تلفات آب

[abfa]

در این تاپیک به طور مفصل در مورد نشت یابی و جلوگیری از تلفات آب در تأسیسات آبرسانی صحبت می شود .

 

[abfa]

تعریف تلفات آب

تعریف تلفات آب

منظور از تلفات آن قسمت از کل تولید آب است که مورد استفاده مفید مصرف کنندگان قرار نمی گیرد ، در بهره برداری از تأسیسات آبرسانی به کار نمی رود و یا به طور نا معقول و افراط آمیزی مورد مصرف واقع می شود .

 

[abfa]

انواع تلفات

انواع تلفات

1. نشت های بزرگ
نشت های بزرگ اغلب در تأسیسات آبرسانی بوقوع می پیوندند ، این قبیل نشت ها معمولا به علت شکستگی عمده در خطوط اصلی پدیدار می شوند . این نوع نشت ها معمولا همراه افت فشار در سیستم آبرسانی و بصورت خروج آب از سطح زمین و در مواردی فرسایش خاک و نشست زمین آشکار می شوند. ای گونه نشت ها در اولین فرصت باید تعمیر گردند زاری سیستم آبرسانی بایستی همواره دایر باشد . با وجود این که تعداد این گونه نشت ها زیاد است ، ولی مقدار آبی که بر اثر این نوع نشت هدر می رود به نسبت کم است .
2. نشت های کوچک
مهمتر از نشت های بزرگ نشت های کوچکی هستند که ممکن است سال ها و یا هرگز شناسایی نشده و باعث تلفات تجمعی آب شوند . دلایل زیادی همچون سوراخ شدن لوله ها در اثر خوردگی ، اتصالات غلط ، مصالح نامرغوب ، اجرای بد ، بستر ناسالم لوله ، شیرهای نصب شده ، انشعابات پوسیده و یا شیرهای آتش نشانی معیوب می توانند باعث ایجاد این نشت ها شوند . اغلب این نشت ها به علت صدمات تصادفی که در مواقع ساختمان سازی ها ، جاده سازی ها و یا کندن ترانشه برای احداث سایر تأسیسات شهری به تأسیسات آبرسانی وارد می شود .
این گونه نشت ها به آسانی قابل درک نیست و باید با یک برنامه سیستماتیک بلند مدت ، با استفاده از ابزار اندازه گیری جریان آب ، وسایل شنود و تکنیک های خاص شناسایی گردند .
3. انشعابات غیر مجاز
انشعابات غیر مجاز شامل انشعاب غیر قانونی از شبکه ، انشعاب از انشعاب قانونی مشتری دیگر ، انشعاب از لوله اصلی زیرزمینی و یا نصب یک لوله و شلنگ به شیرهای عمومی می باشد که مصرف کننده بدلیل نپرداختن هزینه مصرف ، خود را موظف به رعایت صرفه جویی و جلوگیری از اتلاف آب نمی دانند .

 

[abfa]

علل تلفات آب در تأسیسات آبرسانی

علل تلفات آب در تأسیسات آبرسانی

1.نشت از مخازن ، خطوط اصلی انتقال آب و سایر تأسیسات آبرسانی و همچنین انشعابات و متعلقات از طریق
ü منافذ بوجود آمده بر اثر کاربرد مصالح نامرغوب ، اجرای بد ، خوردگی و یا فرسودگی
ü شکستگی ها در خطوط و ساختمانهای آبی (مخازن، واحدهای تصفیه و...) به خاطر نشست زمین، تورم خاک(بویژه رس)، ارتعاش، ضربه قوچ، تغییرات درجه حرارت (بویژه یخبندان) و ترافیک سنگین در روی خطوط اصلی در جاده ها.
ü اتصالات ناقص
ü واشرهای ناقص و نامناسب، تمام بست ها و واشرهای مامناسب می توانن باعث اتلاف قابل توجه آب شوند .
2.طراحی غلط : نظیر کنار هم قرار دادن لوله آب سرد و گرم در طول زیاد ، استفاده از مواد و مصالح نامناسب و رنگ دهنده به آب در لوله ها . در چنین شرایطی ممکنست مصرف کننده مقادیر قابل توجهی از آب را به هدر دهد تا آب خارج شده از شیر به قدر کافی گرم ، سرد و یا صاف شود .
3.کوتاهی در بستن شیر فلکه ها پس از هر بار برداشت آب، چه به طور تصادفی از روی بی توجهی و چه به طور عمد
4.اسراف در مصرف آب ( برداشت بیش از نیاز ) خواه برای شستن ظروف یا آبیاری باغچه و یا شستشوی اتومبیل.
5.استفاده نامناسب از آب از قبیل کاربرد آب برای خنک کردن یا مصارف غیر مجاز دیگر.

 

[s.zarei]

باتشكر از مطالب مفيدتان
ارائه مطالب اجرائي بيشتر مفيد وقابل استفاده خواهد بود كه در صورت فراغت با توجه به تجارب بسيار مفيد اينجانب در پورژه هاي اجرائي ونتايج حاصله از آن ، مطالب مفيد اجرائي تقديم خواهم كرد.

 

[abfa]

اتلاف آب در اجزاء مختلف سیستم های آبرسانی

اتلاف آب در اجزاء مختلف سیستم های آبرسانی

1. مخازن آب پشت سدها
ارزیابی واقع بینانه نشت آب از مخازن بزرگ آب کار مشکلی است . جز در حالتی که شکستگی های بزرگ زمین شناسی وجود داشته باشد ، در بقیه حالات مقدار آبی که از اینگونه مخازن به صورت نشت از بین می رود نسبت به حجم آب کم است . نشت هایی که از زیر دریچه ها و سرریزها رخ می دهند اغلب مرئی هستند و در هر کجا و در هر زمان که ممکن باشد توسط سازمان مربوط کنترل می شوند .
2. سدهای خاکی
فرار یا نشت آب از سدهای خاکی به طرق زیر می تواند رخ دهد :
· از طریق بدنه سد :
درصوتی که مواد بدنه سد با مواد تشکیل دهنده هسته با هم پوشش پیدا کنند یک مسیر مستقیم برای جریان آب بالادست به سمت پایین دست در بدنه سد تشکیل می شود .
· فرار آب از طریق پی :
اگر شکاف یا منافذی در سنگ بستر وجود داسته باشند ، آب از بالادست از طریق شکاف ها به طرف پایین دست سد نشت می کند .
· فرار آب از طریق لایه های نفوذپذیر
آب از لایه های خلل و فرج دار ، نرم تر یا نفوذپذیر از طرف بالادست سد به پایین دست و یا از جناحین سد تراوش می کند . لازم به ذکر است که هنگام جریان آب از طریق لایه های نرم تر رویی ، این جریان ادامه پیدا می کند و آب مسیر خودش را می شوید و در نتیجه حجم فرار آب افزایش پیدا می کند .
3. تصفیه خانه ها
در تصفیه خانه های آب اتلاف ممکن است به شکل مصرف اضافی در خلال فرآیند تصفیه رخ دهد و این نوع اتلاف می تواند مورد بررسی قرار گرفته و با آن مقابله شود . مخازن ته نشینی و صافی ها بویژه در تصفیه خانه های قدیمی ممکنست به مقدار زیادی نشت داشته باشند و بایستی به طور مرتب تعمیر شوند و از آنها به طور مستمر نگهداری شود تا مانع نشت در آنها بشوند.
4. خطوط اصلی
اکثر لوله های اصلی فاقد نشت های قابل ملاحظه هستند . تلفات بزرگ به علت ترکیدن لوله و غیره را بایستی با نصب آژیر مخصوص و یا فشارسنجی که در مکانهای مهم روی لوله کار گذلشته می شوند ، آشکار کرد.
5. مخازن سرویس : نشت آب از مخازن را می توان با خارج کردن مخزن از سرویس و مشاهده افت در سطح آب اندازه گیری کرد . چنانچه خارج کردن مخزن از سرویس مقدور نباشد ، جریان ورودی به مخزن را قطع کرده و در این صورت افت در سطح آب در مخزن اندازه گیری می شود. جریان خروجی از مخزن شامل برداشت از شبکه توزیع و نشت در مخزن است که با اندازه گیری مقدار برداشت از شبکه توزیع ، مقدار نشت در مخزن قابل تعیین است .
تجارب صحرایی نشان می دهد نشت در مخازن قدیمی معمولاً بیشتر از مخازن نو بوده است ، گرچه اثر تکنولوژی اجرای مخزن کمتر از سن مخزن نیست .

 

[abfa]

عوامل مؤثر در تلفات آب در شبکه های توزیع

عوامل مؤثر در تلفات آب در شبکه های توزیع

1. فشار بالا
مقدار جریان آب در لوله متناسب با فشار آن است . فشارهای بالا مقدار جریان را افزایش داده و لذا تلفات آب ناشی از نشت زیاد می شود. افزایش فشار از 1.8 تا 3.3 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع مقدار جریان و تلفات ناشی از نشت را تقریباً 30 درصد زیادتر می کند.
طبق بررسی های انجام شده ، بر اثر اتلاف یک قطره آب در ثانیه 36 لیتر آب در طی یک هفته از دست می رود .
2. خاک های خورنده
لوله های فلزی در مقابل عوامل خورندگی حساس هستند و لوله های چدنی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. سوراخ هایی که بر اثر خوردگی در لوله ها ایجاد می شود ، مسبب اتلاف آب می باشد. خورندگی خاک، به عبارت دیگر مقاومت الکتریکی خاک که به وسیله دستگاه مقاومت سنج قابل اندازه گیری است در محدوده 0 تا 500 اهم بر متر مکعب مخاطره انگیز است و تمهیدات لازم برای حفاظت خارجی لوله را طلب می کند.
3. آب های خورنده
آب های خورنده باعث خوردگی و صعیف شدن لوله می شوند که به همراه سایر عوامل باعث نشت های بزرگ در لوله می شوند. خوردگی با به وجود آمدن سوراخ ریز در لوله شروع و توسعه می یابد.
4. اتصالات نامرغوب / لوله کشی غیر استاندارد
تلفات آب به خاطر استفاده از اتصالات نامرغوب و یا لوله کشی غیراستاندارد معمولاً زیاد است و کنترل این گونه موارد موجب جلوگیری از هدر رفتن قابل ملاحظه آب می شود.
5. عمر خطوط اصلی و لوله های ارتباطی
نشت آب در خطوط اصلی و لوله های ارتباطی با گذشت زمان به تدریج افزایش می یابد. خوردگی لوله ها از داخل و خارج و شل شدن اتصالات از عوامل افزایش تلفات به شمار می روند. انتخاب جنس لوله نیز نقش عمده ای در تلفات آب دارد.
عمر مفید خطوط اصلی از نوع چدن در شرایط کار نرمال معمولاً 70 تا 80 سال در نظر گرفته می شود و عمر لوله های ارتباطی از نوع گالوانیزه به سختی به 10 سال می رسد.
6. جابجایی خاک
خاک رس بسته به میزان زطوبت خود منقبض یا منبسط می شود. حرکات ناشی از انقباض و انبساط خاک به ویژه انقباض ممکنست باعث شل شدن اتصالات و ایجاد ترک های محیطی در لوله ها شود.
نشست های غیر یکنواخت خاک نیز به لوله ها صدمه وارد می کند. دلائل نشست های غیر یکنواخت می تواند جابجایی طبیعی زمین، زمین لرزه ها یا ساختمان سازی های سنگین و پر کردن غلط ترانشه ها، مرطوب نکردن و متراکم نکردن خاک ترانشه به قدر کافی در موقع پر کردن آن باشد.
ادمه دارد .....

 

[abfa]

7.ضربه آبی
ضربه آبی که به واسطه باز یا بستن ناگهانی شیرفلکه ها بوجود می آید ممکنست باعث خسارات عمده به لوله ها و در نتیجه نشت های سنگین شود. نوسانات فشار در لوله ها می تواند به لوله ها آسیب زده و اگر لوله روی سنگ یا هر نوع بستر سخت و نامناسب کارگذاشته شده باشد، ممکنست بترکد.
8.اثرات ترافیک
لوله های قدیمی زیر معابر برای تحمل بارهای ترافیکی مدرن سنگین و سریع طراحی نشده اند و مستعد شکستن بر اثر این نوع بارها هستند، بویژه اینکه لوله های قدیمی تر به احتمال بیشتر دارای اتصالات سخت و غیرقابل انعطاف هستند. لوله های تازه کارگذاشته شده ممکنست در جاهائیکه خاک ترانشه در موقع پر کردن به قدر کافی متراکم نشده است آسیب ببینند.
غلطک نزدن کافی خاک بالای لوله ممکنست موجب خسارت خوردن به لوله بر اثر حرکات ترافیک شود. لوله هائی که در عمق کم کار گذاشته می شوند ممکنست مزاحمت های مستمری را به شکل نشت دادن یا ترکیدن به همراه داشته باشند.
9.خسارات از سوی سایر مراکز خدماتی
ترانشه های عمیقی که بوسیله سایر مراکز خدماتی شهری ایجاد می شوند و به قدر کافی در موقع عملیات ساختمانی دیواره آنها حفاظت نمی شود، ممکنست باعث نشت لوله ها، بازشدن اتصالات و غیره شود.
10.نشت از شیرفلکه ها
نشت در شیرفلکه های کشویی که به طور روزانه باز و بست می شوند، معمولاً از طریق واشرهای این شیرها صورت می گیرد، چون که عمر تجهیزات داخل این قبیل شیرها نسبتاً کوتاه است. این نشت ها وقتی آب در حوضچه محل استقرار شیر کشویی جمع شده و سرریز رؤیت می شوند. بعضی وقت ها کار تعمیر شیرها به واسطه دفن حوضچه شیرآلات در زیر آسفالت و یا قرار گرفتن آن در وسط جاده های پر ترافیک مواجه با مشکل می شود.
11.نشت از لوله های فرعی متروکه
معمولاً لوله های فرعی متروکه را از محل اتصال به لوله اصلی قطع می کنند، لکن گاهاً اتفاق می افتد که حفاری جاده به این منظور ممکن نیست. در این صورت چنانچه انتهاهای باز این قبیل لوله ها کاملاً بسته و آب بند نباشد، این لوله ها موجب بروز نشت و تلفات و همچنین آلوده شدن آب می شوند.
12.نشست زمین
در مناطقی که بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی صورت می گیرد، افت زیاد سطح سفره آب زیرزمینی موجب نشست سطح زمین می شود. این نشست در برخی مناطق تا 10 سانتیمتر در سال گزارش شده است که در نتیجه آسیب های جدی به سیستم توزیع آب وارد گردیده است.

 

[aqua1]

روشهای مطالعه و بهبود تلفات
روشهاي مطالعه و بهبود تلفات را بايد به دو روش كوتاه مدت و بلند‌مدت تقسيم كرد.
در روشهاي بلند‌مدت از نظر آماري و در روشهاي كوتاه مدت بصورت فرمولي و عملي تلفات مورد بررسي قرار مي‌گيرد و نهايتاً با استفاده از تلفيق اين دو روش بهترين نتيجه حاصل مي‌شود.
كاهش تلفات انرژي الكتريكي بكلي عبارت است از افزايش ظرفيت توليد و افزايش ظرفيت شبكه انتقال توزيع بدون آنكه در امرتوليد سرمايه‌گذاري كرده باشيم. بعنوان مثال آماري را از نشريه آمارتفسيري صنعت‌برق ذكر مي‌كنيم:

بر اساس آمار اين نشريه كل تلفات در شبكه انتقال و توزيع 7601 ميليون كيلووات ساعت بيان شده است كه ميزان 9/13 درصد كل توليد را بيان مي‌كند. اگر مصارف داخلي نيروگاه را هم به آن اضافه كنيم به عدد 5/20 درصد مي‌رسيم اين اعداد مقدار متوسط است و تلفات در پيك به مقداري حدود 30 درصد هم مي‌رسد اما اگر همين 9/13 درصد را در نظر بگيريم ضرري كه از اين جانب به صنعت‌برق كشور تحميل مي‌شود بالغ بر 600 ميليارد ريال در سال است. اين امر نشان مي‌دهد كه هنوز تلفات با همه ابعادش شناخته شده نيست. بعنوان مثال تلفات چند كشور را در نظر مي‌گيريم تا فاصله ما با بقيه كشورها مشخص شود.
در سال 1360 تلفات شبكه توزيع ايران 4/15 درصد در ژاپن 8/5 درصد، كره جنوبي 7/6 درصد در فرانسه 9 درصد در هندوستان 5/20 درصد بوده است در سال 1365 اين آمار به نحو زير است:
در ايران 6/12 درصد در ژاپن 7/5 درصد در كره جنوبي 5/6 درصد در فرانسه 8 درصد در پاكستان 09/24 درصد در آلمان 4 درصد در چين 2/8 درصد و هندوستان 21 درصد بوده است بنابراين ما بايد تلاش كنيم مقدار تلفات را به مرز عملي حداقل 5 درصد برسانيم.
نكته‌اي كه بايد متذكر شويم اين است كه ازاين اعداد مقداري حدود دو سوم تلفات در شبكه توزيع است بنابراين بصورتي اجتناب‌ناپذير بايد اهم انرژي خود را صرف كاهش تلفات در شبكه توزيع كنيم و علل اساسي تلفات را ريشه‌يابي كنيم.
در عمل مدلهاي موجودي كه در دنيا ارايه شده بدليل تفاوت اقليمي و آ‌ب و هوايي كشور ما با كشورهايي كه تحقيقاتي در آنها انجام شده كاملاً با واقعيت منطبق نيست و بايد تحقيقات كاملي در اين زمينه ارايه شود. طبق گزارشي كه كميته تحقيقات وزارت نيرو ارايه كرده است نتايج
Lood flow با واقعيت منطبق نيست يا در مناطقي كه كويري است عواملي است كه باعث ازدياد تلفات كرونا مي‌شود
بنابراين بايد آزمايشات انجام گرفته در ايران با شرايط حاكم مطابق باشد تا به واقعيت نزديك شويم. مساله ديگري كه مطرح است مديريت مصرف است. با مديريت صحيح مصرف مي‌توان به ميزان قابل ملاحظه‌اي تلفات را كم كرد و توان مصرفي را آزاد كرد.
بنابراين مديريت مصرف و كاهش تلفات بصورت تنگاتنگي به هم مربوط هستند متذكر شويم مقدار تلفات شبكه توزيع حدود دو سوم كل تلفات است اين مقدار چيزي حدود 10 تا 11 درصد و از لحاظ توان پيك حدود 14- 15 درصد است.
بطور كلي اين مقدار تلفات محصول علل مختلفي مي تواند باشد كه آنها را مي‌توان بطور اجمالي در غيرمهندسي بودن ارقام نجومي بالغ برچند صدهزار كيلومتري شبكه‌هاي فشار متوسط و فشار ضعيف و بار نامتناسب با شبكه يعني بطور كلي عدم توجه به استاندارد و كيفيت برق تحويلي به مشتركان كه في‌المثل بايدهمراه با افت ولتاژ مجاز و با حداقل قطع برق در مواقع بروز حادثه در شبكه توزيع نيرو باشد دانست.
در مورد علل بروز تلفات مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
• انتخاب غيربهينه محل پستهاي 20kv كيلوولت، عدم تعادل بار فيمابين ترانسفورماتورهاي مختلف توزيع
• پايين بودن ضريب قدرت بارهاي عبوري از المانهاي شبكه
• كاربرد وسيع سيمهاي مقطع پايين بويژه در شبكه فشار ضعيف
• نداشتن طرح جامع توسعه شبكه
• عدم هماهنگي بين عرضه و تقاضا
• تسلط فرهنگ استادكاري در شبكه توزيع
• عدم اعمال جدي مديريت بار
• برق‌هاي غيرمجاز
نصب برقگيرهاي نامناسب در پست (برقگيرهاي شاخكي پس از ايجاد جرقه ديگر مسير جرقه بسته شده و باز نخواهد شد و يك مسير دائمي جريان بوجود مي‌آيد و براي قطع اين جريان حتماً‌بايد پست را بي‌برق كنيم) كه اين خود خسارتهايي را بدنبال خواهد داشت. علاوه بر شناخت و اهتمام به مسائل ذكر شده كه از علل بروز تلفات هستند بايد برنامه‌هاي كوتاه مدت و بلند‌مدتي را هم مدنظر قرار داد. از جمله اقدامات كوتاه‌مدت موارد زير است:
- ايجاد تقارن هر چه بيشتر در بار فازهاي كليد كابلها و خطوط هوايي 220 ولتي توزيع نيرو با جابجايي لازم انشعابات مشتركان از روي فازهاي پربارتر بر روي فازهاي كم بارتر.
- استفاده از ترانسفورماتورهاي با نسبت تبديل برابر و مشخصات ترانسهاي برابر
- يافتن نقاط ژرف الكتريكي و شارتل‌گذاري درآن نقاط نصب خازنهاي كوچك 5 تا 20 كيلوواري در انتهاي خطوط فشار ضعيف داراي افت ولتاژ زياد.
- روشهاي فوق احتياج به سرمايه‌گذاري كمي از نظر تجهيزات دارد و عمدتاً به نيروي انساني وابسته است با انجام كارهاي فوق حدود 2 تا 3 درصد كاهش تلفات خواهيم داشت كه از نظر توان حداقل معادل 500 مگاوات آزادسازي ظرفيت خطوط و توليد است در مرحله بعدي بايد به اقدامات بلندمدت توجه كرد كه اهم آنها به قرار زير است:
- پيش‌بيني چگالي بار
- تهيه نقشه‌هاي وضع موجود شبكه فشار متوسط و ضعيف
- برقراري روش و گردش كار منظم آمارگيري
- تهيه و تصويب فلسفه سيستم توزيع
- ارتقاء سطح علمي كادر پرسنلي توزيع نيرو
- تكميل استانداردهاي مهندسي و كاربردي شبكه‌هاي توزيع نيرو
- ارتقاء سطح ضريب قدرت مصارف خانگي و تجاري كه با توجه به بالا بودن درصد مصرف تجاري و خانگي در ايران و پايين بودن ضريب قدرت در اين نوع مصارف رقم قابل توجهي خواهد بود.
- تامين اعتبارات ارزي و ريالي به حد كفايت
- مديريت بار و مصرف
حال به يكي از انوع تلفات ناشي از كرونا مي‌پردازيم:
با بررسي‌هايي كه انجام شده است معلوم شده كه تلفات كرونا در خطوط انتقال ايران 5/17 مگاوات است كه در هواي باراني اين تلفات به مراتب افزايش مي‌يابد و ممكن است اين تلفات در سطح شبكه كشور به 300 مگاوات هم برسد البته تلفات كرونا به شرايط جوي از قبيل درجه حرارت هم وابسته است اين تلفات در خطوط توزيع هم وجود دارد كه عمدتاً خط توزيع 20 كيلوولت است. براي بررسي تلفات كرونا تاريخچه محاسبه اين نوع تلفات را متذكر مي‌شويم:
در سال 1911 پروفسور پيك از نتايج آزمايشگاهي روي خطوط تلفات كرونا را بصورت نقاط بسيار پراكنده بدست آورد به دليل پراكندگي زياد curve fitting مناسبي بدست نيامد ولي به هر حال فرمولي ارايه كردند در سال 1927 اقاي پيترسون و در سال 1980، EPRI هر كدام فرمولي ارايه كردند. در همه موارد فوق بدليل پراكندگي زياد نقاط بدست آمده امكان بدست آوردن تابعي دقيق از منحني مقدور نبود.
آنچه كه ما بايد انجام دهيم و بهترين روش براي بدست آوردن تلفات كرونا است استفاده از روش شبكه‌هاي عصبي براي تعيين اين تلفات است. چون شبكه عصبي تابع خاصي را نشان نمي‌دهد و براي ارتباط پراكنده بهم و بعبارت ديگر براي
curve fitting به ما جواب مي‌دهد. براي اين كار بايد روي دكل‌ها ايستگاه‌هاي اندازه‌گيري ايجاد كنند تا به اين ترتيب تلفات كرونا اندازه‌گيري شود تا در نهايت به جوابهاي دقيقي برسيم چرا كه استفاده از فرمولهاي معمولي به دليل پايين بودن دقت در خروجي برنامه شبكه عصبي تاثير داشته و آنرا دچار خطا مي‌كند.
(در مورد شبكه عصبي بايد بگوييم كه وقتي روي دكل‌ها از دستگاه‌هاي اندازه‌گيري استفاده كنيم در حقيقت يك شبكه كامل اندازه‌گيري يا در حقيقت شبكه‌اي از اعصاب را بوجود آورده‌ايم كه اين اعصاب حس‌كننده ميزان تلفات كرونا هستند و اطلاعات لازم را به مركز شبكه كه همان مركز تجزيه و تحليل اطلاعات است مي‌فرستند.)
نكته مهمي كه در اينجا بايد متذكر شد اين است كه هر چند تلفات كرونا در مقايسه باتلفات ژولي خيلي كم است ولي در ساعات پيك بار تاثير مهمي در سطح كاري دارد و لذا در طراحي خطوط سعي مي‌شود كه همزمان بودن پديده كرونا با بار پيك مدنظر قرار گيرد.
موارد ديگر تلفات شامل تلفات ژولي يا اهمي و تلفات در پست‌هاي تبديل و ... است ولي چون بيشترين تلفات در شبكه توزيع است اهم كوشش را روي اين مبحث متمركز مي‌كنيم:
در بررسي تلفات خطوط توزيع يك سري عوامل فني و غيرفني دخالت دارند كه علاوه بر مواردي كه در صفحه 2 به آنها پرداخته‌ شد موارد زير را نيز مي‌توان به آنها اضافه كرد:
از عوامل غيرفني مي‌توان به موارد ديگر زير اشاره كرد:
- عدم نصب كنتورهاي روشنايي معابر
- عدم كنترل و نظارت بر كنتورهاي منصوبه
- عدم نصب كنتور مصارف شركتها و منازل سازماني آنان
عوامل فني كه به آنها اشاره نشده هم به مواردزير مي‌توان اشاره كرد:
عدم استفاده از ترانسفورماتورهاي با قدرت مناسب درشبكه‌هاي توزيع با توجه به اينكه مي‌دانيم حداكثر راندمان يك ترانسفورماتور در 70 درصد بار نامي آن است و بنابراين بايد سعي كنيم هميشه مقدار بار ترانس حوالي 70 درصد بار نامي باشد و يا ميانگين بار ترانس درحدود 70 درصد با بهره‌برداري صحيح‌تر و تلفات كمتر باشد.

توزيع يكفازه فشار ضعيف در شهرها و روستاها:
عدم تعادل بار فازها در شبكه فشار ضعيف و برقدار شدن سيستم نول شبكه كه به تبع آن ضمن كاهش راندمان ترانس قسمتي از انرژي نيز توسط نول تلف مي‌شود.
فرسودگي شبكه و مواد ديگر....
بنابراين راههاي كاهش تلفات بصورت زير پيشنهاد مي‌شود:
1- ايجاد تعادل و تعديل بار كابلها و خطوط فشار متوسط و فشار ضعيف (اعمال مديريت كنترل بار)
2- كاهش طول كابلها و خطوط و افزايش سطح مقطع آنها (البته بايد مبحث اقتصاد مهندسي نيز در نظر گرفته شود)
3- ايجاد شبكه‌هاي توزيع بر اساس محاسبات مهندسي
4- دقت عمل مصالح و اصلاح تا حد استاندارد در لوازم اندازه‌گيري
5- جمع‌آوري و جلوگيري از برق‌هاي غيرمجاز
6- تعميرات اساسي زمان‌بندي شده
7- احداث شبكه‌هاي فشار ضعيف بصورت سه‌فاز (احداث شبكه بصورت پنج سيمه ضمناً مقطع نول و فاز يكسان باشد)
8- بالانس كردن شبكه‌ها (تعادل بار فازها)
9- استاندارد كردن كابلهاي ورودي و خروجي مطابق با ظرفيت ترانسفورماتورها و بار آنها
10- نصب ترانسفورماتور در مركز ثقل بار
11- شاخه بري درختان بمنظور جلوگيري از برخورد شاخه‌هاي درختان با شبكه‌هاي فشار متوسط و فشار ضعيف
12- كامل كردن ارت در شبكه‌ها
13- تست كردن روغن ترانسها
14- سرويس منظم و شستشوي شبكه‌هاي آلوده ورفع فرسودگي‌ها و خوردگي‌هاي شبكه
15- استفاده بهينه از ظرفيت ترانسفورماتور‌ها در حدود 17 درصد بار نامي آنها
16- بكارگيري خطوط باندل در كاهش تلفات بخصوص در مناطق گرمسير
17- رعايت اصول فني در هنگام برقراري اتصالات الكتريكي
18- سيم‌كشي داخلي به مشتركان تحت ضوابط و مطابق با استاندارد
19- نصب خازن در محلهاي مناسب
لذا چنانچه وضع بهره‌برداري از شبكه‌هاي توزيع به همين منوال ادامه يابد و به عواملي از قبيل عدم بالانس خطوط، وجود خطوط طولاني، تداخل شاخه درختان با شبكه‌هاي برق، خطاي زياد در لوازم اندازه‌گيري بعلت نامناسب بودن محل نصب آنها، عدم رسيدگي و تعمير و نگهداري به موقع از شبكه‌ها، عدم تناسب قدرت ترانسفورماتورهاي منصوبه با بار مصرفي و ... توجه نشود تلفات بخش توزيع رو به فزوني خواهد بود و طولي نخواهد كشيد كه شبكه‌هاي جديد هم مستهلك و پرهزينه خواهد شد.
لذا بايد بطور جدي و پيگير رسيدگي به شبكه‌هاي توزيع مورد توجه قرار گيرد. مناسب‌ترين روش براي جلوگيري از استهلاك شبكه‌هاي توزيع و كاهش تلفات،‌تهيه و اجراي يك برنامه منظم و مشخص بهره‌برداري و تعمير و نگهداري است.
يك قسمت از تلفات در فيدرهاي 20 كيلوولت است براي محاسبه اين تلفات مي‌توان در يك روز بخصوص تمام كنتورهاي منصوبه روي ترانسفورماتورهاي فيدر را قرائت كرد سپس در يك دوره مشخص با قطع فيدر مزبور دوباره قرائت كنتور ترانسفورماتورها و ابتداي فيدر را انجام داد براي جايي كه تعداد فيدرها زياد است مي‌توان از روش كامپيوتري استفاده كرد، به اين ترتيب كه براي هر فيدر نقاط مصرف را گره در نظر مي‌گيريم و اطلاعات از قبيل شماره‌ گره ابتدا، شماره گره انتها، فاصله دو گره متوالي، نوع و سطح مقطع سيم يا كابل بين دو گره، نوع گره (تي‌اف يا ترانس) بار ترانس، ظرفيت ترانس، ظرفيت خازن يا اتوبوستر (در صورت وجود انواع مصرف كشاورزي، عمومي، صنعتي، تجاري) و ضريب قدرت را جمع‌آوري كرد.
با مشخص كردن آمار فوق تنهابار ترانس است كه دقيقاً مشخص نبوده و همواره در حال تغيير است. براي بدست آوردن اين داده‌ها از روش اندازه‌گيري مستقيم و پيوسته و يا با توجه به بار پيك و نوع مصرف و ضريب بار مي‌توان استفاده كرد و ضريب قدرت را هم بر حسب نوع مصرف حدس زد و اطلاعات را كامل كرد. براي محاسبه تلفات در شبكه فشار ضعيف نيز لازم است هر ترانس يك فايل ايجاد كرده و مانند روش فوق را بدست آورد. با اين اقدامات مي‌توان فيدرها و پستهايي را كه داراي تلفات بالايي هستند شناسايي كرده و با نصب خازن و اصلاح شبكه تلفات را تقليل دهيم.
بنابراين اشكالاتي كه در محاسبه تلفات بوجود مي‌آمد مثل عدم قرائت همزمان كنتورها از بين مي‌رود اما در زمينه خطاي كنتورها و برنامه پخش بار كه براي اجرا نياز به داشتن مقادير همزمان MW,MVAR بار دارد، اين خطا را با استفاده از كنتورهاي با كيفيت بالا و روش‌هاي صحيح اندازه‌گيري كاهش داد همچنين آموزش صحيح و مهارت اپراتورها باعث كاهش تلفات خواهد شد. كنترل و اصلاح ولتاژ و استفاده از جبران‌كننده‌ ميزان تلفات را كاهش مي‌دهد.
نكته‌اي كه در مورد خطاي اندازه‌گيري كنتورها بايد متذكر شويم خطاي ضريب كنتور است. در تحويل كنتور به مشتركان شركت برق از كنتورهاي 15A براي تحويل اشتراك 25A استفاده مي‌كند كه با توجه به اينكه اين كنتور مثلاً براي جبران 15A طراحي شده است و با توجه به اينكه اينگونه نصب بدليل داشتن ضريب 4 كنتور مثلاً براي مصارف خانگي است باعث ايجاد خطا در اندازه‌گيري خواهد شد و اين مطلب بايد همواره مدنظر قرار گيرد. همچنين بايد خطاي وجود گردو غبار و كثيفي كنتور كه مي‌تواند خطاي مثبت يا منفي ايجاد كنند نيز مدنظر قرار گيرد.
يكي از عوامل تلفات در شبكه توزيع عدم تقارن بار است كه قبلاً به آن اشاره شده است ليكن اين مطلب از آن جهت حائز اهميت است كه بصورت‌هاي زير موجب تلفات مي‌شود:
الف- عبور جريان اضافي از سيم نول و افزايش تلفات بصورت RI2
ب- ايجاد جريانهاي صفر و منفي در شبكه
بر اثر ايجاد جريانهاي صفر و منفي تلفات در موتورها و ژنراتورها افزايش يافته و ترانسها به اشباع نزديكتر مي‌شوند. كه اين خود سبب افزايش تلفات و كاهش ظرفيت باردهي آنها مي‌شود. روش‌هايي كه مي‌توان در ضميمه كاهش تلفات ناشي از عدم تقارن بار پيشنهاد كرد عبارتند از:
الف- استفاده از سيم‌هاي با مقطع بالاتر در سيم نول در جاهايي كه عدم تقارن بار زياد و غيرقابل كنترل است.
ب- آموزش سيمبانها و كارگران شركت برق و ملزم كردن آنها به تقسيم‌بندي مناسب مشتركان روي فازهاي شبكه فشار ضعيف
ج- متعادل كردن شبكه از ديد ترانسهاي توزيع (استفاده از جبران‌كننده‌هاي سلفي و خازني و ....)از موارد ديگري كه در كاهش تلفات موثر است به تغيير استانداردهاي معماري و شهرسازي با نظارت درانشعاب تكنولوژي و غيره است. همچنين استفاده از لامپهاي كم‌مصرف باعث صرفه‌جويي زيادي در مصرف انرژي مي‌شود كه مصرف كمتر يعني بار كمتر و در نتيجه تلفات كمتري را بهمراه دارد.
از جمله عوامل تشديد تلفات علاوه بر موارد ذكر شده قبلي موارد زير نيز مطرح مي‌شود:
- بكار بردن كلمپهاي آلياژ آهن در خطوط 20 كيلوولت روستايي و تلفات بيشتر نسبت به كلمپهاي آلومينيومي بدليل ايجاد جريانهاي هيسترزيس و فوكو.
- استفاده از شبكه‌هاي شعاعي بجاي شبكه‌هاي به هم پيوسته فشار ضعيف و متوسط
- نداشتن ايمان و انگيزه كاري بعضي از كاركنان و عدم امكان نظارت و كنترل آنها

 

[eskafi_p]

متشكر از پيام شما. به زودي مطالب بيشتري به اين پيان اضافه خواهم كرد.

 

[abfa]

اثرات اقتصادی اتلاف آب

اثرات اقتصادی اتلاف آب

نتیجه اتلاف آب عبارتست از نیاز به منابع اضافی آب ، تأسیسات و خطوط لوله بزرگتر ، کارگر و سوخت اضافی برای پمپاژ و کارمند اضافی برای تعمیرات. علاوه بر این ، هدرروی آب موجب کاهش فشار در لوله ها و گهگاه به مقدار زیاد می شود. هر گالن آبی که صرفه جویی می شود ، مانند آنست که یک گالن آب جدید به دست آمده است و صرف هزینه برای برنامه های ناکافی جلوگیری از تلفات آب ممکن است نیاز به هزینه های بیشتری برای ایجاد تأسیسات جدید تأمین آب ، به ویژه اگر تمام منابع محلی با کیفیت مطلوب قبلا مورد بهره برداری قرار گرفته اند، را به دنبال داشته باشد.
معمولا تصمیم گیری برای اینکه واقعا در چه زمانی ، جلوگیری از تلفات آب غیر اقتصادی است، ساده نیست و این به خاطر اینست که ارزیابی آب صرفه جویی شده مشکل است. به طور عمومی این طور تفاهم شده است که تنها وقتی هزینه جلوگیری از تلفات به طور نامتناسبی بالامی رود( با در نظر گرفتن همه جوانب ) سرمایه گذاری جدید برای تأسیسات جدید تأمین آب قابل توجیه است. به وضوح می ارزد که شرکتهای آب و فاضلاب کادر لازم برای بازرسی دقیق و کشف تلفات آب را در خدمت داشته باشند و همین طور که مصرف آب به تدریج بالا می رود و نیاز به بهره برداری از منابع دورتر که بالطبع گرانتر هم هستند بیشتر می شود، اقدامات در مورد جلوگیری از تلفات و سایر روش های صرفه جویی را به اجرا بگذارند .
در طی 20 سال هزینه سرمایه گذاری تأمین هر متر مکعب آب در کشورمان 18 برابر شده است. در شهر تهران سالیانه حدود 240 میلیون متر مکعب آب تلف می شود که اگر هزینه تأمین هر متر مکعب از منابع جدید را فقط 200 ریال در نظر بگیریم، سالیانه حدود 48 میلیارد ریال هزینه آب هدر رفته، ناشی از تلفات فیزیکی آب است.

 

[sadeghi_elmira]

ممنون مطالب جالبی بودند،تشکر

 

[abfa]

روشهای جلوگیری از تلفات

روشهای جلوگیری از تلفات

1.کاهش فشار و ایجاد نواحی هم فشار
خروج آب از یک روزنه متناسب با جذر فشار آب است، بنابراین مطلوبست که فشار در یک حد منطقی محدود شود. این حد گاهی معادل 30 متر ارتفاع آب در نظر گرفته می شود.
در نواحی غیر مسطح الزاماً نوسانات قابل توجهی در فشار رخ میدهد که بایستی به حداقل برسند.همچنین بایستی نوسانات فشار حاصل از لوله های کم قطر با افت فشار بالا را با پیش بینی مخازن سرویس و یا از لوله های با قطر مناسب به حداقل رسانید. منطقه مصرف بایستی به نواحی هم فشار تقسیم و فشار در هر ناحیه به وسیله یک مخزن سرویس یا برج آب کنترل شود. در بسیاری از موارد برای افزایش یا کاهش فشار به بوستر پمپ یا شیر فشار شکن نیاز خواهد بود.
اجتناب از فشارهای زیاد در سیستم توزیع اثر مشخصی بر مقدار آبی که از طریق نشت در لوله ها و اتصالات تلف می شود و یا آبی که به مصرف می رسد، دارد. یک کاهش 30 متری در فشار آب ( از 60 متر به 30 متر ) به طور متوسط موجب صرفه جویی 23 لیتر در هکتار در روز می شود. کاهش فشار علاوه بر کاهش تلفات ،وسیله ای است برای پایین آوردن فشار ناشی از ضربه قوچ و بروز صدا در لوله ها که در نتیجه موجب افزایش عمر لوله ها و اتصالات می شود.
طراحان بایستی پایین ترین مقدار فشار را که در عین حال بتواند سرویس مطمئن به مصرف کننده بدهد ، در نظر بگیرند.
2.وضع و اجرای آیین نامه ها و مقررات به منظور حصول اطمینان از طرز کار و پیش بینی لوله ها و اتصالات با کیفیت بهتر در انشعابات.
3.تدارک خدمات تعمیر و تعویض واشرها و ترجیحاً ارائه خدمات مجانی تعویض واشر برای تمامی شیرهای آب سرد و گرم و شیرهای شناور
غیر از شرایط غیر معمول محلی ، اصولاً نشت از لوله های انشعاب بیشتر از لوله های اصلی است لذا پیش بینی یک واحد سرویس دهی مناسب به همراه واحد تشخیص سریع نشت، وسیله ای بسیار مؤثر برای کنترل نشت است.
.
.
.
.