانسوی برای تدریس در دارالفنون استخدام شد و داروخانه ای هم به نام خودش تأسیس کرد.
اولین داروی خارجی که به ایران آمد «گنه گنه» بود که پزشکی انگلیسی به نام «کورماک» آن را برای معالجه «تب نوبه» «عباس میرزا»، نایب السلطنه و فرزند «فتحعلی شاه»، وارد کرد.
زنبورک خانه:
«زنبورک» تفنگ بزرگی با سه پایه بود که گلوله هایی به بزرگی گردو از آن شلیک می شد. زنبورکچیان نظامیانی بودند که زنبورک داشتند و رئیس کل زنبورکخانه را »زنبورکچی باشی» می گفتند.
سرایدارخانه:
«سرایدار» به نگهبانان عمارات و اثاثیه دولتی می گفتند و اداره ای که این اشخاص با آن سر و کار داشتند سریدارخانه نامیده می شد.
شاطر خانه:
«شاطرها» کسانی بودند که در جلوی اسب یا کالسکه شاه حرکت می کردند تا اگر شاه فرمانی داد، برای اجرای امر حاضر باشند. رئیس شاطرها را «شاطر باشی» می گفتند.
کشیک خانه:
محل سربازان ویژه ای بود که زیر نظر «کشیک چی باشی» خدمت می کردند و به آنان «غلام کشیک خانه» هم می گفتند. رئیس آنها را، بعد از شخص کشیک چی باشی، «قوللر آقاسی باشی»
می نامیدند.
**********************************
نقل از:
کتاب طهران قدیم، جعفر شهری، جلد دوم،1371
در کنار خندق بیرونی شهر، بازاری به نام «بازار مفت برها» بود که اجناس مرغوبی در آن فراهم می شد، تا آنجا که خرید دربار و درباریان نیز در آنجا صورت می گرفت. در این بازار، همه نوع شغلی رایج بود، از جمله: کله پزی، نانوایی سنگکی، آش فروشی، فرنی فروشی، آجیل فروشی، عطاری، سقایی، سقاخانه، کلاهدوزی، توتون فروشی، سیگار پیچی، سیگار فروشی، ساعت سازی، رنگرزی، سلمانی، نقالی و سخنوری، مسگری، صحافی، چایخانه، عطاری، نسخه پیچی، ... .
جارچی:
زمانی که روزنامه در ایران به شکل منظم منتشر نمی شد، «جارچی»ها مطالب مهم را به گوش مردم می رساندند و مردم به گفته جارچی ها اعتماد داشتند. رئیس جارچی ها را «جارچی باشی» می نامیدند.
داروخانه:
داروخانه «شورین» نخستین داروخانه ای بود که در طهران قدیم داروهای فرنگی می فروخت. پس از چندی، «مولیون» فرانسوی برای تدریس در دارالفنون استخدام شد و داروخانه ای هم به نام خودش تأسیس کرد.
اولین داروی خارجی که به ایران آمد «گنه گنه» بود که پزشکی انگلیسی به نام «کورماک» آن را برای معالجه «تب نوبه» «عباس میرزا»، نایب السلطنه و فرزند «فتحعلی شاه»، وارد کرد.
زنبورک خانه:
«زنبورک» تفنگ بزرگی با سه پایه بود که گلوله هایی به بزرگی گردو از آن شلیک می شد. زنبورکچیان نظامیانی بودند که زنبورک داشتند و رئیس کل زنبورکخانه را »زنبورکچی باشی» می گفتند.
سرایدارخانه:
«سرایدار» به نگهبانان عمارات و اثاثیه دولتی می گفتند و اداره ای که این اشخاص با آن سر و کار داشتند سریدارخانه نامیده می شد.
شاطر خانه:
«شاطرها» کسانی بودند که در جلوی اسب یا کالسکه شاه حرکت می کردند تا اگر شاه فرمانی داد، برای اجرای امر حاضر باشند. رئیس شاطرها را «شاطر باشی» می گفتند.
کشیک خانه:
محل سربازان ویژه ای بود که زیر نظر «کشیک چی باشی» خدمت می کردند و به آنان «غلام کشیک خانه» هم می گفتند. رئیس آنها را، بعد از شخص کشیک چی باشی، «قوللر آقاسی باشی»
می نامیدند.
**********************************
نقل از:
کتاب طهران قدیم، جعفر شهری، جلد دوم،1371
