حال به حالت های مختلف آسیب دندانی می پردازم :
1- شکستگی تاج بدون آسیب رسیدن به عصب دندان :
در این حالت ممکن است در ابتدا دندان درد شدیدی داشته باشد ولی چنانچه التهابی که به دندان در اثر ضربه وارد شده زیاد نباشد و التهاب ایجاد شده قابل برگشت باشد پس از چند روز درد بیمار با رفع التهاب کم شده یا کم کم برطرف شده، بنابراین پس از مدتی با یک ترمیم تاج مشکل بیمار حل خواهد شد. اما اگر ضربه آنقدر محکم باشد که التهاب ایجاد شده از بین نرود پس از مدتی ممکن است درد از بین برود ولی دندان نکروز شده ( می میرد ). پس از مدتی رنگ دندان تیره شده، که این حالت حتی در مواردی که تاج دندان هیچ گونه شکستگی در آن ایجاد نشده هم اتفاق می افتد و متأسفانه چون دندان از نظر ظاهر هیچ مشکلی ندارد و حتی درد دندان پس از مدتی نیز خوب می شود هیچ درمان خاصی صورت نمی پذیرد و اینگونه افراد ممکن است اظهار دارند سالها دارند به همین منوال زندگی می کنند در صورتیکه در این مواقع باید درمان ریشه انجام شود تا خطر عفونت ثانویه و تحلیل ریشه در آینده از بین برود.
2- شکستگی تاج دندان با آسیب عصب دندان :
در این حالت علاوه بر تاج، عصب دندان نیز کاملاً در معرض آلودگی قرار دارد و بلافاصله باید درمان ریشه در آن انجام شود و پس از آن تاج ترمیم شود.
3- جابجائی دندان :
جابجائی دندان حالتهای مختلفی دارد که ممکن است وارد حفره دندان، به سمت جانب یا کمی خارج شده در این حالت ها باید دندان را در موقعیت صحیح قرار داده ، در صورت لزوم به دندانهای مجاور اسپلینت ( متصل ) نمود تا هنگام جویدن دندان حرکت نکند و چنانچه نیاز به درمانی داشته باشد باید به بعد موکول کرد، سپس باید تست شود تا از زنده بودن آن مطمئن شد چنانچه دندان زنده بود و اگر شکستگی تاج نداشت هیچ درمانی نیاز نیست ولی اگر دندان زنده نبود باید درمان ریشه انجام شود و سپس اگر نیاز به درمان تاج باشد پس از درمان ریشه ترمیم انجام شود.
4- بیرون افتادن کامل دندان از حفره دندانی :
بیرون افتادن دندان از محل خودش یکی از موارد شایع آسیب های دندانی پس از ضربه می باشد. اغلب افراد با مشاهده این حالت بسیار ترسیده، بدون توجه به دندان بیرون افتاده، قصد جلوگیری از خونریزی آنرا دارند در صورتیکه در این حالت ابتدا باید دندان خارج شده را پیدا کرد و چنانچه توان جاگذاری دندان در حفره دندانی را ندارند باید آن را در یک محیط مرطوب قرار داد. که این محیط مرطوب میتواند شیر، سرم فیزیولوژی، دستمال مرطوب، بزاق یا حتی آب معمولی باشد، و حتی المقدور از دست زدن به ریشه دندان باید پرهیز کرد و هرچه سریعتر فرد آسیب دیده را به دندانپزشک برسانند.
باید متذکر شوم زمان در این موارد بسیار مهم است و چنانچه در کمتر از 60 دقیقه به یک مرکز دندانپزشکی مراجعه کنند حفظ دندان امکانپذیر می باشد و هرچه زمان رساندن فرد به مراکز دندانپزشکی طولانی تر شود امکان جاگذاری دندان وجود ولی احتمال اینکه ریشه دندان تحلیل برود و در نهایت دندان کشیده شود زیاد است، پس باید توجه داشت که زمان و مرطوب نگه داشتن دندان بسیار مهم است.
امید است این اتفاق برای هیچکس رخ ندهد ولی در صورت بروز باید :
1- خونسرد بودن
2- دادن اعتماد بنفس و آرامش به فرد صدمه دیده و والدین او
3- تصمیم گیری سریع
4- رساندن سریع به دندانپزشک و با این کارها احتمال حفظ دندان زیاد خواهد بود.
دکتر علیرضا اسدی [ جراح - دندانپزشک ]
1- شکستگی تاج بدون آسیب رسیدن به عصب دندان :
در این حالت ممکن است در ابتدا دندان درد شدیدی داشته باشد ولی چنانچه التهابی که به دندان در اثر ضربه وارد شده زیاد نباشد و التهاب ایجاد شده قابل برگشت باشد پس از چند روز درد بیمار با رفع التهاب کم شده یا کم کم برطرف شده، بنابراین پس از مدتی با یک ترمیم تاج مشکل بیمار حل خواهد شد. اما اگر ضربه آنقدر محکم باشد که التهاب ایجاد شده از بین نرود پس از مدتی ممکن است درد از بین برود ولی دندان نکروز شده ( می میرد ). پس از مدتی رنگ دندان تیره شده، که این حالت حتی در مواردی که تاج دندان هیچ گونه شکستگی در آن ایجاد نشده هم اتفاق می افتد و متأسفانه چون دندان از نظر ظاهر هیچ مشکلی ندارد و حتی درد دندان پس از مدتی نیز خوب می شود هیچ درمان خاصی صورت نمی پذیرد و اینگونه افراد ممکن است اظهار دارند سالها دارند به همین منوال زندگی می کنند در صورتیکه در این مواقع باید درمان ریشه انجام شود تا خطر عفونت ثانویه و تحلیل ریشه در آینده از بین برود.
2- شکستگی تاج دندان با آسیب عصب دندان :
در این حالت علاوه بر تاج، عصب دندان نیز کاملاً در معرض آلودگی قرار دارد و بلافاصله باید درمان ریشه در آن انجام شود و پس از آن تاج ترمیم شود.
3- جابجائی دندان :
جابجائی دندان حالتهای مختلفی دارد که ممکن است وارد حفره دندان، به سمت جانب یا کمی خارج شده در این حالت ها باید دندان را در موقعیت صحیح قرار داده ، در صورت لزوم به دندانهای مجاور اسپلینت ( متصل ) نمود تا هنگام جویدن دندان حرکت نکند و چنانچه نیاز به درمانی داشته باشد باید به بعد موکول کرد، سپس باید تست شود تا از زنده بودن آن مطمئن شد چنانچه دندان زنده بود و اگر شکستگی تاج نداشت هیچ درمانی نیاز نیست ولی اگر دندان زنده نبود باید درمان ریشه انجام شود و سپس اگر نیاز به درمان تاج باشد پس از درمان ریشه ترمیم انجام شود.
4- بیرون افتادن کامل دندان از حفره دندانی :
بیرون افتادن دندان از محل خودش یکی از موارد شایع آسیب های دندانی پس از ضربه می باشد. اغلب افراد با مشاهده این حالت بسیار ترسیده، بدون توجه به دندان بیرون افتاده، قصد جلوگیری از خونریزی آنرا دارند در صورتیکه در این حالت ابتدا باید دندان خارج شده را پیدا کرد و چنانچه توان جاگذاری دندان در حفره دندانی را ندارند باید آن را در یک محیط مرطوب قرار داد. که این محیط مرطوب میتواند شیر، سرم فیزیولوژی، دستمال مرطوب، بزاق یا حتی آب معمولی باشد، و حتی المقدور از دست زدن به ریشه دندان باید پرهیز کرد و هرچه سریعتر فرد آسیب دیده را به دندانپزشک برسانند.
باید متذکر شوم زمان در این موارد بسیار مهم است و چنانچه در کمتر از 60 دقیقه به یک مرکز دندانپزشکی مراجعه کنند حفظ دندان امکانپذیر می باشد و هرچه زمان رساندن فرد به مراکز دندانپزشکی طولانی تر شود امکان جاگذاری دندان وجود ولی احتمال اینکه ریشه دندان تحلیل برود و در نهایت دندان کشیده شود زیاد است، پس باید توجه داشت که زمان و مرطوب نگه داشتن دندان بسیار مهم است.
امید است این اتفاق برای هیچکس رخ ندهد ولی در صورت بروز باید :
1- خونسرد بودن
2- دادن اعتماد بنفس و آرامش به فرد صدمه دیده و والدین او
3- تصمیم گیری سریع
4- رساندن سریع به دندانپزشک و با این کارها احتمال حفظ دندان زیاد خواهد بود.
دکتر علیرضا اسدی [ جراح - دندانپزشک ]
