25 نکته اساسي ، آموزش صحيح در مورد اهميت روزافزون برنامه هاي امنيت زيستي به افراد مرتبط با صنعت طيور مي باشد . مديريت مرغداري بايد تلاش نمايد تا اطلاعات و نکات مديريتي کاربردي را به زباني ساده و قابل فهم به تمامي پرسنل در رده هاي مختلف انتقال دهد .
1) تعداد بازديدکنندگان و افراد ديگري که به هر دليل وارد مزرعه مي شوند محدود باشد و همچنين قبل از ورود به سالنها بايد کفش و لباسهاي خود را تعويض نموده و استحمام کنند و تميز نگه داشتن محل استحمام و شستشوي لباسها و چکمه هاي استفاده شده امري لازم و ضروري است .
2) مسيرهاي رفت و برگشت پرسنل در داخل مزرعه تعيين گرديده وبه طور مرتب ضدعفوني ( آهک پاشي و ...) شود .
3) جهت بازديد از سالنها يک طرفه باشد يعني از سالن حاوي طيور جوانتر به طرف سالن طيور مسن تر يا از طرف گله سالم به سمت گله ايي که احتمال بيماري در آن وجود دارد صورت گيرد .
4) هميشه بازديد از واحدهاي مختلف مرتبط با صنعت طيور ( جوجه کشي ، مزارع مرغ مادر ، تخمگذار ، گوشتي و کشتارگاهها ) بايد بر اساس يک نظم منطقي صورت گيرد ، به عنوان مثال هيچوقت نبايد بعد از بازديد از يک کشتارگاه وارد مزرعه پرورش طيور شد .
5) از رفت وآمد پرسنل مرغداري به ساير واحدهاي پرورش طيور جدا جلوگيري شود .
6) از نگهداري و پرورش هر گونه پرنده ( کبوتر ، پرندگان زينتي و ...) و حيوانات خانگي توسط کارگران در محوطه مرغداري جلوگيري شود .
7) حدالامکان سعي شود که پرسنل فارم در واحد پرورش از مصرف فراورده هاي طيور ( تخم مرغ و ...) به عنوان غذاي مصرفي جهت جلوگيري از انتقال عوامل بيماريزا خودداري کنند .
8) امکان شستشوي دست و صورت در هر منطقه ايي که کارگران کار مي کنند وجود داشته باشد .
9) براي قسمتهاي مختلف مزرعه از رنگهاي مختلف لباس ، چکمه و کلاه استفاده شود ( به عنوان مثال پرسنل سالن از يک رنگ خاص و ديگر قسمتها از رنگهاي ديگر اسفاده نمايند ).
10) آب مصرفي طيور از نظر فيزيکي و شيميايي و بالا بودن بيش از حد سختي و يا مواد جامد محلول در آب مورد آزمايش قرار گيرد.
11) شبکه آبرساني مرغداري بايد به خوبي قابل کنترل ، لايروبي ، شستشو و ضدعفوني بوده و هيچگونه نفوذي از قسمتهاي مختلف به ويژه فاضلاب به داخل آن صورت نگيرد و همچنين بايد به نحوي مورد استفاده قرار گيرد که آب نشت نداشته و بر روي بستر نريزد .
12) مخزن اصلي آب مصرفي طيور بايد کاملا تميز و دور از دسترس پرندگان و حيوانات باشد و همچنين در معرض گرما يا سرماي مستقيم قرار نگيرد .
13) در سيستم آبرساني مرغداري کنتور تعبيه شود تا به راحتي مصرف آب ثبت و بررسي شود ، اطلاع دقيق از ميزان آب مصرفي معيار مناسبي براي محک زدن وضعيت سلامت گله ، آب وهواي سالن و تغذيه طيور مي باشد .
14) انبار محل نگهداري دان مصرفي طيور عاري از هر گونه آلودگي و کاملا خشک بوده ، ديوارها و کف آن از مصالح محکم و غير قابل نفوذ ساخته شوند تا جوندگان و حيوانات موذي راهي براي ورود به انبار نداشته باشند .
15) تورهاي فلزي مشبک بر روي پنجره ها و دريچه هاي نورگير انبار دان نصب شوند تا از ورود پرندگان به انبار جلوگيري به عمل آيد.
16) کيسه هاي حاوي مواد خوراک ( دان آماده ، کنسانتره ، مکملها و ... ) بايد روي پالت قرار داده شوند و همچنين نظافت و بهداشت ديوارها ، کف پالتهاي انبار دان به طور مرتب و اصولي صورت گيرد .
17) اقلام اوليه دان ( ذرت ، کنجاله سويا ، گندم و ... ) از مراکز معتبر و شناخته شده که اقلام خوراک کاملا سالم و عاري از آلودگي تهيه مي نمايند خريداري شوندوتنظيم جيره غذايي مي بايست با توجه به کيفيت مواد اوليه خوراک صورت گيرد.
18) براي جلوگيري از شکل گيري مايکو توکسين ها در دان بايستي آنها را در شرايط مناسب از نظر دما و رطوبت نگهداري واز نفوذ حشرات به آن جلوگيري شود.
19) از دان اضافه ساير واحد ها به هيچ وجه براي مصرف طيور استفاده نشود .
20) نمونه گيري وآزمايش مواد اوليه خوراک و دان مصرفي بايد طبق برنامه مدون انجام شود زيرا جهت سلامت و رشد پرندگان تامين خوراک عاري از آلودگي امري ضروري است .
21) سعي شود که از کيسه هاي دان مصرف شده جهت بسته بندي مجدد خوراک طيور استفاده نشود .
22) خوراک گله بايد به صورت تازه تهيه شده و جيره آن متعادل باشد ، بنابراين دان آماده جهت استفاده بيش از يک هفته در انبار دان نگهداري نشود .
23) از اقدامات ضروري در تغذيه طيور ، ثبت اطلاعات مربوط به مصرف دان ( از طريق وزن کردن دان مصرفي ) ميباشد .
24) به عنوان يک قاعده کلي پايين آمدن اشتها در گله که نتيجه کاهش مصرف دان مي باشد به عواملي مانند بروز بيماري ، ضعف مديريت ، تغذيه نامطلوب از نظر کمي و کيفي ، عدم کنترل مناسب عوامل محيطي و ... بستگي دارد .
25) در واحد پرورش طيور از دانخوري وآبخوري هاي کاملا بهداشتي و مناسب ، قابل شستشو و ضدعفوني و با توجه به تناسب ظرفيت گله استفاده شود .
▪ در سالنهاي پرورش جهت طراحي سيستم تهويه موارد زير به عنوان نکات لازم پيشنهاد مي گردد :
۱) ميزان هواي لازم بر اساس بالاترين ميزان وزن زنده پايان دوره ، حداکثر گرماي محيط و وضعيت رطوبت سالن مي بايست در نظر گرفته شود تا هواي مورد نياز تامين گردد .
۲) ورود هوا به نحوي تنظيم شود که از ايجاد کوران هوا در سالن جلوگيري به عمل آيد .
۳) سيستمهاي تهويه با توجه به شرايط آب و هوايي منطقه توسط کارشناسان ذيربط طراحي گردد .
۴) سيستم خنک کننده برحسب شرايط جغرافيايي بايد به نحوي تنظيم شود که در گرمترين فصل سال دماي هواي داخل سالن راکاهش داده به نحويکه از تنفس دهاني ( anting P ) جوجه ها جلوگيري به عمل آيد .
۵) به منظور جلوگيري از پخش هواي داخل به محيط اطراف خارج سالن، کانال فلزي ( داکت ) بر روي هواکشها نصب شود و همچنين در زير محل خروجي هوا حوضچه هاي مناسب حاوي آب جهت جلوگيري از پخش گرد و غبار تعبيه گردد.
۶) سالنهاي پرورش ، محيط اطراف آنها و همه تجهيزات قبل از ورود جوجه ها بايد کاملا تميز و عاري از آلودگي باشند و هر گونه موارد مستعمل آلوده دوره پرورش قبلي و فاقد کارآيي معدوم و سوزانده شوند .
۷) بستر تهيه شده بايد فاقد رطوبت ، نرم و عاري از عوامل بيماريزا ( خصوصا عوامل قارچي ) بوده که منجر به نقص و ايجاد ضايعه در اندامها و قسمتهاي مختلف بدن طيور نشود .
۸) بستر در اثر عوامل مختلفي خيس و اصطلاحا کلوخه مي شود که از جمله مي توان به موارد تعداد بيش ا ز حد پرنده در واحد سطح ، متعادل نبودن درجه حرارت ، تهويه ، رطوبت سالن وبرخي از بيماريها مانند کوکسيديوز و گامبورو اشاره کرد.
۹ ) خيس بودن بستر زمينه بروز کلي باسيلوز ، آنتريت ، مشکلات اندامهاي حرکتي وافت کيفيت لاشه را فراهم مي آورد که با اصلاح سيستم تهويه و گرمايش و بهم زد ن يا تعويض بسترهاي خيس و کلوخه شده مي توان از بروز وضعيت فوق جلوگيري نمود .
۱۰) جوجه ها ي خريداري شده بايد کاملا سالم وعاري از عوامل بيماريزاي عفوني: مايکوپلاسما گاليسپتيکوم ( MG ) و مايکوپلاسما سينوويه ( MS ) و عوامل بيماريزاي مزمن تنفسي : سالمونلا پلوروم ( SP) و سالمونلا گاليناروم ( SG ) همچنين داراي تيتر آنتي بادي مادري (آنفلوانزا، نيوکاسل و...) مناسب باشند .
۱۱) جوجه ها بايد با ماشين مخصوص حمل جوجه يکروزه وبا رعايت ضوابط بهداشتي به مزرعه منتقل شوند .
۱۲) تعداد پرنده ها در واحد سطح با توجه به امکانات پرورش بيشتر از حد استاندارد نباشد .
۱۳) براي حفظ موزين بهداشتي در هر نوع واحد مرغداري بهترين روش پرورش گله استفاد از روش يک سني است ، همچنين بايد انتخاب جوجه ها از يک گله مادر واز يک نژاد صورت گيرد .
1) تعداد بازديدکنندگان و افراد ديگري که به هر دليل وارد مزرعه مي شوند محدود باشد و همچنين قبل از ورود به سالنها بايد کفش و لباسهاي خود را تعويض نموده و استحمام کنند و تميز نگه داشتن محل استحمام و شستشوي لباسها و چکمه هاي استفاده شده امري لازم و ضروري است .
2) مسيرهاي رفت و برگشت پرسنل در داخل مزرعه تعيين گرديده وبه طور مرتب ضدعفوني ( آهک پاشي و ...) شود .
3) جهت بازديد از سالنها يک طرفه باشد يعني از سالن حاوي طيور جوانتر به طرف سالن طيور مسن تر يا از طرف گله سالم به سمت گله ايي که احتمال بيماري در آن وجود دارد صورت گيرد .
4) هميشه بازديد از واحدهاي مختلف مرتبط با صنعت طيور ( جوجه کشي ، مزارع مرغ مادر ، تخمگذار ، گوشتي و کشتارگاهها ) بايد بر اساس يک نظم منطقي صورت گيرد ، به عنوان مثال هيچوقت نبايد بعد از بازديد از يک کشتارگاه وارد مزرعه پرورش طيور شد .
5) از رفت وآمد پرسنل مرغداري به ساير واحدهاي پرورش طيور جدا جلوگيري شود .
6) از نگهداري و پرورش هر گونه پرنده ( کبوتر ، پرندگان زينتي و ...) و حيوانات خانگي توسط کارگران در محوطه مرغداري جلوگيري شود .
7) حدالامکان سعي شود که پرسنل فارم در واحد پرورش از مصرف فراورده هاي طيور ( تخم مرغ و ...) به عنوان غذاي مصرفي جهت جلوگيري از انتقال عوامل بيماريزا خودداري کنند .
8) امکان شستشوي دست و صورت در هر منطقه ايي که کارگران کار مي کنند وجود داشته باشد .
9) براي قسمتهاي مختلف مزرعه از رنگهاي مختلف لباس ، چکمه و کلاه استفاده شود ( به عنوان مثال پرسنل سالن از يک رنگ خاص و ديگر قسمتها از رنگهاي ديگر اسفاده نمايند ).
10) آب مصرفي طيور از نظر فيزيکي و شيميايي و بالا بودن بيش از حد سختي و يا مواد جامد محلول در آب مورد آزمايش قرار گيرد.
11) شبکه آبرساني مرغداري بايد به خوبي قابل کنترل ، لايروبي ، شستشو و ضدعفوني بوده و هيچگونه نفوذي از قسمتهاي مختلف به ويژه فاضلاب به داخل آن صورت نگيرد و همچنين بايد به نحوي مورد استفاده قرار گيرد که آب نشت نداشته و بر روي بستر نريزد .
12) مخزن اصلي آب مصرفي طيور بايد کاملا تميز و دور از دسترس پرندگان و حيوانات باشد و همچنين در معرض گرما يا سرماي مستقيم قرار نگيرد .
13) در سيستم آبرساني مرغداري کنتور تعبيه شود تا به راحتي مصرف آب ثبت و بررسي شود ، اطلاع دقيق از ميزان آب مصرفي معيار مناسبي براي محک زدن وضعيت سلامت گله ، آب وهواي سالن و تغذيه طيور مي باشد .
14) انبار محل نگهداري دان مصرفي طيور عاري از هر گونه آلودگي و کاملا خشک بوده ، ديوارها و کف آن از مصالح محکم و غير قابل نفوذ ساخته شوند تا جوندگان و حيوانات موذي راهي براي ورود به انبار نداشته باشند .
15) تورهاي فلزي مشبک بر روي پنجره ها و دريچه هاي نورگير انبار دان نصب شوند تا از ورود پرندگان به انبار جلوگيري به عمل آيد.
16) کيسه هاي حاوي مواد خوراک ( دان آماده ، کنسانتره ، مکملها و ... ) بايد روي پالت قرار داده شوند و همچنين نظافت و بهداشت ديوارها ، کف پالتهاي انبار دان به طور مرتب و اصولي صورت گيرد .
17) اقلام اوليه دان ( ذرت ، کنجاله سويا ، گندم و ... ) از مراکز معتبر و شناخته شده که اقلام خوراک کاملا سالم و عاري از آلودگي تهيه مي نمايند خريداري شوندوتنظيم جيره غذايي مي بايست با توجه به کيفيت مواد اوليه خوراک صورت گيرد.
18) براي جلوگيري از شکل گيري مايکو توکسين ها در دان بايستي آنها را در شرايط مناسب از نظر دما و رطوبت نگهداري واز نفوذ حشرات به آن جلوگيري شود.
19) از دان اضافه ساير واحد ها به هيچ وجه براي مصرف طيور استفاده نشود .
20) نمونه گيري وآزمايش مواد اوليه خوراک و دان مصرفي بايد طبق برنامه مدون انجام شود زيرا جهت سلامت و رشد پرندگان تامين خوراک عاري از آلودگي امري ضروري است .
21) سعي شود که از کيسه هاي دان مصرف شده جهت بسته بندي مجدد خوراک طيور استفاده نشود .
22) خوراک گله بايد به صورت تازه تهيه شده و جيره آن متعادل باشد ، بنابراين دان آماده جهت استفاده بيش از يک هفته در انبار دان نگهداري نشود .
23) از اقدامات ضروري در تغذيه طيور ، ثبت اطلاعات مربوط به مصرف دان ( از طريق وزن کردن دان مصرفي ) ميباشد .
24) به عنوان يک قاعده کلي پايين آمدن اشتها در گله که نتيجه کاهش مصرف دان مي باشد به عواملي مانند بروز بيماري ، ضعف مديريت ، تغذيه نامطلوب از نظر کمي و کيفي ، عدم کنترل مناسب عوامل محيطي و ... بستگي دارد .
25) در واحد پرورش طيور از دانخوري وآبخوري هاي کاملا بهداشتي و مناسب ، قابل شستشو و ضدعفوني و با توجه به تناسب ظرفيت گله استفاده شود .
▪ در سالنهاي پرورش جهت طراحي سيستم تهويه موارد زير به عنوان نکات لازم پيشنهاد مي گردد :
۱) ميزان هواي لازم بر اساس بالاترين ميزان وزن زنده پايان دوره ، حداکثر گرماي محيط و وضعيت رطوبت سالن مي بايست در نظر گرفته شود تا هواي مورد نياز تامين گردد .
۲) ورود هوا به نحوي تنظيم شود که از ايجاد کوران هوا در سالن جلوگيري به عمل آيد .
۳) سيستمهاي تهويه با توجه به شرايط آب و هوايي منطقه توسط کارشناسان ذيربط طراحي گردد .
۴) سيستم خنک کننده برحسب شرايط جغرافيايي بايد به نحوي تنظيم شود که در گرمترين فصل سال دماي هواي داخل سالن راکاهش داده به نحويکه از تنفس دهاني ( anting P ) جوجه ها جلوگيري به عمل آيد .
۵) به منظور جلوگيري از پخش هواي داخل به محيط اطراف خارج سالن، کانال فلزي ( داکت ) بر روي هواکشها نصب شود و همچنين در زير محل خروجي هوا حوضچه هاي مناسب حاوي آب جهت جلوگيري از پخش گرد و غبار تعبيه گردد.
۶) سالنهاي پرورش ، محيط اطراف آنها و همه تجهيزات قبل از ورود جوجه ها بايد کاملا تميز و عاري از آلودگي باشند و هر گونه موارد مستعمل آلوده دوره پرورش قبلي و فاقد کارآيي معدوم و سوزانده شوند .
۷) بستر تهيه شده بايد فاقد رطوبت ، نرم و عاري از عوامل بيماريزا ( خصوصا عوامل قارچي ) بوده که منجر به نقص و ايجاد ضايعه در اندامها و قسمتهاي مختلف بدن طيور نشود .
۸) بستر در اثر عوامل مختلفي خيس و اصطلاحا کلوخه مي شود که از جمله مي توان به موارد تعداد بيش ا ز حد پرنده در واحد سطح ، متعادل نبودن درجه حرارت ، تهويه ، رطوبت سالن وبرخي از بيماريها مانند کوکسيديوز و گامبورو اشاره کرد.
۹ ) خيس بودن بستر زمينه بروز کلي باسيلوز ، آنتريت ، مشکلات اندامهاي حرکتي وافت کيفيت لاشه را فراهم مي آورد که با اصلاح سيستم تهويه و گرمايش و بهم زد ن يا تعويض بسترهاي خيس و کلوخه شده مي توان از بروز وضعيت فوق جلوگيري نمود .
۱۰) جوجه ها ي خريداري شده بايد کاملا سالم وعاري از عوامل بيماريزاي عفوني: مايکوپلاسما گاليسپتيکوم ( MG ) و مايکوپلاسما سينوويه ( MS ) و عوامل بيماريزاي مزمن تنفسي : سالمونلا پلوروم ( SP) و سالمونلا گاليناروم ( SG ) همچنين داراي تيتر آنتي بادي مادري (آنفلوانزا، نيوکاسل و...) مناسب باشند .
۱۱) جوجه ها بايد با ماشين مخصوص حمل جوجه يکروزه وبا رعايت ضوابط بهداشتي به مزرعه منتقل شوند .
۱۲) تعداد پرنده ها در واحد سطح با توجه به امکانات پرورش بيشتر از حد استاندارد نباشد .
۱۳) براي حفظ موزين بهداشتي در هر نوع واحد مرغداري بهترين روش پرورش گله استفاد از روش يک سني است ، همچنين بايد انتخاب جوجه ها از يک گله مادر واز يک نژاد صورت گيرد .
